Çankaya otoparkı güvenli değil: güçlendirme imkansız

(İZMİR)- İzmir Büyükşehir Belediyesi, Çankaya Katlı Otoparkı hakkında önemli bir açıklamada bulundu.

Yapılan yazılı açıklamada, "Çankaya Katlı Otopark ve Alışveriş Merkezi binası, 6306 sayılı Kanun kapsamında riskli yapı olarak belirlenmiştir. Kamuoyundan gelen talepler doğrultusunda, binanın yıkımı yerine güçlendirme seçeneğinin değerlendirilmesi için son bir yıl içinde kapsamlı çalışmalar yürütülmüştür. Geçtiğimiz süreçte fizibilite çalışmaları yapılmış, altyapı bilgileri temin edilmiş ve yapının güçlendirilmesi için değerlendirmeler gerçekleştirilmiştir. Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Ziraat Bankası'ndan muvafakatler alınmış, Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararları doğrultusunda gerekli sondaj ve inceleme izin süreçleri tamamlanmış, ilgili Daire Başkanlıkları arasında protokol taslakları ve mali ön onay işlemleri gerçekleştirilmiştir." denildi.

Son bir yıl içinde yürütülen idari, mali ve teknik işlemler çerçevesinde, kamu kaynaklarının etkin kullanımı ilkesine dayanarak güçlendirme seçeneği tekrar gözden geçirilmiştir. Bu süreçte, yapılan performans analizleri, güçlendirme projeleri ve uygulama aşamasına dair fizibilite çalışmalarının yanı sıra artan inşaat maliyetleri ve enflasyon nedeniyle daha önce yapılan mali hesapların güncelliğini kaybettiği belirlenmiştir.

Mühendislik ön incelemelerinde, mevcut taşıyıcı sistemin kolonlarının aynı doğrultuda sıralanmasının, düşey yükler ve deprem kuvvetlerinin belirli bir noktada yoğunlaşmasına neden olduğu tespit edilmiştir. Bu durum yapıda rijitlik dengesizliği ortaya çıkararak sistemin zayıflamasına sebep olmaktadır. Bu nedenle, kolonların mantolanması ve perde ilavesi ile güçlendirilmesi düşünülmüştür. Ancak ön tasarımda, otopark işlevinin değerlendirilmesi sonucunda uygulama sonrası mevcut kapasitede olacak azalma nedeniyle işletim ve erişim verimliliğinin düşeceği ve bunun ekonomik açıdan olumsuz sonuçlar doğuracağı öngörülmüştür. Ayrıca, güçlendirme sonrası yapının bodrum ve zemin katındaki depo ile dükkanların da olumsuz etkilenebileceği değerlendirilmiştir.

Bu değerlendirmeler sonucunda, önerilen güçlendirme ve genel onarım maliyetinin yeni yapı maliyetinin yaklaşık yüzde 60 seviyesine ulaştığı, ülkemizdeki mevcut uygulama kriterleri ve Bakanlık görüşlerine göre güçlendirme maliyetinin kabul edilebilir ekonomik sınır olan yüzde 40'ı aştığı saptanmıştır. Ayrıca, yapılması muhtemel temel ve zemin iyileştirme çalışmalarının bu oranı daha da artıracağı öngörülmektedir. Mevcut durum ve önerilen müdahalelerin yapının bütünlüğü ve kullanım işlevi üzerindeki olumsuz etkileri göz önüne alındığında, güçlendirme seçeneğinin ekonomik açıdan sürdürülebilir olmadığı sonucuna varılmıştır.

Plan kararları güçlendirme çalışmalarını engelliyor

Çankaya Katlı Otoparkı'nın bulunduğu alan, Agora ve çevresini kapsayan koruma amaçlı imar planlarında "Arkeoloji ve Tarih Parkı" olarak belirlenmiştir. Bu bölge 1. Derece ve 3. Derece arkeolojik sit alanlarını kapsamaktadır. Tarihi ve kültürel mirası korumak amacıyla belirlenen bu alanda, Çankaya Katlı Otoparkı'nın mevcut plan kararları çerçevesinde yıkılıp yeniden "Katlı Otopark" olarak inşa edilmesi mümkün olmazken, güçlendirme yapılması da plan kararlarıyla çelişmektedir.

Özetle, sistemsel sorunlar ve taşıdığı riskler nedeniyle binanın güçlendirme çalışmalarıyla güvenli bir hale getirilmesi mümkün görünmemektedir. Güçlendirme yapılsa dahi, müdahaleler sonrası bina işlevselliğini kaybedecektir. Güçlendirme maliyetinin yeni yapı maliyetinin yüzde 60 seviyesine ulaşması bu seçeneği ekonomik açıdan da kabul edilemez hale getirmektedir. Ayrıca, imar planlarında "Arkeoloji ve Tarih Parkı" olarak belirlenen bu alanda ne güçlendirme ne de yeniden inşaat gibi bir faaliyetin gerçekleştirilmesi konusunda herhangi bir imkân bulunmamaktadır.

Sonuç olarak; Çankaya Katlı Otoparkı'nın yıkılması halinde İzmir Ulaşım Ana Planı ve Otopark Eylem Planı'nda öngörülen çözüm, mevcut otoparkların daha verimli kullanılması ve kapasite artırımıdır. Hazırlanan alternatif plan çerçevesinde, Kahramanlar Katlı Otoparkı ve Eşrefpaşa Katlı Otoparkı arasında sadece otopark kullanıcılarına özel bir ring sistemi kurulması planlanmaktadır. İki otopark arasındaki mesafenin yaklaşık 3 km, yolculuk süresinin ise 15 dakika olacağı öngörülmektedir. Ayrıca, Konak Alsancak bölgesinde İzelman AŞ tarafından işletilen otopark alanlarının da destekleyici olarak devreye alınması düşünülmektedir. Çankaya Otoparkı kullanıcılarının Kahramanlar ve Eşrefpaşa otoparklarına yönlendirilmesi ve ring sistemi ile desteklenmesinin İzmir trafiğine olumlu katkılar sağlayacağı öngörülmektedir."