Oturmak beyni küçültüyor olabilir: Egzersiz bile fayda etmeyebilir

Oturmak konforlu ve pratik bir alışkanlık gibi görünse de, yaşlılar üzerinde yapılan yeni bir araştırma, bunun beyin sağlığı üzerinde ciddi etkileri olabileceğini ortaya koydu. Araştırma, uzun süre oturmanın verdiği zararın egzersizle dengelenemeyeceğini ve bu durumun, ilerleyen yaşlarda Alzheimer da dahil olmak üzere çeşitli nörolojik sorunlarla bağlantılı olabileceğini öne sürüyor.

Sciencealert’te yer alan habere göre bu araştırma özellikle 50 yaş ve üzeri kişilerde beyin sağlığı söz konusu olduğunda, oturma dönemlerinin aktif olma dönemleriyle dengelenebileceği fikrine karşı çıkıyor.

Vanderbilt Üniversitesi, Pittsburgh Üniversitesi ve Seul Ulusal Üniversitesi’nden araştırmacılar, çok fazla oturmanın veya uzanmanın beyin üzerinde olumsuz etkileri olabileceğini ve ileriki yaşlarda Alzheimer hastalığı da dahil olmak üzere farklı türde demans riskini artırabileceğini düşünüyor.

Tek çare oturmamak

Pittsburgh Üniversitesi’nden nörolog Marissa Gogniat, konuyla ilgili “Alzheimer hastalığı riskinizi azaltmak sadece günde bir kez egzersiz yapmakla ilgili değil” dedi ve şöyle devam etti:

“Günlük olarak egzersiz yapsanız bile, oturarak geçirilen zamanı azaltmak, Alzheimer hastalığı geliştirme olasılığını düşürür.”

Araştırmacılar, 404 gönüllüyü işe alarak bir hafta boyunca aktivitelerini giyilebilir cihazlarla takip etti. Daha sonra yedi yıl boyunca bilişsel testler ve beyin taramaları ile beyin sağlıkları değerlendirildi.

Gönüllülerin yüzde 87’si haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta egzersiz yapılmasını öneren kılavuzlara uyuyor olmasına rağmen, genel olarak daha fazla oturanlar daha kötü bilişsel performans sergiledi.

Ayrıca, belleğin işleyişinde kritik bir rol oynayan ve Alzheimer’ın zarar vermeye başladığı ilk bölgelerden biri olan hipokampüsün daha hızlı incelmesi dahil olmak üzere daha fazla nörodejenerasyon belirtisi gösterdiler.

Bu ilişki çok büyük değildi ve doğrudan nedensellik kanıtlamıyor, ancak biliminsanları tarafından dikkat çekici bulundu. Daha fazla oturarak zaman geçirmek beynin daha hızlı yaşlanmasına neden oluyor gibi görünüyor ve oturulan süreyi azaltmak en iyi çare olarak öne çıkıyor.

Veriler, Alzheimer’a genetik olarak zaten daha yüksek risk altında olan kişilerde daha güçlü bağlantılar bulunduğunu gösteriyor.

Egzersiz yine de önemli!

Elbette, bu bulgular daha yoğun egzersizden vazgeçilmesi gerektiği anlamına gelmiyor. Aktif olmanın fiziksel ve zihinsel sağlık üzerindeki olumlu etkisi biliniyor.

Burada en önemli nokta, oturarak geçirilen ekstra saatlerin beyindeki bazı yıpranma türleriyle bağlantılı olması.

(Araştırma, Alzheimer’s & Dementia dergisinde yayımlandı.)