Çarpıcı araştırma: AKP'nin kazandığı ilçelerde çeteleşme faaliyeti artıyor

Bağımsız düşünce kuruluşu Toplum Çalışmaları Enstitüsü, Türkiye genelinde ve özellikle İstanbul'da artan sokak çeteleri ve organize suç yapılanmalarına ilişkin dikkat çeken bir çalışma yayımladı. Enstitü, sorunun siyasi veya ideolojik kimliklerden ziyade yapısal sosyolojik dinamikler üzerinden okunması gerektiğini belirtirken, veriler ağırlıklı olarak AKP seçmeninin yaşadığı ilçelerde çete faaliyetlerinin daha yoğun olduğunu ortaya koydu.

Enstitü'nün Veri Analizi ve Araştırma Direktörü Yağmur Uzunırmak'ın çalışmasına göre, çete faaliyetlerinin yoğun olduğu bölgelerdeki temel sosyo-ekonomik özellikler şunlardır:

Bu bölgelerde yaşayan grupların ekonomik hayata katılım düzeyi düşüktür.

Düşük eğitim seviyeleri ve kuşaklararası sosyal hareketliliğin zayıf olması öne çıkmaktadır.

Temel hizmetlere erişimde ciddi eşitsizlikler yaşanmaktadır.

Araştırma, bu dezavantajlı şartların, $1960$'lardan itibaren süren yoğun köyden kente göç ve devletin tüm bölgelere eşit düzeyde hizmet götürememesi nedeniyle İstanbul'un çeperlerinde nesiller boyu biriktiğini ve "yeni yeraltı dünyasının bu mahallelerde doğmasının, tamamen bu yapısal süreçlerin doğal bir sonucu" olduğunu vurguluyor.

Çalışma, işsizlik ve iş piyasasına katılım konularında da dikkat çekici veriler sunuyor:

DEM Parti seçmeninin, "işsizler" grubunun yoğunluğu açısından diğer parti seçmenlerinden belirgin şekilde ayrıştığı ve oylarının yüksek olduğu bölgelerde işsizliğin de yüksek olduğu kaydediliyor.

Türkiye'de aktif nüfusun yüzde 38,4'ünün hayatı boyunca hiç kazanç karşılığı çalışmadığı tespit edildi. Bu oran, Tayland (yüzde 37,9) ve Güney Afrika (yüzde 35,8) gibi ülkelerle karşılaştırıldığında dikkat çekicidir.

Kazanç karşılığı hiç çalışmamış kitlenin yüzde 75-80'ini kadınların oluşturduğu ve bu bireylerin eğitim seviyelerinin çoğunlukla okuryazar-ilkokul düzeyinde yoğunlaştığı belirtiliyor. Ailenin, özellikle annenin, çalışma hayatına katılımı ve eğitim düzeyinin çocukların geleceği üzerindeki belirleyici etkisi kritik bir husus olarak öne çıkıyor.

Fırsat eşitsiziliği faktörü

Enstitü, mevcut veriler ışığında devletin dezavantajlı mahallelere yönelik hizmetlerde yetersiz kaldığı sonucuna ulaşıyor:

???? "Devlet, bu bölgelerde dezavantajlı şartların içerisine doğan bir çocuğun İstanbul’un daha iyi durumdaki mahallelerinde büyüyen akranlarıyla benzer ekonomik, sosyal ve kültürel kazanımlar elde edebileceği bir fırsat iklimi oluşturmakta yetersiz kalmaktadır."

Araştırma, meselenin sağlıklı anlaşılması için daha fazla anket ve mikro veriye ihtiyaç olduğunu, ancak mevcut durumun devletin bu mahallelerde yaşayan vatandaşlara kaliteli eğitim, güçlü sosyal hizmetler ve güvenli yaşam koşulları sunma konusunda yeterince etkili olamadığını gösterdiğini ifade ediyor.