Gençler konuşmak yerine yazışıyor: Dijital iletişim yeni bir dil yarattı

Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Medya ve İletişim Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Öznur Karakaş Kırmızısakal, dijital çağda mesajlaşma kültürünün iletişimin doğasını tamamen değiştirdiğini söyledi. Yazılı mesajlaşmanın özellikle genç kuşaklar arasında açık ara en çok tercih edilen iletişim biçimi olduğunu belirten Kırmızısakal, “Bunun nedeni yalnızca pratiklik değil, yazılı iletişimin sağladığı denetim duygusudur. Mesaj, hem zaman hem de ifade üzerinde bir kontrol alanı sunar; kişi ne zaman yanıt vereceğini, nasıl bir ton kullanacağını ve ne kadar açık olacağını kendi belirler” dedi.

Kırmızısakal’a göre mesajlaşma uygulamaları iletişimi mekân ve zaman sınırlarından kurtararak gündelik etkileşimin doğasını değiştirdi: “Artık iletişim, belirli bir zaman dilimine ya da mekâna bağlı bir eylem olmaktan çıktı; kesintili ama sürekli bir akış hâline geldi. Bu durum hem kişisel hem kamusal ilişkilerde ‘her an ulaşılabilir olma’ kültürünü doğurdu.”

Dijital jestler yeni bir duygu dili yarattı
Yazılı iletişimin hızlanmasıyla birlikte dilin sadeleştiğini ve dönüştüğünü vurgulayan Kırmızısakal, “Kısaltmalar, ses taklitleri, melez diller yaygınlaştı. ‘Nbr’, ‘slm’, ‘ok’ gibi kısaltmalar ya da İngilizce kelimelerin Türkçe cümle içinde kullanılması, yeni bir ‘dijital lehçe’nin doğduğunu gösteriyor” dedi.

Kırmızısakal, dijital iletişimde emojiler, GIF’ler, sesli notlar ve çıkartmaların “jestsel bir dil” yarattığını belirtti: “Bu araçlar yazının soyutluğunu bedenselleştiriyor; duyguları görsel ve işitsel biçimlerde yeniden somutlaştırıyor. Artık bir emoji ya da kısa bir sesli not, bir bakış ya da nefes kadar anlam taşıyor.”

Araştırmaların da yazılı mesajlaşmanın yükselişini desteklediğini söyleyen Kırmızısakal, “2011’de ABD’de yapılan bir araştırmada öğrencilerin yüzde 60’ı arama yerine mesajlaşmayı tercih ettiğini belirtmişti. 2020’de Pakistan’da yapılan benzer bir araştırmada ise katılımcıların yüzde 83’ü iletişimini yazılı mesajlarla kurduğunu söyledi. Bu eğilim, küresel ölçekte kalıcı bir dönüşümü işaret ediyor” dedi.

Yeni kuşak samimiyeti yeniden tanımlıyor
Kırmızısakal’a göre yazılı mesajlaşma, sadece bir iletişim aracı değil, aynı zamanda duygusal bir savunma ve düşünme alanı. “Yazışmak, anında tepki verme baskısını ortadan kaldırıyor. Bu sayede birey duygusunu düzenleme ve ifade etme fırsatı buluyor. Samimiyet artık yüz yüze ‘an’da değil, ekranlar arasında süren yazışmanın ritminde üretiliyor” ifadelerini kullandı.

Dijital çağın dili üzerine değerlendirmesini “Yazılı iletişim modern insanın kontrol alanı haline geldi” diyerek özetleyen Kırmızısakal, “Bu yeni dil, hem duyguların aktarımını kolaylaştırıyor hem de iletişimin doğasını ‘anlık tepki’den ‘kontrollü ifade’ye dönüştürüyor” dedi.