Devlet, sosyal konut yapıp ev sahibi olacak; kiraya verecek

Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK), enflasyonla mücadele çerçevesinde dar ve orta gelirli vatandaşlara yönelik düşük kiralı sosyal konut modelini tartıştı.

Hedef: 2026'da Büyükşehirlerde Başlamak

Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleştirilen EKK toplantısında, kira piyasasında yaşanan tıkanıklık ve bunun enflasyon üzerindeki kalıcı etkileri masaya yatırıldı. Toplantıda, özellikle büyükşehirlerde yaşanan kiralık konut krizine çözüm olarak, kamu eliyle üretilen sosyal konutların belirli bir bölümünün doğrudan kiraya verilmesi yönünde yeni bir sistemin kurulması görüşü öne çıktı.

Bu modele göre devlet, sosyal konutların hem sahibi hem de kiracısı olacak. Kiralık modelin öncelikli hedef kitlesi ise yeni evli çiftler, engelliler ve kamu görevlileri olacak. Kira bedelleri piyasa ortalamasının oldukça altında belirlenecek.

Kira Artış Sınırı Etkisini Yitirdi

Toplantıda sunulan etki analizlerine göre, 2022’den bu yana uygulanan yüzde 25’lik kira artış sınırı, konut arzı ve piyasa dengeleri üzerinde olumsuz etki yarattı. Ev sahipleri, artış sınırının yol açtığı gelir kaybını telafi etmek için yeni kiracılara yüksek fiyat talep ediyor. Bu durum, kiralık konut piyasasında daralma yaratırken, TÜFE’nin düşüş hızını da yavaşlatıyor.

EKK raporlarına göre, kira artışlarındaki direnç kırılmadan enflasyonda beklenen hızda düşüş sağlamak mümkün değil. Bu nedenle kalıcı çözüm için doğrudan konut arzını artıran ve fiyatlara müdahale eden yeni bir model öneriliyor.

Yeni Modelin Detayları

Sabah gazetesinin aktardığına göre, TOKİ benzeri kamu kurumları eliyle yürütülecek projelerde, her 500 konutluk bir sosyal konut projesinin yaklaşık 150'si düşük kiralı olarak kiraya verilecek. Tahsis için kura sistemi kullanılacak. Konutlar, minimum beş yıl boyunca yalnızca kiralık olarak kalacak ve hak sahipleri belirli kriterlere göre seçilecek.

Bu modelin sosyal boyutunun da önemli olduğu vurgulanıyor. Düşük kira ile ev sahibi olma baskısından kurtulan genç çiftlerin evlilik oranlarında artışa ve doğurganlıkta iyileşmeye katkı sunması hedefleniyor.

Kamu Kaynakları 2026’dan Sonra Dengeye Girecek

Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası afet bölgelerine yönlendirilen kamu kaynaklarının 2026 itibarıyla yeniden dengeleneceği öngörülüyor. Bu tarihten itibaren başta İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya olmak üzere büyükşehirlerde geniş kapsamlı bir sosyal konut seferberliğine geçilmesi planlanıyor.

EKK’da gündeme gelen bu yeni yaklaşım, Türkiye’de sosyal konut politikasında kiralık modele geçişin ilk adımı olarak değerlendiriliyor.