Blinken'den Erdoğan görüşmesi sonrası açıklama
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Türkiye'nin İsveç’in NATO üyeliğini yakın zamanda onaylayacağına inandığını söyledi.
Yunanistan'ın Girit adasında Yunanistan Başbakanı Kiryakos Mitsotakis ile bir araya gelmesinin ardından açıklamalarda bulunan Blinken, "Türkiye'de, İsveç'in önümüzdeki haftalarda NATO'ya katılımını onama sürecindeki son adımlar hakkında da konuştuk" dedi.
Blinken'in bu açıklaması, ilk önce Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve sonrasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Cumartesi günü İstanbul'da görüşmesinin ardından geldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı basına kapalı görüşmede, Fidan'ın yanı sıra, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ve ABD'nin Ankara Büyükelçisi Jeffrey Flake de hazır bulundu.
Türkiye Dışişleri Bakanlığının X hesabından yapılan paylaşıma göre, görüşmede Gazze'deki savaş, insani kriz, İsveç'in NATO'ya katılım süreci, ikili ve bölgesel konular ele alındı.
Blinken da X hesabından yaptığı açıklamada, "Türkiye Cumhurbaşkanı ile Gazze'deki çatışmaları, NATO müttefikleri olarak ortak güvenlik önceliklerimizi ve ikili ticari ile yatırım ilişkilerimizi genişletme arzumuzu konuştuk" dedi.
ABD İsveç sürecinin uzamasından rahatsız
Reuters haber ajansına konuşan ABD Dışişleri Bakanlığından üst düzey bir yetkili, ABD'li yetkililerin İsveç'in üyelik sürecinin uzamasından rahatsızlık duyduklarını ancak Ankara'nın üyeliği yakın zamanda onaylayacaklarına inandıklarını söyledi.
The Associated Press'e (AP) haber ajansına konuşan bir Türk yetkili, Dışişleri Hakan Fidan'ın Blinken'a İsveç'in üyeliğinin onayının Meclis'in yetkisinde olduğuna dikkat çektiğini ifade etti. Yetkili, Fidan'ın ayrıca Türkiye'nin F-16 filosunu yenileme talebi konusunda ABD Kongresinden yanıt beklediklerini hatırlattığını belirtti. ABD Kongresinde Türkiye'ye F-16 satılması mevzusunun görüşülmesi, Türkiye'nin İsveç'in NATO üyeliğini onaylamasından sonrasına bırakılmış durumda.
Protokol TBMM Genel Kurulunda bekliyor
İsveç'in NATO üyeliğine ilişkin protokol Aralık 2023 sonunda Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Dışişleri Komisyonunda kabul edilmesinin ardından TBMM Genel Kuruluna sevk edildi ancak Genel Kurul'da ne zaman görüşüleceği konusunda kesin bir bilgi bulunmuyor.
Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna'ya saldırmasının ardından İsveç ve Finlandiya, NATO'ya katılım için başvurmuş, Finlandiya 2023'te ittifaka katılırken İsveç, Türkiye ile Macaristan'ın katılımı henüz onaylamaması nedeniyle halen Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'ne üye olmayı bekliyor.
Blinken: Türkiye Gazze'de olumlu ve yapıcı bir rol oynama hazır
ABD Dışişleri Bakanı Blinken Yunanistan'da yaptığı açıklamalarda İsrail ile Hamas arasında Gazze'de devam eden savaş konusuna da değindi.
Ürdün'ün başkenti Amman'a uçmadan önce Cumartesi akşamı Girit'te açıklamalarda bulunan Blinken, "Bugünkü görüşmelerimizden Türkiye'nin, (Gazze'deki) çatışmalar bittikten sonraki gün yapılması gerekenler konusunda olumlu ve yapıcı bir rol oynama ve sürdürülebilir barış ile güvenliğin sağlanması amacıyla bir yol bulunması için uğraşılması konusunda hazır olduğu açıktır" diye konuştu.
Blinken ayrıca Türkiye'nin, halihazırda yaşanan çatışmaların şiddetini azaltmak ve bu çatışmanın daha geniş bir alana yayılmasını engellemek için Orta Doğu’daki "kritik konumdaki bazı oyuncular ile ülkeler üzerinde sahip olduğu etki ve bağları kullanma konusunda hazır olduğuna" inandığını ifade etti. Bu amacın hem ABD hem de Türkiye tarafından ortak bir şekilde paylaşıldığını aktaran Blinken, "Görüşmeler sonucunda, her türlü çabayı göstermeye hazır olduklarına eminim" dedi.
Gazze'nin yeniden inşası mevzusu da konuşuldu
AP'ye konuşan ABD'li yetkililere göre Blinken, Türk yetkililerden en azından Gazze'deki yeniden inşa çabalarına olası parasal veya ayni katkı ile güvenlik düzenlemelerine katılımın değerlendirilmesini istedi.
AP'ye ismini vermeden konuşan Türk yetkili ise Dışişleri Bakanı Fidan'ın ABD'li mevkidaşına, İsrail'in Gazze'de "giderek artan saldırganlığının" bölge için bir tehdit olduğunu ifade ettiğini aktardı. Yetkiliye göre Fidan acil bir ateşkes ve Gazze Şeridi'ne yönelik "kesintisiz" bir insani yardım akışı çağrısında bulundu. Fidan'ın ayrıca iki devletli çözüm için müzakerelerin "en kısa sürede" başlaması gerektiğini ifade ettiğini belirtti.
Radikal İslamcı Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail’e düzenlediği ve bin 200 insanın ölümüne neden olduğu terör saldırısından sonra İsrail "yok etmek amacıyla" Hamas'a karşı Gazze Şeridi'nde bir savaş başlattı. Hamas'ın elinde halen daha 100 kadar İsrailli rehine bulunurken, Hamas'ın yaptığı açıklamaya göre üç aydır devam eden çatışmalarda Gazze'de yüzde 70'i kadın ve 18 yaşından küçük 22 binden fazla insan öldürüldü.
