Trump açıkladı: Türkiye'ye satılmayan savaş uçakları hangi ülkeye gitti

Gazete Pencere- ABD Başkanı Donald Trump pazartesi günü F-35 savaş uçaklarını Suudi Arabistan’a satmayı planladığını duyurdu.

Bu kararla birlikte Türkiye'nin alamadığı F-35'ler, Suudi Arabistan'a gidecek 18 uçak ve bin kişilik yetkili heyetiyle Washington'a gelen Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Trump'ı satışa ikna etti.

Trump Oval Ofis’te gazetecilere "F-35'leri satacağız" diyerek haberi duyurdu. Trump, "Suudilerin bu uçakları almak istiyor ve uzun süredir iyi bir müttefikler" açıklamasında bulundu. Açıklama Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın yedi yıldan uzun bir sürenin ardından ilk kez ABD’ye yaptığı ziyaretin hemen öncesinde geldi. 48 F-35 uçağının satılacağı konuşuluyor.

Bize Boeing, Suudilere F-35

Uçakları üreten Lockheed Martin her yıl yaklaşık 150 ile 190 arası F-35 üretimi yapıyor. Yaklaşık 20 ülke bu uçaklara sahip ya da sipariş vermiş durumda ve modellerine göre birim fiyatı 80 milyon ile 110 milyon dolar arasında değişiyor. Türkiye de yaklaşık 20 ila 30 uçak almak üzere Trump'la görüşmeler yapmıştı.

Ancak İsrail'in baskısı ve Trump'ın talepleri ardından satış askıya alınmıştı. 25 Eylül tarihli görüşmeden sadece Boeing marka yolcu uçakları elde edilebilmişti. Dahası, yerli savaş uçağı KAAN'ın motorları için de F-35 uçaklarının şart olduğu belirtilmişti.

Satış bölgedeki dengeleri sarsabilir

Suudi Arabistan yıllardır ABD savunma sanayisinin en büyük müşterilerinden biri. Ancak F-35 gibi beşinci nesil bir savaş uçağının Riyad’a verilmesi, bölgede ve Washington’un bazı müttefiklerinde huzursuzluk yaratabileceği belirtiliyor.

ABD’li yetkililer, bu satışın İsrail’in bölgedeki askerî üstünlüğünü zayıflatabileceği görüşünde. Normalleşme görüşmeleri Gazze’de 2023 Ekim’inde başlayan savaşla durma noktasına gelmiş olsa da Tel Aviv ile Riyad arasındaki dengeler Washington’ın kararlarını doğrudan etkiliyor.

Yasa gereği ABD Kongresi satışa itiraz edebilir; ancak Trump geçmişte benzer engelleri “acil durum” yetkisini kullanarak aşmıştı. 2019’da 8,1 milyar dolarlık Suudi Arabistan ve BAE paketini Kongre denetimini devre dışı bırakarak onaylamış, veto tehdidiyle muhalefeti bastırmıştı. O dönemde hem Kaşıkçı cinayeti hem Yemen savaşı nedeniyle Suudi yönetimine tepkiler oldukça yüksekti.