İliç’teki altın madeni şirketi basın toplantısıyla ‘açılış’ sinyali verdi: Danıştay kararına bir ay kala neyin hazırlığı?

Ezgi Yıldız

Gazete Pencere- Erzincan'ın İliç ilçesinde 13 Şubat'ta toprak kayması sonucu 9 işçinin yaşamını yitirdiği, facianın yaşandığı Çöpler Altın Madeni'nde Anagold Madencilik yetkilileri basın mensuplarına sunum yaptı. Şirket, yaşanan faciaya ilişkin 6 kişinin tutuklandığı madende yeniden faaliyete geçmeye hazırlanıyor.

Şirketin yaptığı sunuma dair konuşan çevre savunucusu Sedat Cezayirlioğlu, Danıştay'ın yürütme kararı olduğunu belirterek 'algı operasyonu' yorumunda bulundu.

'Maden müdürünün açıklamaları gerçeği yansıtmıyor'

İliç Cumhuriyet Başsavcılığı'nın faciaya dair soruşturma sürecinin devam ettiğini ifade eden Cezayirlioğlu, bilirkişi raporuyla çevrenin, havanın ve toprağın kirlendiğinin tespit edildiğini hatırlatarak, "Maden Müdürü Cengiz Demirci'nin 'hiçbir yerde kirliliğe sebebiyet verilmemiştir' yönündeki açıklaması gerçeği yansıtmıyor. Hatırlarsınız, Fırat Nehri'ndeki balık ölümleri görüntülenmesin diye çevresini jandarma ile kapatmışlardı" dedi.

ÇED raporu ve bakanlık açıklaması

ÇED raporunda yer alan bilgileri paylaşan Cezayirlioğlu çevrenin doğrudan zarar gördüğünü ifade ederek şunları söyledi:

"11 bin ton yıllık siyanür, 122 bin ton sülfürik asit kullanılan yerde hiç mi doğa çevre kirlenmeyecek? 13 Şubat 2024 tarihinde Türkiye tarihinin en büyük ekokırım felaketi yaşandı. Bakanın açıklamasına göre en az 400 bin kamyon gerekli ki kayan kütle kaldırılabilsin. Kayan kütlenin içinde 15 yıl içinde biriken siyanürlü liç sağası var. Savcılığın yürütmüş olduğu soruşturmada da bunlar yer alıyor."

Danıştay'dan yürütmeyi durdurma talebine ret

Cezayirlioğlu, maden faciasından yaklaşık 50 gün önce açtığı davaya karşın Danıştay'ın lehte karar verdiğini belirterek şunları söyledi:

"6 Aralık 2023'te Erzincan İdare Mahkemesi'nce 15 ayrı branşta 15 profesörüyle keşfe gittik. peşinden bu felaket yaşandı. yaklaşık iki ay önce de ezici çoğunluk bu madenin derhal kapatılması yönünde rapor verdi. Mahkeme de, İliç Altın Maden şirketinin 2021 tarihli ÇED izin ruhsatını iptal etti. Şirket de hemen yürütmeyi durdurma kararı için bu kararı Danıştay'a taşıdı. Danıştay da 20 gün önce ret kararı verdi. Yasal süre Aralık ayında dolacağından Danıştay'ın kesin kararını açıklaması gerekiyor."

'Siyanür barajı Fırat Nehri'ni tehdit ediyor'

Olası bir deprem durumunda maden sahasının yayacağı tehlikeye dikkat çeken Sedat Cezayirlioğlu, bölgeye dair açıklamaları hatırlatarak konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Bu bölgeye dair sayısız açıklamalar oldu. İçlerinden en önemlisi ise Naci Görür'ün uyarıydı. 6 Şubat depremlerinin ardından burada suni olarak oluşturulan 53 milyon ton kapasiteli siyanür sülfürik asidi barajının altından fay hattı geçiyor. ÇED raporunda da sabittir bu bilgi. Fakat raporlarda geçmeyen bir husus var ki o da Divriği'den geçen fay hattı. Türkiye'yi asıl tehdit eden konu da o. Söz konusu siyanür barajının yaklaşık 350 metre altında Fırat Nehri ve barajımız var. Nehir, ülkenin kalbi olan beş barajı besliyor. Bunlar Keban, Atatürk, Karakaya, Karkamış, Birecik. Hazırlatılan bilirkişi raporu da buna işaret ediyor, burada olacak depremle Türkiye'nin tarımını ilelebet sonlandıracak diyor."

Şirket yönetimi: Fırat'a siyanür karıştığı iddiaları asılsızdır

Daha önce siyanür sızıntılarıyla da gündeme gelen şirket, Çöpler köyündeki maden ocağında heyelan sonrası sürecin anlatıldığı bir toplantı düzenledi.

Anadolu Ajansı'nın aktardığı bilgiye göre; toplantıda maden sahasında çalışanlar ve ziyaretçiler için alınan güvenlik önlemleriyle ilgili gazetecilere sunum yapıldı. Şirketin yöneticilerinden Cengiz Demirci'nin gazetecilerin sorularına verdiği yanıtta Fırat Nehri'ne siyanür karıştığı iddialarının asılsız olduğunu savundu.

Demirci, olay sonrası bölgeden binin üzerinde numune alındığını, yer altı ve yer üstünde kirlilik bulunmadığını söyledi.

Bakanlık açıklamasında ne demişti?

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Erzincan İliç'te 9 işçinin toprak altında kaldığı altın madeni sahasında faciadan iki gün sonra yaptığı açıklamada "Bugün elimizde bir imkan olsa ve toprağı bugün kaldırmaya kalksak en az 400 bin kamyona ihtiyacımız var" açıklamasını yapmıştı.