Depreme hazırlıkta kayıp 26 Yıl: “Depremler değil, ihmal öldürüyor”

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası, 17 Ağustos 1999 Marmara Depreminin 26. yılında yaptığı açıklamada, aradan geçen yıllara rağmen ülkenin depremlere hâlâ hazırlıksız olduğunu vurguladı. “Depremler değil, ihmal öldürüyor” denilen açıklamada, milyonlarca riskli yapının tespit edilemediği, kentsel dönüşümün rant odaklı ilerlediği ve kamu kaynaklarının doğru kullanılmadığı belirtildi.

6 milyon yapı riskli ama tespit bile edilmedi

Oda, TBMM ve bakanlık raporlarına göre 6 milyon yapının riskli olduğunun dile getirildiğini, ancak hangi yapıların bu gruba girdiğinin dahi tespit edilmediğini hatırlattı. “Devlet, milyonlarca yapının yıkılabileceğini biliyor ama hangileri olduğunu bilmiyor” ifadesi dikkat çekti.

6 Şubat depremleri: Kaybedilen yılların faturası

Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı’nın 2023’e kadar tüm yapı stokunun güvenli hale getirilmesini hedeflediğini hatırlatan Oda, 6 Şubat 2023 depremlerinin ise “hiçbir adımın atılmadığını” ortaya koyduğunu söyledi. Açıklamada, 11 ilde yıkılan 240 binden fazla binanın önceden tespit edilebileceği ancak bunun yapılmadığı vurgulandı.

Vergi toplandı, dönüşüm yapılmadı

Özel İletişim Vergisi’nden 2025 yılına kadar 40,2 milyar dolar toplandığına dikkat çekilerek, aynı dönemde kentsel dönüşüme bütçeden yalnızca 480 milyar TL ayrıldığına işaret edildi. 2012’den bu yana 6 milyon riskli yapının sadece yüzde 4’ünün dönüştürülebildiği belirtildi.

6 Şubat’ın 30. ayında vaatler tutulmadı

Depremin 30. ayında yapılan değerlendirmede, hükümetin verdiği 650 bin konut sözünün yerine getirilmediği ifade edildi. Bugüne kadar yalnızca 250 bin civarında bağımsız bölüm teslim edilebildiği, bunun da vaat edilenin üçte birine denk geldiği açıklandı.

“Afetler önlenebilir”

Oda açıklamasında, “Deprem doğal bir olaydır, afete dönüşmesi ise insan kaynaklıdır” denilerek bilimsel veriler ve kamusal denetim esas alındığında felaketlerin önlenebileceği vurgulandı. “Toplumun yaşam hakkı siyasal ve ekonomik çıkar hesaplarına kurban edilemez” denilerek yapı denetiminin kamusal hizmet olarak yeniden örgütlenmesi ve meslek odalarının sürece dahil edilmesi çağrısı yapıldı.