Pazar günü bankaya gider misiniz?

Nilay Can - Gazete Pencere

Türkiye İş Bankası Sanat Eserleri Koleksiyonu’ndan seçilen eserleri Anadolu’nun farklı kentlerine taşıyan İş Sanat Anadolu Sergileri, 2025 yılının son durağında İznik şubesindeydi. İş Sanat'ın davetlisi olarak bir grup gazeteciyle birlikte sergiyi gezme fırsatı bulduk.

Yüzyıllar boyunca Osmanlı çini sanatının merkezlerinden biri olan İznik’te “Mavinin Sırları” ismiyle düzenlenen sergi isminden de anlaşılacağı üzere çininin resim sanatındaki yansımalarına odaklanmış. 20–21 Aralık tarihlerinde İş Bankası İznik Şubesi’nde ziyaret edilen sergide; Şerif Renkgörür’ün İznik motifli leylaklı vazo kompozisyonu, Şevket Dağ’ın Rüstem Paşa Camii yorumu, Feyhaman Duran ve Selahattin Teoman’ın Topkapı Sarayı izlenimleri ile Zeki Fındıkoğlu’nun kırsal yaşamı aktaran baskıları yer alıyor. İbrahim Çallı'nın Muzlu Natürmort'u ve Füreya Koral’ın eserleri de sergide yerini almış.

Banka şubeleri sergi mekanları oldu

İlk altı ayında 4 bin sanatsevere ulaşan ve toplumsal fayda ödülü de alan Anadolu Sergileri, İş Bankası şubelerini geçici sergi mekânlarına dönüştürüyor. İznik'te bizlere sanat tarihçisi Nazlı Pektaş eşlik etti, uzmanlığı seramik olan Nazlı Hoca; "Her zaman havalı galerilere, büyük kurumlara ihtiyaç yok bir yere kültür götürmek istiyorsanız küçücük bir banka şubesinin girişi bile yeterli olabilir" sözleriyle amacın hasıl olduğundan duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Sergide çocuklar da unutulmamış atölye çalışmalarıyla ünlü ressamların eserlerini hayal güçleriyle tekrar canlandırıyorlar. Sadece çocuklarla sınırlamayalım atölye çalışmasına yetişkinler de katılabiliyor :) ben çok eğlendim...

Anadolu Sergileri 2026'da devam edecek

Türkiye İş Bankası Resim Heykel Müzesi Müdürü Canan Atlığ, bu yılın sekizinci sergisi olan 'Mavinin Sırları'nın açılışında yaptığı konuşmada, "Anadolu Sergileri projemiz, bankamızın 1940 yıllarında başladığı sanat eserleri koleksiyonundan pek çok eseri banka şubelerinde sergilemesinden ilhamla yola çıktı. Aynı zamanda öğrenim programlarımızın da bir parçası, gördüğünüz gibi çocuk atölyelerimiz de eşlik ediyor sergiye. Her ilçeye özgü olarak koleksiyonumuzda yer alan yaklaşık 10-15 arası eseri hafta sonlarında halkla buluşturuyoruz" dedi ve 2026'da sergilerin devam edeceğini belirtti. Sanat eserlerinin arasında dolaşırken Bursa'dan gelen bir hanımefendiyle sohbet ediyorum, serginin duyurusunu görüp İznik'e gelmiş; "Saatte bir araç var ama buna değerdi, küçük yerlere gelmiyor böyle kültür sanat işleri, kendim de resim yapıyorum mutlu oldum çok" dedi. 'Herkes İçin Sanat' sadece o bir kişiyi bile mutlu etmek için devam etmeli, katkı veren herkesin emeklerine sağlık. Anadolu Sergileri’nin Ocak ayındaki durağı Mersin’in Pozcu ilçesindeki Türkiye İş Bankası şubesi olacak.

Çini sanatının resimle buluşması

Sanat tarihçisi Nazlı Pektaş sergiyi anlatırken, "Çini, insanoğlunun el izlerini yüzyıllardan bugüne taşıyan bir sanat, Türk resim sanatının içerisinde de çininin sanatçılar tarafından tercih ediliyor olması çok önemli bir başlık biz sanat tarihçileri için. Çini sanatı Osmanlı İmparatorluğu'nda 16. yüzyılda bütün coğrafyada en yüksek noktasına ulaşmış bir sanat. Burada sergilenen Şerif Renkgörür'ün 'Vazoda Leylaklar' eserine bakalım, bir İznik vazosunun üzerinde leylakları resmetmiş. Neden sanatçı bu vazoyu kullanmış diye düşündüğümüzde çininin kendi içinde bir renk olduğunu görüyoruz. Ressamın istediği de renk olduğu için ister istemez çininin içinde olduğu görüyoruz o yüzden çok ilgi çekici.

Melahat Üren'in 'Natürmort' eserinde günlük ev içi sahnesinde turkuaz üzerine siyah geometrik çizgilerle yapılmış evindeki bir vazoyu gelinciklerle süslemesi bir tesadüf değil. Çünkü gelinciklerin resmini arıyor, bir renk arıyor. Şeffaf bir cam vazo yerine evdeki çini vazoyu kullanıyor. Dolayısıyla alevle şekillenmiş, alevle renklenmiş bu kadim çini sanatının geleneği yüzyıllardır devam eden resim sanatına giriyor.

Bir taraftan da o dönemin henüz bugün restorasyonla değiştirilmemiş cami içlerini, saray içlerini görme şansımız oluyor. Şevket Dağ'ın 'Rüstem Paşa Camii' resmi, 16. yüzyıl İznik çini geleneğinin en yüksek noktasının görüldüğü camidir. Bir taraftan bir resme bakıyoruz ama bir taraftan da İznik çini geleneğinin o dönemine de tanıklık ediyoruz" dedi.

Nazlı Hoca'nın anlattıklarını dinlerken resim ve çini sanatının nasıl bir araya geldiğini öğrenmiş oluyoruz. Kim bilir belki genç sanatçılar da eserlerinde çiniyi kullanmaya devam ederler.

İznik sadece çini ile dünyaya açılmıyor

İznik sadece çinisiyle değil son günlerde Papa'nın ziyaretiyle de gündemde biliyorsunuz. Bizler de Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı Göl Bazilikası ören yerini ziyaret etmeyi ihmal etmedik. Göl kıyısında günümüzde "Senato Sarayı" olarak adlandırılan bölgenin 500 metre kadar doğusunda; su yüzeyinin 1,5–2 m kadar altında bulunan anıtsal bir yapı.

Papa 28 Kasım'da burada Fener Rum Ortodoks Patriği Bartholomeos ve diğer Hristiyan ruhani liderlerle birlikte MS 325'te toplandığı düşünülen 1. İznik Konsili'nin 1700. yıl dönümünü kutladı.

Aziz Neofitos Bazilikası'nda devam eden antik kazıların yanında inşa edilen platformda yapılan dua töreninin aksine sakin bir günde olduğumuz için ekipçe fotoğraf çektirme fırsatı da bulduk.