CHP’den seçim güvenliği önlemleri

14 Mayıs seçimlerinde sandık güvenliği için önlemler alan CHP, Millet İttifakı partileri ile ortak hareket edecek.

CHP’nin bilgi ve iletişim teknolojilerinden sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Onursal Adıgüzel, partisinin seçim güvenliğine ilişkin önlemlerini anlattı.

BBC Türkçe servisinden Ayşe Sayın’ın sorularını yanıtlayan Adıgüzel, seçim güvenliği konusunun olağan şartlarda partilerin üstlenmesi gereken değil, devletin sorumluluğunu alması gereken bir konu olduğunun altını çizerek, “Seçim güvenliği için nasıl bir çalışma yürütülüyor” sorusunu şöyle yanıtladı:

“Biz Millet İttifakı bileşenleri olarak uzun zamandır çalışıyoruz zaten. Tabii Genel Başkanımızdan bize bir talimat gelirse, orayla da işbirliği, veri paylaşımlarıyla ilgili, her türlü tecrübe paylaşımları ile ilgili, açığız. CHP olarak uzun zamandır bu işe çalışıyoruz. Tabii seçim güvenliğinin bir siyasi partinin sorumluluğunda olması da üzücü. Normalde seçim güvenliği, bir siyasi partinin değil, devletin sorumluluğunda olması gereken bir iş.

Ama Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) gelmiş olduğu nokta, siyasallaşması, 2017 referandumu, 2019 seçimlerindeki haksız hukuksuz kararlar bugün YSK’ya olan güveni sıfırlamış.

Seçim gecesi sonuçları takip ettikleri Anadolu Ajansı’na karşı vatandaşın hiçbir güveni yok. Böyle olunca siyasi partilerin önemi ve görev alma zorunluluğu ortaya çıkıyor. İşin bir boyutu da sadece seçim gününe sıkıştırmamak seçim güvenliğini.

Bunun öncesindeki eşitsizlikler, medya kullanımındaki eşitsizlikler devletin imkanlarının bir parti için kullanılması, bakanların istifa etmemiş olması. Bugün bakanlar bakanlığın bütçesiyle reklam yapıyorlar. Düşünün ki Çevre ve Şehircilik Bakanı, boy boy reklamını veriyor gazetelere, dijital mecralara veriyor, ondan sonra dönüp gidiyor İstanbul 1. Bölge'de seçim çalışması yapıyor.

Bu açık açık bakanlığın kaynaklarının bir siyasi partinin seçim kampanyasına aktarılmasıdır.

Bunun dışında bir de kritik noktalarda oturanlar var.

Mesela seçmen listeleri İçişleri Bakanlığı’nın kontrolündeki Vatandaşlık İşleri Müdürlüğü’nden MERNİS sistemi üzerinden geliyor.

“İÇİŞLERİ BAKANLIĞI ŞEFFAF BİR YÖNTEM İZLEMİYOR”

Bir objektiflik olmayınca kafalarda soru işaretleri artıyor. Maalesef İçişleri Bakanlığı şeffaf bir yöntem izlemiyor.

Örneğin yabancı seçmen noktasında, adresteki çeşitli sorunlar noktasında. Halbuki kolluk kuvvetleri elinin altında. İstediği zaman adres değişikliklerini çözebilir. Hala Türkiye’nin e-devlet sisteminde adreslerin birbiriyle uyuşmadığını görüyoruz.

Adrese dayalı nüfus kayıt sistemindeki tanımlı adreslerle, belediye sistemlerinin birbirleriyle eşleşmediğini görüyoruz. 20 yıldır ülkeyi yönetenler ne yapıyor çok merak ediyorum.

Bunları tekleştirmek, veriyi temizlemek sorunları ortadan kaldırmak yerine tam tersine kaosu tetikliyorlar.

Tabii biz buna karşı büyük veri çalışmaları yapıyoruz, listeleri veri analizi çalışmalarıyla farklı gözlerle defalarca analiz ediyoruz, aman bir sorun olmasın.

Geçmişteki listelerle karşılaştırıyoruz. Ve sonucu etkileyecek bir usulsüzlük olmasın diye çalışıyoruz.”

Söz konusu listeleri YSK’dan her seçim döneminde birkaç defa alabildikleri bilgisini paylaşan Adıgüzel, en son 15 Şubat’ta liste aldıklarını söyledi.

