Ya servisini kendin kur ya da araç getirme

Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğe göre elektrikli ve bazı hibrit araçların AB ve STA imzalanan ülkeler menşeli olmayanlarının ithali 29 Aralık’tan itibaren Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca veya yetki verdiği kurum veya kuruluşça düzenlenen izin belgesiyle yapılacağı belirtilmişti. Gazete Pencere yazarı Emre Özpeynirci'nin edindiği bilgiye göre, 7 coğrafi bölgede en az 20 yetkili servis istasyonu eğer ithalatçının kendisi tarafından kurulmamışsa Türkiye'de elektrikli araç satamayacak. Yani hali hazırda kendisi tarafından kurulmayan servis istasyonu ağlarından yararlanamayacak.

Avrupa Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması (STA) olan ülkeler dışından gelecek elektrikli araçların ithalatına ilişkin karar Resmi Gazete'de yayımlanmıştı.

Gazete Pencere yazarı Emre Özpeynirci, sosyal medya hesabından otomotiv sektörünü karıştıran tebliğe ilişkin tüm merak edilen soruların cevaplarını paylaştı.

SORU 1:
AB veya STA ülkelerinin markalarının Vietnam, Meksika, Güney Afrika, Çin, Japonya vb. gibi ülkelerde üretilen elektrikli araçları hangi kategoride sınıflandırılacak?

CEVAP:
AB ve STA merkezli markaların elektrikli araçları, Vietnam, Meksika, Güney Afrika, Çin, Japonya vb. gibi AB ve STA dışı ülkelerde üretilirse bu ülkeler menşeli elektrikli araçların ithalatında “İzin Belgesi” aranacaktır.

SORU 2:
AB (örneğin Alman menşeli) elektrikli araçlar, AB’den

CEVAP:
Tebliğden muafiyet sağlanabilmesi için AB menşeli aracın

SORU 3:
AB ve STA merkezli markaların elektrikli araçları, AB ve STA dışı örneğin Vietnam, Meksika, Güney Afrika, Çin, Japonya vb. gibi ülkelerde üretilirse, bu ülkelerden ülkelerden getirilen araçlar Tebliğden muaf mı?

CEVAP:
AB ve STA merkezli markaların elektrikli araçları, AB ve STA dışı Vietnam, Meksika, Güney Afrika, Çin, Japonya vb. diğer ülkelerde üretilirse bu ülkeler menşeli elektrikli araçların ithalatında “İzin Belgesi” aranacaktır.

SORU 4:
AB menşeli elektrikli araç ithalatı AB ve STA dışı örneğin Çin, Vietnam, Japonya gibi diğer ülkelerden yapılırsa Tebliğden muaf mı?

CEVAP:
AB menşeli araçlar,
Dolaşım Belgesi olmadan Çin, Japonya vb. AB ve STA dışı diğer ülkelerden ithal edilirse söz konusu Tebliğ kapsamında “İzin Belgesi”ne tabi olacaktır.

SORU 5:
AB ya da STA ülkesinden gelen Çin menşeli elektrikli araçlar da Tebliğ kapsamında değerlendirilecek midir?

CEVAP:
Tebliğin yayımını takip eden 30 günden itibaren yani 29 Aralık 2023’den itibaren Avrupa Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması kapsamı menşeli olmayan elektrik araçların ithalatında “İzin Belgesi” aranmaya başlanacaktır. Bundan dolayı AB veya STA ülkelerinden gelmekle beraber başka ülke menşeli olan araçlar “İzin Belgesi”ne tabi olacaktır.

SORU 6:
AB ve STA dışı diğer ülkelerden, örneğin Japonya’dan, AB veya STA imzaladığımız ülke menşeli elektrikli araç ithalatı Tebliğden muaf mı?

CEVAP:
AB ve STA menşeli araçlar, ilgili AB/STA ülkesinin menşe ispat belgesi olmadan AB ve STA dışı diğer ülkelerden ithal edilirse söz konusu Tebliğ kapsamında “İzin Belgesi”ne tabi olacağı anlaşılmaktadır. Tebliğden muafiyet sağlanabilmesi için STA menşeli aracın ilgili STA ülkesinin menşe ispat belgesi ile ithal edilmesi gerekmektedir.

SORU 7:
STA imzaladığımız ülke menşeli (örneğin Güney Kore) elektrikli araçlar, ilgili STA menşe ispat belgesi ile gelmemesi durumunda İzin Belgesi gerekir mi?

