Zorbalığın karanlık yüzü: Ebeveynler çocuklarının davranışlarının farkında mı?

Fiziksel, sözel, ilişkisel ya da siber yollarla bir başka kişi üzerinde tekrarlanan güç kullanımı anlamına gelen ‘zorbalık’, toplumun her kesiminde artan bir şekilde devam ediyor. Çocuklarda vurma, alay etme, izinsiz eşya alma, tehdit etme olarak karşımıza çıkan zorbalık, daha çok ‘ergen’ gruplarda karşı cinse ait özel resim isteme, o resimle şantaj yapma, cinsel birliktelik için zorlama davranışlarına dönüşüyor.

Ebeveynler çocuklarının zorbalık yaptığını anlıyorlar mı?

Psikiyatrlar, ebeveynlerin genellikle çocuklarının zorba olduğunu kabullenmek istemediğini düşünüyor. Çoğunlukla okulun yönlendirmesiyle psikiyatr desteği alan ebeveynler, kendilerine gösterilen video veya ses kaydıyla kabullenmek zorunda kalıyorlar.

"Bazı aileler ‘olur, çocuktur’ diyerek zorbalığı görmezden geliyor"

Duvar gazetesinden Pelin Akdemir'in haberine göre; Türkiye Çocuk ve Genç Psikiyatrisi Derneği Genel Sekreteri Mahmut Cem Tarakçıoğlu, durumu kabullenen ebeveynlerin aksine bazı ailelerin ‘olur, çocuktur’ diyerek zorbalığı görmezden geldiğini ifade ediyor.

Ebeveynlerin tavrı, çocuğun yaşına veya ebeveynin kendi öyküsüne göre de değişiklik gösterebiliyor. Kendisi zorbalığa uğramış bir ebeveyn çocuğunun zorbalığını daha erken fark edebilirken bu kavramı hiç duymayan biri ‘abartmayın’ diyerek yaklaşabiliyor.

''Zorbalık yapan bir çocuktan ibaret değil, gruplaşma oluyor''

Aile içinde şiddete maruz kalan çocuklarda zorbalık eğilimine daha fazla rastlandığını belirten Tarakçıoğlu, “Okulda kayıtlar olunca, video kaydı gösterilince ebeveyn öyle psikiyatra gelebiliyor. İlk başta ebeveyn kabul etmese de eninde sonunda kabul etmek zorunda kalıyor. Şu da bir gerçek, zorbalık yapan çocukların çoğu da zorbalığa uğramış çocuklar. Ebeveyn, ‘benim çocuğum yapıyor ama ona da zorbalık yapıyorlar’ diyor. Zorbalık yapan genelde bir çocuktan ibaret değil, gruplaşma oluyor” diye konuşuyor.

Öğretmenlerin bilinçli olması, küçük olayları geçiştirmemesi, çocuklara zorbalığın ne olduğu konusunda bilginin verilmesi gerektiğini aktaran Tarakçıoğlu, “Tamamen bitirilemez ama sıklığı azaltılabilir. Amerika’da zorbalık 10 sorundan birisi. Fakat bize de o trend yavaş yavaş geliyor” diyor.

"Her türlü zorbalığından ailenin haberi olmayabilir"

Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Prof. Dr. Sevcan Karakoç, dürtüsel, o anda şiddet davranışı göstermek dışında bilinçli yapılan zorbalığın da olduğunu söyleyerek bilinçli zorbaların evde ve otorite karşısında uyumlu ve itaatkâr davranırken sosyal gruplarda yaşıtlarına zorbalık yapabileceğini ifade ediyor.

Şikâyet olmazsa evde uyumlu, dersini çalışan bir çocuğun zorbalık yaptığından ailenin haberinin olamayacağını belirten Karakoç, “Düzgün bir profil çizip dış dünyada neler yaptığını, duygusal, fiziksel ya da her türlü zorbalığından ailenin haberi olmayabilir” diye konuşuyor.

"Suçluların suçunun yanına kar kaldığı öğrenilmiş oldu"

Karakoç, toplumda zorbalığa uğrayan kişiler için ‘Ne yaparsam yapayım zaten serbest kalacak’ algısının oluştuğuna da dikkat çekerek, “Öğrenilmiş çaresizliğin içerisinde hepimiz sürükleniyoruz. Bu ülkede mağdurların her zaman mağdur edilmeye devam ettiği, suçluların suçunun yanına kar kaldığı öğrenilmiş oldu” diyor.