“DEPREM BÖLGESİNDE OY KULLANMAK İÇİN ÇOK GÜÇLÜ ÇAĞRI YAPACAĞIZ”

Deprem bölgesine ilişkin verilere ilişkin de bilgi veren Adıgüzel, “Çeşitli veriler var ama bunu tam anlamıyla anlamak çok zor. Biz sadece 18 yaşın üzerinde nüfusunu taşımış, ikametini taşımış kişileri görebiliyoruz. Bunun dışındaki hareketliliği görme şansımız yok çünkü öyle bir veri kaynağı yok elimizde. Ama mesela devlet bunu çok rahat görebilir. Hem HTS kayıtlarından çok hızlı şekilde çıkarabilir hem başka kayıtlardan çıkarabilir ama vatandaşı şeffafça bilgilendirmek için bir dertleri olmadığı için bu sorunları yaşıyoruz aslında” dedi.

Deprem bölgesi için “Seçmenin ikametini alma motivasyonu çok düşük gerçekten” diyen Adıgüzel, “Biz yerel yönetimlerimizle, bize talepte bulunan, ilçe başkanlıklarımıza gelip ‘Ben gitmek istiyorum’ diyen seçmenlerimize yardımcı olacağız. Çünkü oy kullanma hakkı çok önemli. Biz elimizden geldiğince lojistik destek vermeyi sürdüreceğiz. Çağrılarımızı çok güçlü yapacağız deprem bölgesinde oy kullanmak için. Süreç yaklaştıkça sizler de bunu yakından görüyor olacaksınız” ifadelerini kullandı.

“240 BİN CİVARI YABANCI SEÇMEN BULUNDUĞUNU TESPİT ETTİK”

Muhalefetin sıklıkla dile getirdiği yabancı seçmen konusuna da değinen Adıgüzel, “Millet İttifakı birleşeni partiler olarak çok yakından takip ediyoruz. Veri analizi çalışmaları ile de netleştiriyoruz. Veriden konuşuyoruz biz. Yani 8 milyon Suriyeli var, ya da işte kayıtlarda 4 milyon Suriyeli var bunlar bunların hepsi vatandaş olur…Bunu söyleyemeyiz. Ben seçmen listesinde kaç Suriye doğumlu görüyorsam, Suriye doğumlunun, sadece Suriye doğumlu olması önemli değil, örneğin 2011’den önce, Suriye doğumluysa, siz ki daha kriz bile başlamamış bu süreçlerde Türkiye’de seçmen olan birine dönüp belki evlilikle gelmiş burası kadim topraklar, belki kız almış vermiş, bu insana nasıl yabancı diyebilirsiniz.

Türkiye’de ayrıca Bulgaristan’dan gelen soydaşlarımız var Makedonya’dan var, Almanya’da doğan Fransa’da doğan ikinci nesil onlarca gurbetçinin çocukları var. Bunlara nasıl yabancı diyebiliriz. Listeye bütünlüklü baktığınızda 1 milyon 325 bin Türkiye dışında ülkelerde doğan vatandaş var. Bu yüzde 1,2 sapma payıyla netleşir. Ve yüzlerce ülkeden vatandaş var. Eritre’den de vatandaş var.

Burada bizim için riskli olan ne? Suriyeli vatandaş yapılır mı, bir yere yönlendirilerek oy kullandırılır mı? Biz bu çerçeveden bakıyoruz. Burada da ana taşıyıcımız yönlendirilebilir mi seçmen vurgusu. Buradan baktığımız zaman doğum yerine ana adı baba adına bakıyoruz, geçmiş seçimlerde hiç yer almış mı buna bakıyoruz. Bu çapraz kontroller sonucunda gördüğümüz yaklaşık 240 bin seçmen var 5 ülkeden. Yani AKP'nin sınırlarımızda uyguladığı açık kapı politikası sonucu ülkemize kontrolsüz girişlerin yaşandığı Suriye, Afganistan, Libya, Irak ve İran doğumlu olan 150 bin civarı ilk defa oy kullanmak üzere toplam 240 bin civarı seçmen bulunduğunu tespit ettik. Bunların 170 bini Suriyeli, 23 bin Afganistanlı, 21 bin İranlı, 16 bin 500 Iraklı, 6 bin civarı da Libyalı” diye konuştu.

Şimdi askı listeleri bittikten sonra yine bakacağız. Biz sadece vatandaşı doğru bilgilendirmek için bu çalışmaları yapıyoruz. Çünkü biri çıkıyor 1 milyon diyor. İspatlaması lazım. Seçmen listen var, bak, ispatla ama yapılmıyor.

