SGK uzmanı Özgür Erdursun Açıkladı! Emeklilikte Statü Belirleyen 2520 Gün Şartı Ne Anlama Geliyor?

Türkiye'de milyonlarca çalışan, gelecekteki güvenceleri olan emeklilik hayaliyle sosyal güvenlik sistemine farklı koşullarda prim ödeyerek hazırlanıyor. Bu karmaşık yapı, 2006 yılında gerçekleştirilen önemli bir düzenleme ile tek bir çatı altında toplandı.

SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı Artık SGK Bünyesinde!

Çalışanların emeklilik haklarını düzenleyen üç temel kurum olan Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK), Bağ-Kur ve Emekli Sandığı, 2006 yılında yapılan tarihi bir birleşmeyle Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) çatısı altında bir araya geldi. Bu birleşme, sosyal güvenlik sisteminin daha etkin, adil ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşturulması amacıyla gerçekleştirildi.

Bu birleşmeyle birlikte SSK 4/A, BAĞ-KUR 4/B ve Emekli Sandığı ise 4/C statüsüyle tanımlandı. Ancak bu sınıflandırma, 1 Ekim 2008 tarihinden önce sigortalı olanlar için emeklilik statüsünü belirlerken bazı özel kriterlerin geçerli olmasına engel teşkil etmedi.

SON 2520 GÜN KRİTERİ EMEKLİLİK STATÜSÜNÜ BELİRLİYOR

Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun’un paylaştığı bilgilere göre, 1 Ekim 2008 öncesinde sigortalı olmuş kişilerin hangi statüden emekli olacağı, son 2520 gün içinde en fazla hangi sigorta koluna prim ödendiğine göre belirleniyor. Bu uygulama, bireyin emeklilik statüsünü netleştiriyor. Örneğin; son 2520 günün büyük bölümü SSK’ya ödenmişse kişi 4/A statüsünden, BAĞ-KUR’a ödenmişse 4/B statüsünden emekli olabiliyor. Özel banka veya borsa sandığına prim ödeyenler de aynı kriterlere tabi tutuluyor.

İLK SİGORTA GİRİŞ TARİHİ EMEKLİLİĞİN ANAHTARI

Emeklilik hesaplamalarında belirleyici olan en temel unsur, ilk sigortalılık tarihi. 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar, EYT kapsamında değerlendiriliyor ve yaş şartı aranmadan emekli olma hakkına sahip oluyor. Ancak bu tarihten sonra sigortalı olanlar, farklı yaş ve prim gün şartlarına tabi tutuluyor. Borçlanma ile sigorta başlangıç tarihi geriye çekilenler için de bu tarih hayati önem taşıyor.

PRİM GÜN SAYISI VE STATÜ DENGESİNE DİKKAT

Eksik prim günleri olan çalışanlar için borçlanma, isteğe bağlı sigorta ya da geçmiş sigorta hizmetlerini ihya etme gibi seçenekler sunuluyor. Ancak özellikle isteğe bağlı sigorta, BAĞ-KUR kapsamında değerlendirildiği için son 2520 gün dengesinin SSK lehine korunması gereken durumlarda dikkatli olunması gerekiyor. Şirket ortaklığı, vergi mükellefiyeti gibi geçmiş kayıtlar üzerinden de geriye dönük prim ödeme imkânı bulunuyor.

YURTDIŞI BORÇLANMASI EMEKLİLİK YOLUNU AÇABİLİYOR

SGK ile anlaşmalı ülkelerde çalışan vatandaşlar, yurt dışında geçirdikleri süreleri Türkiye’de sigorta başlangıcı saydırabiliyor ve prim günlerini borçlanabiliyor. Ancak bu borçlanma da BAĞ-KUR (4/B) statüsünde değerlendiriliyor. Günlük yurtdışı borçlanma bedeli ise 390,08 TL olarak uygulanıyor.

SSK, BAĞ-KUR VE EMEKLİ SANDIĞINDA GÜN ŞARTLARI FARKLI

8 Eylül 1999 tarihine kadar sigortalı olanlar için yaş şartı aranmaksızın emeklilik hakkı mevcut. Ancak prim günü şartları sigorta statüsüne göre değişiyor. SSK kapsamında kadınlar ve erkekler için ilk işe giriş tarihine göre 5000 ile 5975 gün arasında prim ödenmesi gerekiyor. BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı statüsünde ise kadınların 7200, erkeklerin ise 9000 gün prim ödemesi şart koşuluyor.

SAHTE SİGORTALILIĞA SGK’DAN SIKI DENETİM

Bazı bireyler, SSK’nın sağladığı avantajlardan yararlanmak amacıyla çalışmadıkları halde sigortalı gösteriliyor. Ancak SGK, bu durumu tespit ettiği takdirde bağlanan emekli maaşını faiziyle geri alıyor ve sağlık hizmetleri için ödenen bedelleri kişiden tahsil ediyor.

Emeklilik süreci her birey için farklı kriterlere dayanıyor. Bu nedenle kişiye özel planlama büyük önem taşıyor. İlk sigorta giriş tarihi, prim günlerinin sayısı ve hangi statüden ödendiği gibi unsurlar detaylı incelenmeli. e-Devlet üzerinden alınacak hizmet dökümüyle mevcut durum analiz edilmeli ve emekliliğe giden süreç planlı bir şekilde yönetilmeli.