19 Mart sonrası ekonomide bozulma hızlandı: Faiz, resmi enflasyonu solladı

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) nisan verilerine göre yıllık enflasyon %37,86’ya gerilerken, aynı dönemde politika faizi %46’ya çıktı. Merkez Bankası’nın ortalama fonlama faizi ise %48,82’ye ulaşarak enflasyonun neredeyse iki katına yükseldi.

Kredi faizleri uçuşta, fark tarihi seviyede

Ekonomim'in derlediği verilere göre, politika faizi ile enflasyon arasındaki fark nisan ayı itibarıyla 8,14 puana ulaştı. Ortalama fonlama faizi esas alındığında bu fark 10,96 puanı buldu. Bu oran, İBB operasyonları öncesine kıyasla neredeyse iki kat artmış durumda.

Bankaların uyguladığı ihtiyaç kredisi faizlerinde tablo daha da çarpıcı. Enflasyonla ihtiyaç kredisi faizleri arasındaki fark 35,23 puana çıktı. KMH dahil ihtiyaç kredilerinde bu fark 36,64 puan, ticari kredilerde ise 24,77 puan seviyesine yükseldi.

"Tabela faizi değil, reel yük ağırlaşıyor"

Ekonomistler, nominal faizlerin üzerine eklenen sigorta, komisyon ve diğer işlem ücretleriyle birlikte kredi maliyetlerinin çok daha yüksek seyrettiğine dikkat çekiyor. Bankaların ilan ettiği oranların üzerinde oluşan bu maliyetlerin, 3 ila 10 puan daha fazla yük getirdiği belirtiliyor.

Prof. Dr. Ensar Yılmaz: "Faiz artık enflasyonun kaynağı"

Marmara Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ensar Yılmaz, faiz-enflasyon ilişkisinde yön değiştiğine dikkat çekti. Yılmaz, “Döviz kuru ve ücret artışlarının fiyatlar üzerindeki etkisi zayıflarken, faiz geçişkenliği hızla artıyor. Enflasyon artık doğrudan üretim maliyetlerine yansıyan faiz yükünden besleniyor” dedi.

Sanayici alarmda: Üretim yavaşladı, yatırım durdu

İş dünyası da yüksek faizlerin reel sektöre verdiği zarardan endişeli. Üretim yapmak isteyen sanayiciler krediye ulaşamıyor, ulaşanlar ise artan maliyetler karşısında üretimden vazgeçiyor. Yatırım planları askıya alınırken, faizlerin bu düzeyde kalmasının enflasyonu düşürmek yerine fiyatlara yeniden baskı yapabileceği vurgulanıyor.

Sonuç: Ekonomi politikası tıkanma sinyali veriyor

Ekonomistler, Türkiye’nin hem faiz hem enflasyonda dünya liginde üst sıralara çıkmasına dikkat çekiyor. Faizlerin yalnızca enflasyonla mücadele aracı değil, aynı zamanda enflasyonun yeni tetikleyicisi haline geldiğini belirtiyor. Ekonomi yönetiminin bu kısır döngüden çıkmak için yeni bir denge kurması gerektiği konusunda uyarılar artıyor.