İç borçta tablo ağırlaşıyor: Her 4 liranın 3’ü faize gitti

Ekonomim.com yazarı İbrahim Ekinci, Türkiye’nin iç borçlanma dengesinde yaşanan çarpıcı bozulmayı kaleme aldı. 2025 yılının ilk çeyrek verilerini analiz eden Ekinci, iç borç servisinde faiz ödemelerinin hem toplam borç servisinde hem de ana para ödemelerinde tarihi zirvelere ulaştığını vurguladı.

Yılın ilk üç ayında iç borç için yapılan toplam ödemenin %74,7’si faiz giderlerinden oluştu. Diğer bir ifadeyle, her 4 liralık ödemenin 3 lirası faize gitti. 2025 ilk çeyrekte sadece 117 milyar TL ana para ödenirken, buna karşılık 346,4 milyar TL faiz ödemesi yapıldı.

İç borçta faiz ödemeleri yıllar içinde hızla yükseldi

Ekinci’nin yazısına göre, iç borç servisinde faiz ödemeleri 2017’de ilk kez %40’ı aştı. 2019’da anaparanın %45,8’i seviyesindeydi. 2020 ve 2021 yıllarında bu oran düşerek sırasıyla %31 ve %28,4 oldu. Ancak 2022’den itibaren yeniden hızlı bir yükseliş başladı:

• 2022: %42,6

• 2023: %48,3

• 2024: %57,3

• 2025 (ilk çeyrek): %74,7

Ekinci bu artışı, “İlk kez iç borç servisinin üçte ikisinden fazlası faize gidiyor. Faiz ödemeleri, anapara ödemesinin yaklaşık 3 katına ulaştı” sözleriyle özetliyor.

Dış borçta tablo görece daha ılımlı ama dikkat çekici

Dış borç cephesinde ise faiz yükü iç borca göre daha düşük. 2025 ilk çeyreğinde dış borçta faiz ödemeleri toplam borç servisinin %26,9’u, anapara ödemelerinin %36,7’si oldu. Eğer yıl programlandığı gibi tamamlanırsa, bu oranların sırasıyla %35,7 ve %55,6’ya ulaşması bekleniyor.

Ancak geçmişte durum farklıydı. Dış borç faiz ödemelerinin toplam servis içindeki payı:

• 2013: %46

• 2023: %46,5

Ekinci, özellikle 2023 yılındaki dış borç faiz yükünü hatırlatıyor:

“2023’te 164 milyar TL dış borç anapara ödemesine karşılık, 142,5 milyar TL faiz ödendi.”

2013 yılı da dikkat çekici bir başka yıl. Türkiye’nin GSYH’de ilk kez 1 trilyon doları aştığı dönemde dış borçlanma kolaydı ve faiz ödemeleri yük oluşturmuyordu. Ancak 2020 sonrası tablo değişti: Dış borçlanma yavaşladı ama faizler yükseldi.

Yorum: Borç yönetimi faize çalışıyor

İbrahim Ekinci, yazısının sonunda şunu vurguluyor: “Kamu borçlanmasında asıl yük, borcun kendisi değil, borcu taşımanın maliyeti. Faiz ödemeleri hem bütçeyi hem ekonomi yönetimini köşeye sıkıştırıyor. İç borçta faiz yükünün anaparayı katlaması, sürdürülebilirlik açısından alarm veriyor.”

Kaynak: İbrahim Ekinci – Ekonomim.com, “İlk çeyrekte her 4 liralık iç borç ödemesinin 3 lirası faize gitti”, 10 Haziran 2025