Kamuda tasarruf tedbirleri ile bütçede ne kadar tasarruf sağlanacak?

Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz, “Kamuda tasarruf başlayınca vergi yükümüzün düşeceği zannedilmesin” dedi.

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in imzasıyla tüm kamu kurumlarına gönderilen tasarruf genelgesi resmi taşıtları da kapsıyor. Taşıtlar dahil tasarruf kapsamındaki kalemlerin bütçedeki yükü geçen yıla göre iki kat artmışken, genelgeye uyulması durumunda bütçe giderlerinden ne kadar tasarruf sağlanacağı da tartışılıyor.

Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz, “Kamuda tasarruf başlayınca vergi yükümüzün düşeceği zannedilmesin” dedi.

Yılmaz’ın T24’de yayımlanan yazısından ilgili bölüm şöyle:

“Kamuda tasarrufun simgesi haline gelen taşıtların (bu yazının başlığı da kamuda tasarrufun adeta simgesi haline gelen resmi hizmete mahsus taşıtların) bütçedeki yükü bu yılın ilk 6 ayında 3,4 milyar TL olarak gerçekleşmiş. Oysaki geçen yıl aynı dönemde 1,3 milyar TL idi. Bu arada taşıtların maliyeti birden fazla kalemden oluşuyor, ayrıntıya da değinmek gerek:

Makam araçları başta olmak üzere taşıt kiralama giderleri geçen yılın aynı dönemine göre bu yılın ilk 6 ayında ikiye katlanmış, 1,5 milyar TL harcama yapılmış.

Taşıt alımları bu yılın ilk 6 ayında 550 milyon TL'ye ulaşmış. Geçen yılın aynı dönemine göre 10 kat artmış. Üstelik bu yıl taşıt alımı için yapılan 550 milyon TL'lik bütçe giderinin yarısı sadece Mayıs ayında, yani seçim ayında yapılmış.

Taşıt alım ve kiralama giderleri arttıkça haliyle onarım giderleri de artıyor. Bu yılın ilk 6 ayında geçen yıla göre taşıt onarım giderleri yüzde 155 artmış ve 1,3 milyar TL'ye çıkmış.

Enerji alımlarının içerisinde yakacak, akaryakıt, yağ, elektrik alımları yer alıyor. Bu yılın ilk 6 ayında bütçeden enerji alımlarına 40,3 milyar TL'lik harcama yapılmış. Oysa geçen yılın ilk 6 ayında bu harcama 19 milyar TL idi. Artış yüzde 112.

Haberleşme giderleri geçen yılın ilk 6 ayında 1,8 milyar TL'den bu yıl aynı dönemde 2,6 milyar TL'ye yükselmiş.

Kırtasiye ile baskı vb. harcamalar için bütçeden 2022 yılının ilk 6 ayında 1,7 milyar TL harcanırken bu yılın ilk 6 ayında bu tutar 3,5 milyar TL'ye çıkmış durumda.

Temsil, tanıtma, ağırlama ve organizasyon giderleri 2022 yılı ilk 6 ayda 263 milyon TL iken, bu yıl ilk 6 ayda iki katına, yani 522 milyon TL'ye yükselmiş.

Tasarruf Genelgesinin öngördüğü şekilde tasarrufa gidilecek çoğu kaleme 2023 yılı ilk 6 ayda gerçekleştirilen bütçe gideri toplamı yaklaşık 54,2 milyar TL.

54,2 milyar TL'nin bütçe büyüklükleri içindeki yeri ne?

Ek bütçe ile yüzde 25 büyüyerek 5.589,1 milyar TL'ye ulaşan bütçe giderlerinin yaklaşık yüzde 1'i ve Ek bütçe ile teklif edilen ödenek toplamının (1.119,5 milyar TL) da yüzde 4,6'sı.

2023 yılı ilk 6 ayda gerçekleştirilen bütçe giderlerinin yüzde 2,3'ü.

2023 yılı ilk 6 ayda tahsil edilen vergi gelirlerinin yüzde 3,4'ü.

Kur Korumalı Mevduata bütçeden ilk 6 ayda ödenen tutarın yaklaşık yarısı (Temmuz ayı itibariyle KKM'ye bütçenin yükünü göremeyeceğiz, artık kur farklarını mevduat sahiplerine TCMB ödeyecek).

Ortalama bir aylık Gelir Vergisi Tahsilatı (büyük çoğunluğunu ücretlilerin ödediği Gelir Vergisi olmak üzere).

Ortalama bir aylık ÖTV tahsilatı (yarısından fazlası motorlu taşıtlar için ödenen ÖTV olmak üzere).

Örnekler, oranlar çoğaltılabilir. Ancak kamuda tasarruf başlayınca vergi yükümüzün düşeceği zannedilmesin. Kurumlar Vergisi, KDV, BSMV, ÖTV vb. vergi oran artışları, harçlarda artışlar yürürlüğe girdi. Devamının geleceğini söylemeye gerek yok. Ayrıca vergi oranları artmasa bile örneğin ücretliler artan nominal gelirleri üzerinden daha yüksek vergi oranına tabi olurken, kur artışı, enflasyon kaynaklı olarak daha fazla ÖTV ödeyeceğiz. Yüksek enflasyonun varlığı, onu besleyen faktörler ve mücadelede yol alınmaması maliye politikasını daha da sıkılaştıracak.”