Seçimler için 3 senaryo

Gazete Pencere - ABD merkezli yatırım bankası Morgan Stanley, yerli ve yabancı büyük yatırımcı müşterileri için hazırladığı son Türkiye analizinde, seçim sonuçlarına göre 3 ayrı senaryoyu irdeledi. Cumhur İttifakı'nın hem cumhurbaşkanlığını hem Meclis'i kazanması halinde döviz kurunda büyük artış ve 1 yıl içinde ekonomide resesyon yani durgunluk öngörülüyor. Millet İttifakı hem cumhurbaşkanlığı, hem Meclis'i kazandığında 9 aylık bir durgunluğun ardından ekonomide düzelme olacağı değerlendiriliyor. Erdoğan'ın cumhurbaşkanlığını kazanması ama Meclis'i Millet İttifakı'nın alması senaryosundaki bölüm çok kısa. Döviz fırlıyor, ülke riski artıyor...

5 Nisan tarihli rapor, Morgan Stanley’den Hande Küçük, Alina Slyusarchuk ve James K. Lord’un da aralarında bulunduğu ekonomist ve stratejistlerin değerlendirmesiyle hazırlandı.

Stanley analistleri, hangi ittifak kazanırsa kazansın, dövizin her halükarda yükseleceğini öngörüyor.

BİRİNCİ SENARYO

Cumhur İttifakı’nın, hem cumhurbaşkanlığı, hem Meclis’i kazanması halindeki 1. senaryo epeyce karamsar bir tablo öngürüyor. Böyle bir durumda, vatandaşa döviz işlemlerinin zorlaştırılması, dövizin ilk aşamada sınırlı, sonrasında çok daha yüksek artışı ve enflasyonunun da keskin bir şekilde artacağı öngörülüyor. Analize göre bu da, 2024’te yani gelecek sene bir resesyon, yani ekonomide durgunluk dönemine işaret ediyor.

İKİNCİ SENARYO

Rapordaki analize bakılırsa, Millet İttifakı’nın, hem cumhurbaşkanlığı, hem Meclis’i kazandığı 2. senaryo,  daha ferah bir gelecek vadediyor. Millet İtifakı’nın, AKP’nin ısrar ettiği düşük faiz politikası yerine piyasa gerçekleriyle uyumlu bir faiz, döviz ve para politikasına geçeceği düşünülüyor. Piyasayla uyumlu politika gereği, halen yüzde 8,5 seviyesindeki politika faizinin yüzde 30-35’e yükseltilmesi, 9 aylık bir ekonomik daralma, demokratik düzenlemeler sonrası uluslararası yatırımcıların Türkiye’ye gelmesi ve 2024'ün ikinci yarısında ekonomide düzelme öngörülüyor…

ÜÇÜNCÜ SENARYO

3. senaryoyu kabus senaryosu olarak nitelemek de mümkün. Cumhurbaşkanlığını Erdoğan, Meclis’i de Millet İttifakı kazandığında, “yeniden seçim ve belirsizlik” öngörülüyor.

İşte raporun 3 senaryoyu ele aldığı o bölümler:

Senaryo-1: Erdoğan Kazanır ve Cumhur İttifakı Çoğunluk sağlar:

• Cari açık ve enflasyonu kontrol etmeye çalışacaklar ancak temel kaygı büyüme ve istihdam olacak;
• Deprem sonrası yeniden inşa ve EYT’ye ilişkin mali zorluğu nasıl aşacaklarını anlatmaya çalışacaklar;
• Bu senaryonun gerçekleşmesi durumunda dövizde istikrar çabasını azaltacaklar ve rekabet gücünün artırmak için dövizin hareket etmesine izin vereceklerdir;
• “Ortodoks-konvansiyonel politikalar”a dönüş öngörülmüyor.
• Vatandaşların döviz işlemlerinin daha da zorlaştırılması;
• Döviz kurunun yükseltilmesi (İlk aşamada sınırlı bir artış ancak sonrasında bozulacak dengelerle birlikte çok daha yüksek artışlar);
• Rusya ve Körfez ülkelerinden “KOŞULLU” sermaye girişi;
• Politika faizinin aynı şekilde sürmesi sonucu enflasyonda keskin artış;
• Bu durum” Yeni bir makro politika çerçevesi kurulana kadar” bu şekilde devam edecek

Analistler bu senaryoyla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: Rusya ve Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi (GCC) gibi bölgesel ortaklardan gelen koşullu para akışları, düzenleyici adımlar ve aktif rezerv yönetimi ile döviz kurundaki düzeltme, ilk aşamada sınırlansa da artan dengesizlikler göz önüne alındığında dolar/TL’de yılın son çeyreğinde keskin bir düzeltme bekliyoruz. Bu, politika faizinde kısmi bir tersine dönüşü tetikleyebilir, ancak muhtemelen enflasyonda yukarı yönlü bir hareketle ve yeni bir makro politika çerçevesi getirilene kadar 2024’te gerçekleşecek bir resesyonla sonuçlanacaktır.

Senaryo-2: Kemal Kılıçdaroğlu kazanır ve Millet İtittifakı Çoğunluk sağlar:

• Yapılacak ilk iş olarak ekonomik kurumların yapısı, kadroları ve işleyişine ilişkin çalışma gösteriliyor;
• Mutabakat Metni’ninde yer alan politika uygulamalarının detayları belirlenecek ve koordinasyonun ve zamanlamanın optimum gerçekleşmesine çalışılacaktır;
  • Merkez Bankası bağımsızlığı, “gereken oranda” faiz artışları;
  • Para politikasının bankacılık sistemi ile eş-amaçlara yönelik yeniden yapılandırılması;

  • Dalgalı kur reji ile çelişen kısıtlamalar kaldırılır.

• İlk olarak politika faizi %30-35’e yükseltilir;
• Makro istikrar politikası da bu artışla birlikte gelir;
• Politika hedefleri açık olarak anlatılır ve demokratik düzenlemeler ve hukuk devletinin güçlendirilmesi ile birlikte…
• Uluslararası yatırımcılar ülkeye ilgi göstermeye başlar;
• Üç çeyreklik bir daralmanın ardından 2024’te ekonomik düzelme kendini hissettirir.

Analistlerin bu senaryoya ilişkin değerlendirmesi ise şöyle: Reel döviz kurunun başlangıç seviyesi ve ödemeler dengesi kaynaklı baskılar muhalefetin zaferi senaryosunda da dolar/TL’de ilk aşamada bir yükseliş olabileceğine işaret ediyor. 2024 itibarıyla anlamlı bir dezenflasyon süreci ile üç çeyreklik daralmanın ardından 2024 ikinci yarısından sonra hızlı bir toparlanma öngörüyoruz. Tahvil getirileri daha cazip hale gelene kadar yabancı portföy akımlarının yoğun bir şekilde dönmesi çok muhtemel görünmüyor."

Senaryo-3: Tayyip Erdoğan Kazanır ve Millet İtttifakı Çoğunluk Sağlar:

• Artık bu senaryonun gerçekleşme ihtimalinin düşük olduğunu düşünüyoruz.
• Yeniden seçim yapılması ve belirsizlik;
• Büyük kur artışları ve ülke riskinin artışı.