CEVAP:
Tebliğden muafiyet sağlanabilmesi için STA menşeli aracın söz konusu STA menşe ispat belgesi ile ithal edilmesi gerekmektedir.

SORU 9:
Menşe ne demek?

CEVAP:
Menşe bir eşyanın ekonomik milliyetini ifade etmekte olup aracın üretildiği ülke, araç üretiminde kullanılan girdiler, menşe kuralları ile ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde eşyanın menşei belirlenmektedir.

SORU 10:
Son günlerde elektrikli ama benzinli jeneratör tarafından da şarj edilen araçlardan söz edildiğini duyuyorum bu araçlar için de izin alınacak mı?

CEVAP:
Söz konusu Tebliğ incelendiğinde, “sadece elektrik motorundan tahrikli taşıtların tahrik gücü vermeyen bir içten yanmalı motora sahip olanları” tanımlı araçları da kapsadığı görülmektedir. Bu nedenle, soruya konu araçların da düzenleme kapsamında olduğu anlaşılmaktadır.
Bu sebeple,, AB ve STA imzaladığımız ülkeler dışında yer alan ülkeler menşeli bu araçların ithalatında söz konusu Tebliğ kapsamında “İzin Belgesi” aranacaktır.

SORU 11:
Servis ağına sahip mevcut ithalatçılar için istisna olacak mı?

CEVAP:
Tebliğ yayımı tarihini takip eden otuzuncu gün yani 29 Aralık 2023 tarihinde yürürlüğe girecek olup, Tebliğ metninden, Avrupa Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması imzalanan ülkeler menşeli olmayan araçların bu tarihten sonra yapılacak ithalatında İzin Belgesi alınabilmesi için Tebliğde belirtilen elektrikli aracın “satış sonrası montaj, bakım ve onarımı için TS 12047 ve TSE K 646 standartlarında 7 coğrafi bölgede en az 20 yetkili servis istasyonunun ithalatçının kendisi tarafından kurulmuş olması “ gerektiği anlaşılmaktadır.

Yani hali hazırda kendisi tarafından kurulmayan servis istasyonu ağından yararlanan ithalatçıların Tebliğin yürürlüğe girmesi ile birlikte yapacakları ithalatta “İzin Belgesi” alabilmesi için kendileri tarafından kurulmuş servis istasyonlarının bulunduğunun belgelendirilmesi gerekecektir.

SORU 12:
Hali hazırda ithalat yapan ama Tebliğde belirtilen şartları sağlamayan markalar 30 gün sonrasında Tebliğin yürürlüğe girmesi ile birlikte şartları sağlamaması durumunda ithalatı gerçekleştiremeyecekler mi?

CEVAP:
Tebliğin yayımı tarihini takip eden otuzuncu gün yani 29 Aralık 2023 yürürlüğe gireceği anlaşılmaktadır. Bu otuz gün içerisinde bahse konu Tebliğde belirtilen şartları yerine getiremeyen ve bu nedenle “İzin Belgesi” alamayan ve izin zorunluluğu olan firmalar hali hazırda bu araçların ithalatçısı olsalar bile Tebliğde belirtilen şartları sağlaması gerekecektir.

SORU 13:
Servis istasyonunun ithalatçının kendisi ya da bayinin kurması arasında bir fark var mı?

CEVAP:
Söz konusu Tebliğ incelendiğinde ithalatçının kendisi tarafından ithalatı yapılacak eşyanın satış sonrası montaj, bakım ve onarımı için TS 12047 ve TSE K 646 standartlarında 7 coğrafi bölgede en az 20 yetkili servis istasyonunun kurulmuş olması gerektiği görülmektedir.
İzin zorunluluğu olan ithalatçı firmanın bayisinin servis istasyonu yeterli olmayacaktır. Servis şartını sağlaması gereken ithalatçının kendisidir.

SORU 14:
Ülkemize bayi teşkilatı ve servis ağı bulunan markaların AB ve STA dışı diğer ülkelerden yeni marka ithalatında mevcut ağı kullanması mümkün olacak mı?

CEVAP:
Ülkemizde hali hazırda servis ağı bulunan bayi teşkilatı ya da servis ağı bulunan markaların AB ve STA dışı diğer ülkelerden yeni marka ithal etmeleri halinde ithalatı yapılacak eşyanın satış sonrası montaj, bakım ve onarımı için TS 12047 ve TSE K 646 standartlarında 7 coğrafi bölgede en az 20 yetkili servis istasyonunun ithalatçının kendisi tarafından kurulmuş olması gerekmektedir. Ancak bu şartın sağlanması halinde İzin Belgesi alabileceklerdir.

