Tarımda sosyal güvenlik çöküyor: Prim ödemek değil, hayatta kalmak öncelik oldu

Tarımda Bağ-Kur’lu sayısı yüzde 58 azaldı
CHP Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, tarımda yaşanan krizin sosyal güvenlik sistemine yansıdığını söyledi. SGK verilerine dayanan Gürer, “Tarımda emek veren üretici, gelir-gider dengesi bozulunca prim ödeyemez hale geldi, sigortasız çalışmak zorunda kaldı,” dedi.

Gürer’in verdiği bilgilere göre, 2009 yılında 1 milyon 14 bin 948 olan Tarım Zorunlu 4B (BAĞ-KUR) sigortalı sayısı, 2024 Aralık ayında 427 bin 298’e geriledi. Bu düşüş yüzde 58’in üzerine çıktı. Gürer, bu gerilemenin sadece sosyal güvenlikten çıkış anlamına gelmediğini, aynı zamanda üreticinin yaşadığı ekonomik zorlukların göstergesi olduğunu belirtti.

Ücretli tarım çalışanlarında yüzde 91’lik düşüş
Gürer, mevsimlik ve sürekli çalışan tarım emekçilerini kapsayan 4A (2925 sayılı Kanun kapsamındaki) sigortalı sayısında da ciddi düşüş yaşandığını açıkladı. 2009’da 178 bin 541 kişi olan sigortalı sayısının, 2024’te yalnızca 14 bin 676’ya düştüğünü belirten Gürer, “Bu yüzde 91’lik kayıp demek. Prim yükü ağır, destek yok, kayıt dışı çalışma ise yaygın” ifadelerini kullandı.

“Prim ödemek değil, hayatta kalmak öncelik oldu”
Tarımda sigortalı olmanın geleceği güvence altına aldığını vurgulayan Gürer, ancak üreticilerin günü kurtarmak zorunda kaldığını söyledi. Artan prim yükleri, düşük gelirler ve gençlerin köyde kalmak istememesi gibi nedenlerle tarımda çalışan sayısının düştüğünü belirten Gürer, “Çiftçi, geleceğini değil, bugününü kurtarmaya çalışıyor,” dedi.

Gürer ayrıca, seçim öncesi verilen sözlerin tutulmadığını da hatırlattı: “Cumhurbaşkanı, BAĞ-KUR prim gün sayısının 9 binden 7 bin 200’e düşürüleceğini açıklamıştı. Üzerinden iki yıl geçti, hâlâ adım atılmadı.”

“Gençler ve kadınlar için prim desteği şart”
Tarımda sigortalılık oranının artırılması için destekleyici sosyal politikalara ihtiyaç olduğunu vurgulayan Gürer, “Prim indirimi, borç yapılandırması ve özellikle gençler ile kadınlar için teşvik modelleri geliştirilmesi gerekiyor. Aksi halde kırsalda çözülme hızlanır, şehirlerde işsizlik artar” uyarısında bulundu.

“Sosyal güvenlik, üretimde istikrar demektir”
Tarımda sigortalı çalışan sayısındaki düşüşün üretimdeki sorunlarla doğrudan ilişkili olduğunu vurgulayan Gürer, çiftçilerin artan maliyetlerle baş edemediğini söyledi. “İktidar, üreticinin kayıt içinde kalmasını sağlayacak destekleri hayata geçirmeli. Aksi takdirde, tarımsal üretim ve gıda güvenliği büyük risk altında kalacak” dedi.