Dikkat erozyonu: Sosyal medyada 1 dakikada 20 içerik tüketiliyor

Dr. Öğr. Üyesi İlker Çayla, modern yaşamın her alanına yerleşen dijital uyarıcıların, dikkat kapasitesini hızla aşındırdığını belirterek şu değerlendirmeyi yaptı: “Sabah kahvemizi hazırlayana kadar bile telefonumuza birkaç bildirim düşüyor, bir WhatsApp grubunda mesajlar artıyor, sosyal medyada trendler değişiyor. Güne başlarken zihnimiz zaten parçalanmış durumda. Reklam panoları, klaksonlar, bildirimler derken dikkat dağınıklığı artık olağan bir hal alıyor. Amerikan Psikoloji Derneği’nin son çalışmasına göre, izlenen kısa video sayısı arttıkça, dikkat ve dürtü kontrolü de kötüleşiyor.”

İstanbul Trafiğinde 400 Farklı Uyarıcı

Dr. Çayla, İstanbul trafiğinde bireylerin yaklaşık 400 farklı uyarıcıyla karşılaştığını ve akşam saatlerinde evlerde televizyon açıkken insanların %70’inin telefonu, yarısının ise tabletini kullanmaya devam ettiğini ifade etti. Bu durum, “tek ekrana odaklanmanın neredeyse nostaljik bir anı” haline geldiğini gösteriyor.

Eğitimde Dikkat Süresi 6 Dakikaya Düştü

Liseli gençlerle yapılan araştırmaların dikkat çekici bulgular sunduğunu belirten Dr. Çayla, “Gençlerin %75’i, soruyu çözerken bile telefonunun titreşimini düşünmeden edemediğini söylüyor” dedi. Eğitim ortamlarında kesintisiz odaklanma süresinin 6 dakikaya kadar düştüğünü ifade eden Dr. Çayla, aynı anda birden fazla ekrana maruz kalmanın “dinlenemeyen bir zihin ritmi” yarattığını vurguladı.

Sosyal Medyada 1 Dakikada 20 İçerik Tüketiliyor

Dr. Çayla, haber okuma alışkanlıklarının da dikkat erozyonunun bir başka göstergesi olduğunu belirterek, “İnsanlar haber sitelerinde ortalama 6 saniye kalıyor, bu hızda hiçbir şeye gerçekten odaklanmak mümkün değil.” Sosyal medya platformlarında bir dakikada ortalama 20 içerik tüketildiğini aktaran Dr. Çayla, aile yemeklerinde gençlerin %90’ının her 10 dakikada bir telefonuna baktığını ifade etti.

Dikkat Kaybı Toplumsal Bir Dönüşümün Sonucu

Dikkat kaybının bireysel bir zafiyet değil, toplumsal bir dönüşümün sonucu olduğunu belirten Dr. Çayla, “Yaşam temposu, ekonomik baskılar, dijital platformların tasarımı ve eğitim sistemi birleştiğinde çok daha büyük bir toplumsal sorun ortaya çıkıyor.” Dikkat krizinin, Türkiye gibi genç nüfuslu ülkelerde toplumsal dayanıklılık ve kamusal tartışma kültürü açısından kritik bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.

Toplumun Geleceğini Korumak İçin Dikkati Koruma Zorunluluğu

Dr. Çayla, dikkati korumanın toplumun geleceğini korumak anlamına geldiğini söyleyerek, “Hem bireysel zihinsel sağlığı hem de toplumsal düşünme kapasitesini korumalıyız.” Eğitimden iş yaşamına, dijital platformlardan aile içi iletişime kadar dikkat kapasitesini güçlendirecek bir dönüşüme ihtiyaç olduğunu ifade etti. Dikkat kaybının ülke çapında görülen görünmez bir erozyon olduğunu ve bu kaybı fark etmenin hem bireysel zihinsel sağlığı hem de toplumsal düşünme kapasitesini korumak açısından hayati olduğunu belirtti.