SORU 15:
“İthalatı yapılacak her bir marka için Türkiye'de kurulmuş en az 40 personele sahip Türkçe çağrı merkezi ile hizmet verilmesi” hükmü gibi her bir marka için ayrı ayrı servis ağı kurulması şart mı?

CEVAP:
Söz konusu Tebliğ ile ithalatı yapılacak eşyanın satış sonrası montaj, bakım ve onarımı için TS 12047 ve TSE K 646 standartlarında 7 coğrafi bölgede en az 20 yetkili servis istasyonunun ithalatçının kendisi tarafından kurulmuş olması gerekmektedir. Çağrı merkezleri için böyle bir şart bulunmadığı anlaşılmaktadır.

SORU 16:
Aynı servisin farklı marka tarafından kullanılması yolu ile Tebliğde belirtilen şartların aşılmaya çalışılması halinde ne olacak?

CEVAP:
Farklı markalara servis hizmeti verilmesiyle ilgili Tebliğde belirtilen şekilde ithalatı yapılacak eşyanın satış sonrası montaj, bakım ve onarımı için TS 12047 ve TSE K 646 standartlarında 7 coğrafi bölgede en az 20 yetkili servis istasyonunun ithalatçının kendisi tarafından kurulmuş olması halinde Tebliğ kapsamı diğer şartların sağlanması ile birlikte “İzin Belgesi”nin düzenlenebileceği düşünülmektedir. Ancak, bu yöntem ile yurt dışında farklı üreticilere ait araçlar için ülkemizde tek bir ithalatçı üzerinden işlem yapılarak önlemlerin aşılmaya çalışılması halinde ilgili Bakanlığın Tebliği güncellenmesi ihtimal dahilindedir.

SORU 17:
Bayileri aracılığıyla servis istasyonu hizmet şartını sağlayan ithalatçı firmalar ne olacak?

CEVAP:
İthalatı yapılacak eşyanın satış sonrası montaj, bakım ve onarımı için TS 12047 ve TSE K 646 standartlarında 7 coğrafi bölgede en az 20 yetkili servis istasyonunun ithalatçının kendisi tarafından kurulmuş olması gerekmektedir. İthalatçının kendine ait olmayan servis istasyonlarının kabul edilmeyeceği anlaşılmaktadır.

SORU 18:
İthalatı yapılacak her bir marka için Türkiye'de kurulmuş en az 40 personele sahip Türkçe çağrı merkezinin kendi adına olması gerekiyor mu?

CEVAP:
Söz konusu Tebliğde ithalatı yapacak her bir marka için ülkemizde kurulmuş Türkçe çağrı merkezi şartı aranmakta olup ithalatçının kendisi adına çağrı merkezi kurmasına gerek bulunmamaktadır.

SORU 19:
Elektrikli araç alım, satım, bakım ve onarımından sorumlu olacak kişilerin TSE veya Meslekî Yeterlilik Kurumu tarafından münhasıran elektrikli araç alım, satım, bakım ve onarımına ilişkin bir yeterlilik belgesine sahip olması şartı hangi durumlarda aranacaktır?

CEVAP:
Tebliğden, elektrikli araç alım, satım, bakım ve onarımından sorumlu olacak kişilere ilişkin şartların Tebliğin 3. Maddesi gereğince Serbest Dolaşıma girişte yani AB ve STA ülkeleri dışından yapılacak ithalat aşamasında aranacağı anlaşılmaktadır.

SORU 20:
Hibrid araçlar izne tabi olacak mı?

CEVAP:
Tebliğde gümrük tarife pozisyonu belirtilen araçlar Tebliğ hükümlerine tabi olacaktır. Bunun dışındaki araçlar Tebliğ hükmüne tabi olmayacaktır. Tanımlardan elektrikli motoru olmakla beraber içten yanmalı bir motor ile hareket eden elektrikli araçların yani bu kapsamdaki hibrid araçların izne tabi olmadığı anlaşılmaktadır.

SORU 21:
Batarya sistemlerinin izlenmesi, kontrolü ve denetiminin ithalatçı tarafından kabul edilmemesi durumunda ne olur?

CEVAP:
Tebliğde belirtildiği şekilde AB ve STA ülkeleri dışından yapılacak ithalatta araç bataryasının kontrolü ve denetiminin kabul edildiğine dair yazılı olarak içeriği Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca belirlenecek taahhütnameyi vermeyen ithalatçının izin belgesi alamayacağı anlaşılmaktadır.