'Faruk Çelik: Hiçbiri benim dönemimde olmadı'
Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, eski Tarım Bakanı Faruk Çelik'in Sudan'da tarım arazisi kiralanması ile ilgili tartışılan konulara ilişkin verdiği cevabı yazdı.
Sudan'da 10 yıl önce Tarım Bakanlığı eliyle başlatılan ve Sudan'da tarım arazilerinin kiralandığı proje, hiç üretim yapılamadan sona erdi. Dönemin Tarım Bakanı Faruk Çelik'in "Sudan için tarım vizyon meselesidir" sözleri ise yeniden tartışma konusu olmuştu.
Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, Faruk Çelik'in Sudan'daki arazi kiralamanın doğru olduğunu ancak uygulamanın doğru yapılamadığını söylediğini ifade ederek "Ne arazinin kiralanması ne de şirketin kurulması, yönetim kurul üyelerinin atanması benim dönemimde olmamıştır" dediğini aktardı.
Türkiye’nin Sudan’da tarımsal üretim yapma macerası 10 yılın sonunda hüsranla sonuçlandı. İlk olarak Mehdi Eker’in Tarım Bakanı olduğu dönemde çalışmalar başladı. Recep Tayyip Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı, Ahmet Davutoğlu’nun Başbakan, Mehdi Eker’in Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı olduğu 2014’te Sudan ile tarımda işbirliği anlaşması imzalandı.
Anlaşma ile Türkiye, Sudan’da 780 bin 500 hektar araziyi 99 yıllığına kiralayacak ve tarımsal üretim yapılacaktı. Daha sonra 2018’de Ahmet Eşref Fakıbaba’nın Tarım Bakanı olduğu dönemde Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Anonim Şirketi kuruldu. Toplam 10 milyon dolar sermaye ile kurulan şirketin yüzde 80’ni Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü’ne, yüzde 20’si Sudan’a ait. Sudan’da yaşanan darbe ve iç savaşın da etkisi ile 10 yıllık sürede tarımsal üretim yapılamadı. 1 Aralık 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı ile Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Anonim Şirketi tasfiye edildi. Böylece Sudan macerası üretim yapılamadan bitti.
Çelik: Hiçbiri benim dönemimde olmadı
Eski Tarım Bakanı Faruk Çelik, Sudan'da tarımsal üretim yapma girişiminin sona ermesinin ardından Tarım Dünyası'ndan Ali Ekber Yıldırım'a bir bilgi notu gönderdi. Ali Ekber Yıldırım'ın yazısında yer alan detaylara göre Çelik, Sudan’da tarımsal üretim yapılması fikrinin doğru olduğunu ancak projenin doğru uygulanmadığını söyledi. Başarısızlıkla ilgili haberlerde adının yer almasından şikayetçi olan Çelik, Sudan’da arazi kiralanması, şirket kurulması, yönetim kuruluna atama yapılmasının hiçbirisinin kendi döneminde olmadığını söyledi.
Faruk Çelik'in Sudan tarım arazisi kiralanması ile ilgili konuya dair gönderdiği 5 maddelik açıklama şu şekilde:
1-Sudan’da tarım arazisi kiralanması haberlerde geçtiği gibi 2013 yılında Sn Mehdi Eker’in Bakanlığı döneminde gerçekleşmiştir. Arazi 99 yıllığına TİGEM TARAFINDAN İŞLETİLMEK ÜZERE kiralanmıştır.
2- Arazide tarım yapılması arazi teslimindeki süreçlerin uzaması nedeniyle Bakanlığım döneminde gerçekleşmemiştir. Bu nedenle de Bakanlığım döneminde arazi ile ilgili özel bir yapılanmaya gidilmemiştir, şirket vb. bir oluşum kurulmamıştır.
3- 17 Ocak 2018’de Sn A.Eşref Fakıbaba’nın Bakanlığı döneminde TİGEM DIŞINDA BİR ŞİRKET KURULMUŞ ve yönetim kurulu üyeliklerine atama yapılmıştır. Ancak, bakanlık ile ilgili olumsuz verilen haberlerde Fakıbaba’nın adı geçirilmeme politikası bu seferde es geçilmemiş.
4- Sn Pakdemirli’nin döneminde yönetim kurulu üyelikleri yenilenmiş, arazi de anlaşılan devralınmış.
5- Son Cumhurbaşkanlığı kararı ile şirket tasfiye edilmiş ve haklar TİGEM e devredilmiştir. Kiralama ile ilgili bir kararda değişiklik bulunmamaktadır.”
Araziyi kiralayan, şirketi kuran ve atama yapan Bakanları yazın
Eski Tarım Bakanı Faruk Çelik kendi döneminde arazinin kiralanması, şirketin kurulması, yönetim kurulu üyelerinin atanması olmadığını belirttiği notun devamında şunları yazdı: “Ali Ekber bey iyi günler diliyorum. Yukarıda ifade ettiğim gibi ne arazinin kiralanması ne de şirketin kurulması, yönetim kurul üyelerinin atanması benim dönemimde olmamıştır. Ama her dönem olduğu gibi bir olumsuzluk varsa benim resmim ve ismim söz konusu oluyor keşke kiralayan ve özellikle de şirketi kurup yönetim kurullarını atayan Bakan’ları yazsaydınız. Ama Faruk Çelik’in ismi geçmeyince haber değeri olmuyor herhalde !!! Siz gerçekten araştırmacı bir gazetecisiniz ama.”
Olumsuz haberlerde adının geçmesini istemedi
Notu almasının üzerine Çelik'i aradığını ifade eden Yıldırım, haberde kendisinin “ Sudan konusu bir vizyon meselesidir” sözünü bakanlığın internet sitesinden alarak yazdığını ve arazinin kiralanması, şirketin kurulması, yönetim kuruluna atama yapılması ile ilgili bir şey yazmadığını Çelik'e söylediğini ifade etti
Ali Ekber Yıldırım, Çelik'in, olumsuz haberlerde adının ve fotoğrafının kullanılmasından rahatsız olduğunu ve bazı bakanların da korunduğunu düşündüğünü iddia etti.
