Faizler yüzde 24’e çıktı, borç içinde ezilen üretici traktörünü satıyor

Niğde’de patates üreticileri, artan girdi maliyetleri, satılamayan ürünler ve yüksek faizli tarımsal krediler nedeniyle iflas noktasına geldi. CHP Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, patates üreticisi Varol Nergis ile bir araya gelerek çiftçilerin yaşadığı ekonomik sıkıntıları yerinde dinledi.

Tarım Kredi bile çiftçinin ürününü almıyor

Üretici Varol Nergis, Tarım Kredi Kooperatifi Marketlerinin çiftçinin ürününü bile çeşitli gerekçelerle almadığını söyledi:
“Bizim Tarım Kredi Marketlerimiz var ama orada kota koymuşlar. Mat renkli olduğu için ürün gitmiyormuş. Devletin kurumu olan Tarım Kredi bu ürünleri neden almıyor? Başka marketler renk farkı gözetmeden satarken Tarım Kredi niye satmıyor? Neden dondurulmuş ürün olarak ihraç edilmiyor?”

Patates tarlada 3 lira, burgerde 300 lira

CHP’li Gürer, üreticiyle tüketici arasındaki büyük fiyat farkına dikkat çekti:
“Cips olarak, burgercilerde çocuklar bir patatesi 300 liraya tüketiyor ama burada kilosunu 3 liraya bile satamıyor üretici.”

Üretici borç batağında

Varol Nergis, birçok çiftçinin borçlarını ödeyemez hale geldiğini ve mallarını satışa çıkarmak zorunda kaldığını anlattı:
“Şu an burada 50 kişi sayabilirim; bankaya borcu gelen, hacizlik olan, her şeyini satışa çıkaran insanlar. Bir arkadaşım 1 milyon 700 bin liralık traktörünü 1 milyon 100 bine satmaya çalışıyor. Sadece borcunu ödemek için. Çünkü ‘sicilim bozulmasın’ diyor ama sistem öyle kötü ki, bugün bozulmazsa yarın bozulacak.”

Faiz yüzde 24’e çıktı, çiftçi nefes alamıyor

Nergis, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerindeki yüksek faiz oranlarının çiftçiyi daha da zora soktuğunu söyledi:
“Ziraat Bankası’nın faizleri eskiden yüzde 5–6 iken şimdi yüzde 24’e çıkmış. Nasıl ödeyecek çiftçi? Tarım Kredi’de de faiz yüksek. Katılım payı da ekleniyor ama çoğu üretici bunları bilmiyor, yanlış bilgilendiriliyor.”

Tarımda kriz derinleşiyor

Nergis, sadece patates üretiminin değil, fasulye ve hayvancılığın da büyük darbe aldığını ifade etti:
“Fasulye geçen yıl 42 liraydı, bu yıl 36–38 lira. Üç yıldır fiyat aynı ama maliyet yüzde 70 arttı. Ben bu işi yapıyorum ama çocuğuma yaptırmayacağım. Kazanmadıktan sonra ne anlamı var? Yemin torbası 1000 lira oldu. Süt 19,60 liraya çıkacak dendi ama aracı sütçüler o fiyattan toplamıyor. Şap hastalığı da vurdu. Vatandaş ne yapsın, memleketini mi terk etsin?”

Üreten kaybediyor, sistem fiyatı katlıyor

CHP’li Gürer, sistemin çiftçiyi değil aracıyı zengin ettiğini belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Girdi maliyetleri artıyor. Bu yüzden çiftçi girdi kullanımını yüzde 56’dan yüzde 33’e düşürdü. Ayakta kalmak için çabalıyor ama kazandığını tarlaya yatırıp yine kaybediyor. Ürün depoya ya da çöpe gidiyor. Üreten dertli, tüketici pahalıya alıyor. Arada sistem fiyatı katlıyor. Siyasi iktidarın planlamacı ve kamucu bir anlayışla çözüm üretmesi gerekiyor. Aksi halde çiftçi ‘bir iki yıl daha ekerim, sonra bırakırım’ diyor.”

“Çalıştıkça batıyoruz”

Üretici Varol Nergis, artık birçok çiftçinin umudunu kaybettiğini dile getirdi:
“Çalıştıkça batmanın bir anlamı yok. Burada bir arkadaşım vardı, ‘her şeyi bıraktım çünkü çalışarak batıyorum’ dedi. Bugün patates bu fiyat ama ileride bulursak şükredeceğiz. O zaman ithalata yönelecekler. Çünkü sadece patates değil; soğan tarlada kaldı, fasulye öyle, hayvancılık da aynı durumda.”