Turizmde 10 gün izinsiz çalışma yasasına tepki: Kartalkaya gibi facialar tekrarlanır

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde sessiz sedasız geçen torba yasa, çalışanların haftalık dinlenme hakkını tehdit ediyor. Yasa ile 7 günlük süre içinde en az 24 saat kesintisiz dinlenme hakkı olan çalışanların, artık 10 güne kadar aralıksız çalıştırılmalarının önü açıldı. Düzenleme şimdilik yalnızca turizm ve hizmet sektörüyle sınırlı görünse de diğer sektörlere yaygınlaşabileceği endişesi büyüyor.

“Bakan kendi sektörüne ayrıcalık sağlıyor”

EŞİK – Eşitlik İçin Kadın Platformu, yasanın en büyük turizm yatırımcılarından biri olan Kültür ve Turizm Bakanı’nın sektörüne özel çıkar sağladığını vurguladı. Platforma göre bu çıkar çatışması, eşitlik ilkesini açıkça ihlal ediyor. Anayasa’nın birçok maddesiyle de çelişen bu düzenleme, çalışma hayatında köklü bir hak kaybına yol açabilir.

Anayasa ve uluslararası sözleşmelere aykırı

EŞİK Platformu, haftalık dinlenme hakkının yalnızca fiziksel bir ihtiyaç değil, yaşam hakkı ve insan onuruna uygun yaşam koşulları açısından da vazgeçilmez olduğunu belirtti. Platformun açıklamasına göre:

• Anayasa’nın 50. maddesi çalışanlara dinlenme hakkı tanıyor.

• ILO’nun 14 No’lu Sözleşmesi haftada en az bir gün dinlenmeyi zorunlu kılıyor.

• Anayasa’nın 90. maddesi gereği uluslararası sözleşmeler iç hukuktan üstün kabul ediliyor.

• Ayrıca Anayasa’nın 2. (sosyal hukuk devleti), 17. (yaşam hakkı) ve 18. (angarya yasağı) maddeleri de bu düzenlemeyle çiğnenmiş durumda.

“Rıza olsa bile hak ihlali meşrulaşamaz”

EŞİK Platformu, işçilerin kendi rızalarıyla haftada yedi gün çalışmayı kabul etmelerinin bile hukuki geçerliliği olmadığını savundu. Çünkü temel haklar, bireysel onaya dayalı olarak ortadan kaldırılamaz. Sürekli ve yoğun çalışma biçimleri, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını artırıyor. Bolu Kartalkaya’daki otel yangını gibi faciaların tekrarlanabileceğine dikkat çekildi.

Kadın emekçiler iki kat etkilenecek

Turizm ve hizmet sektörlerinde yoğun olarak çalışan kadınların, bu yasadan en fazla etkilenecek gruplardan biri olduğuna işaret eden EŞİK, kadınların hem işyerinde hem evde taşıdıkları yük nedeniyle ciddi bir eşitsizlikle karşı karşıya kaldıklarını ifade etti.

Cumhurbaşkanı’na ve muhalefete çağrı

Yasa şu anda Cumhurbaşkanı’nın onayında. Anayasa’ya aykırılık gerekçesiyle iade etme yetkisi bulunsa da, EŞİK bu adımı atmasını beklemediklerini ifade etti. CHP başta olmak üzere tüm muhalefet partilerine ise çağrı yapıldı: Yasa Resmî Gazete’de yayımlandığı anda Anayasa Mahkemesi’ne götürülmeli.

“Emek sermayeye feda edilemez”

EŞİK Platformu, tüm sendikaları, hukukçuları ve emek örgütlerini bu yasaya karşı direnmeye, hukuki süreç başlatmaya davet etti. “Sosyal devletin görevi, emeği sermaye karşısında korumaktır” denilen açıklamada, şu sözlerle sona erdi:

“Emekçilerin sağlığı, yaşamı ve hakları; sermaye çıkarlarına feda edilemez.”