“ANORMAL ARTIŞ VARSA ORTALIĞI AYAĞA KALDIRIRIZ”

Yabancı seçmen sayısının kamuoyunda daha fazla olarak algılanmasının yanlış analiz yapan ve konuyu çarpıtan insanlardan kaynaklandığını söyleyen Adıgüzel, “Mesela bugün YSK’dan gelen listede, anormal bir artış varsa biz ortalığı ayağa kaldırırız. Ama öbür türlü değişiklik yoksa da bu zaten görünüyor. Kişi gayrimenkul alıyor vatandaş oluyor. Bence bu şekilde Türkiye Cumhuriyeti pasaportunun satılması da çok yanlış. Bu, AKP’nin politikası haline gelmiş. Fakat yabancı seçmenle ilgili bütün soru işaretlerini ortadan kaldıracak takipleri de sürdürüyoruz. Yine bir diğer mesele seçmen listelerindeki artışlar, değişiklikler. Yine onları da yakın takip eden büyük veri çalışması yapan, sonuçları farklı şekilde kontrol ettiren çok güçlü bir mühendis ekibimiz var. En üst düzey teknolojiyle yaptığımızı söyleyebilirim bu analizleri” diye konuştu.

Seçmen listelerini takip eden bir çalışma ekiplerinin olduğunu kaydeden Adıgüzel, YSK’nin yurt dışında HDP seçimlere parti ismiyle girmeyeceği için MHP’yi sandık kurullarında göstermesine ilişkin kendilerinin de sandık başında olacaklarını hatırlattı.

“YEŞİL SOL PARTİ KENDİ GÜVENLİĞİNİ SAĞLAR”

Adıgüzel, “Yurt içi sandıklar için ne yapacaksınız? Özellikle Güneydoğu’da HDP sandık kurullarında görev alamayacak ve buralarda HÜDA PAR etkisinden söz ediliyor” sorusuna ise “Bizim hedefimiz her sandıkta bir CHP’linin, iki de Millet İttifakı görevlisinin olması. O çerçevede çalışacağız. Ben büyük bir sorun olacağını düşünmüyorum.

İYİ Parti, geçen dönem 20 bine yakın görevli vermişti. Yazı yazıyor. YSK o bölgede örgütlü partilere. Çünkü (sandık kurullarında) 5 kişiyi tamamlamak zorunda. Yeşil Sol Parti’de belli bir sayıda görevli verir. Yani orada Yeşil Sol Parti kendi güvenliğini sağlar. Çünkü o bölgede yüksek oyu var ve örgütlü. HÜDA PAR konusu da, o kadar abartılacak bir etkileri olsaydı, geçmiş seçimlerde de etkileri olurdu. İlk defa mı seçime giriyor HÜDA PAR? Aldığı oyu da görüyor insanlar” dedi.

“AKŞAM GİDER SONUCA BAKARIM, DERSEK HER ŞEY OLUR”

Türkiye Gönüllüleri ile Oy ve Ötesi ile işbirlikleri olduğunu söyleyen Adıgüzel, sayım esnasında veri akışının durma ihtimaline dair, “O sandığın tapusu ıslak imzalı tutanak. Islak imzalı tutanağı aldıktan sonra o süreç takip edilir. Sandıkta iki görevlimiz olsun, tutanakları alsın gelsinler hiçbir şey olmaz, biz hakkımızı yedirmeyiz. Ama tutanakları almazsak, göreve gitmezsek, akşam gider sonuca bakarım, dersek her şey olur. Türkiye’de sistem basit. Kapalı oy atıyorsun, açık olarak sayılıyor. Sayımı kurul üyeleri izliyor, bir tutanağa bağlıyor. İşini doğru yapan bir görevli varsa sonucunu ilçe başkanlığımıza ulaştırıyorsa, ilçe başkanlığımız da bize çeşitli teknolojik araçlarla iletiyorsa sorun olmaz. Evet elektrik, internet kesilebilir ama o tutanak sizdeyse, zaman içinde o sonuçları birleştirip en azından kendi ilçenizde sonuçlar doğru yansımış mı YSK sistemine, görebilirsiniz. Biz hızlı sonuçlar açıklamak zorunda değiliz. Bizim asıl görevimiz YSK’yı teyit etmek. YSK’ya doğru yansımış mı sandığın sonucu? Bu çerçevede de 24 saat cumhurbaşkanlığı için, 48 saat de milletvekilliği için itiraz süremiz var. Bu itiraz süresini doğru kullanmalıyız ve cumhurbaşkanı adayımızın başarısı için çalışmalıyız.