2024 Türkiye Uyuşturucu Raporu yayımlandı: Yeni sentetik maddeler tehlike saçıyor

Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Başkanlığı, 2024 Türkiye Uyuşturucu Raporu’nu yayımladı. Türkiye'deki uyuşturucu kaçakçılığı ve kullanımındaki eğilimlere mercek tutan raporda özellikle metamfetamin yakalamalarındaki ciddi artış dikkat çekiyor.

Türkiye’nin stratejik coğrafi konumunun uyuşturucu kaçakçılığı açısından önemine vurgu yapılan raporda son yıllarda sentetik uyuşturucuların yarattığı tehdidin artmaya devam ettiği belirtildi.

Metamfetaminde artış devam ediyor

Rapora göre 2023’de 16 ton 210 kilogram metamfetamin yakalanmışken, 2024’te ise bu miktar %35,5 artışla 21 ton 912 kilograma yükseldi. Dünyada ise 2022 yılına göre %7 azalışla 367 ton metamfetamin ele geçirildi.

Raporda, Türkiye’de metamfetamin yakalamalarındaki artış şöyle dile getirildi:

2019 yılında ülkemizde metamfetamin yakalamalarında başlayan keskin artış, takip eden 2020, 2021 ve 2022 yıllarında da devam etmiş, 2023 yılında ülke tarihindeki en yüksek metamfetamin yakalama miktarına ulaşılmıştır.

Eroinde Afgabistan etkisi

Nisan 2022'de Taliban'ın en üst düzey lideri Haybatullah Akunzade, ülkede afyon ekiminin kesinlikle yasak olduğu fetvasını verdi. Bu yasakla paralel biçimde, Türkiye’de yakalanan eroin miktarları da keskin biçimde düşüş yaşadı.

2021’de 22 bin 202 kilogram eroin yakalanırken bu miktar 2022’de 7 bin 972 kilograma düştü. 2023’de de düşüş eğilimi devam etti ve Türkiye’de toplamda 3 bin 314 kilogram eroin ele geçirildi.

Esrar ekiminde artış

Dünyada ve Türkiye’de en çok kullanılan uyuşturucu maddelerden biri olan esrarda yakalamalar 2023 yılında yaklaşık %23 oranında artışla 77.9 ton olarak gerçekleşti. Öte yandan 2023 yılında kök kenevir yakalama miktarı, bir önceki yıla göre %43,6 oranında arttı.

Yeni sentetik maddeler çoğalıyor

Raporda ayrıca yeni psikoaktif maddelere (NPS) dair de endişeler dile getirildi. 2023 yılında yakalanan sentetik kannabinoid miktarı, bir önceki yıla göre neredeyse iki katına çıkmış durumda. 2022’de bin 56 kilogram sentetik kannabinoid yakalanırken 2023’te bin 994 kilograma yükseldi.

Uyuşturucu ölümlerinde çarpıcı veriler

Raporda madde bağlantılı ölümlere (MBÖ) ilişkin de veriler yer aldı.

Raporda, madde bağlantılı ölümlere ve bunlar içinde metamfetaminin payına ilişkin şu dikkat çekici veriler yer aldı:

2013 yılında 232 olan doğrudan MBÖ 2017 yılında %306 artışla 941 oldu. 2018 yılından itibaren madde bağlantılı ölümler düşüşe geçmiş ve düşüş trendi 2022 yılına kadar devam etmiştir. 2023 yılı ise bir önceki yıla göre %22 artışla 300 olmuştur. 2017 yılından 2023 yılına kadar %68’lik bir düşüş kaydedilmiştir.

Uyuşturucu bağlantılı ölüm vakalarının 2023 yılında %61,6’sının sebebi çoklu madde kullanımından kaynaklanmaktadır.

Ölümlerin yaş ortalaması 35’tir. 30 yaş altı ölümler %34,3 (2022 yılında %35,4), 30- 39 yaş arası ölümler %35,0, 40 yaş üzeri ölümler ise %30,3 oranındadır
.
Metamfetamin ölümlerine ayrı bir başlık açılan raporda, bu konu hakkında şu bilgiler verildi:

Son yıllarda toplumumuzu yüksek derecede tehdit eden metamfetamin maddesi kaynaklı ölümleri ayrı bir başlık altında ele almakta yarar görülmektedir. Bu kapsamda doğrudan madde bağlantılı 300 ölümün 148’inde metamfetamine rastlandığı bilinmektedir. 2023 yılında 185 çoklu madde kullanımından kaynaklı ölümün %53,5’inde metamfetamin görülmüştür. Diğer yandan tekil madde kullanımından kaynaklı 49 ölüm içerisinde ise %42,6’sı metamfetamin kaynaklıdır.

Ülkemizde aşırı doz ölümlerin en yüksek görüldüğü 2017 yılında meydana gelen ölümlerde metamfetamin görülme oranı %7,7 iken, 2023 yılında bu oran %46,3 olmuştur. Tek başına metamfetamin kaynaklı ölümler 2017 yılında %0,3 iken, 2023 yılında %42,6’ya çıkmıştır. 2016 yılında %3,5 olan metamfetamin tedavisine başvuru oranı, 2023’te %37,1 olmuştur.