Uluslararası Af Örgütü’nden Google’a çağrı: Haklara saygılı yapısal bir dönüşüm zamanı

ABD’de bir federal mahkemenin Google’ın internet reklamcılığı üzerindeki tekelini yasadışı bulmasının ardından, Uluslararası Af Örgütü’nden teknoloji devine dikkat çekici bir çağrı geldi. Örgütün Genel Sekreteri Agnès Callamard, kararı “haklara saygılı bir internet düzenine geçiş için ilk adım” olarak değerlendirdi ve Google’a, yapısal bir bölünmeye giderek insan haklarına dayalı bir model benimseme çağrısı yaptı.

“Google verilerimiz üzerinde mutlak hâkimiyet kurdu”

Uluslararası Af Örgütü, Google’ın reklam modelinin kullanıcıların kişisel verilerini toplama, analiz etme, paylaşma ve bunlardan gelir elde etme üzerine kurulu olduğunu belirterek, bu sistemin özel hayatın gizliliği hakkını zayıflattığını vurguladı. Agnès Callamard, “Bu zehirli gözetim temelli model sadece Google’a ait değil; Meta ve TikTok gibi diğer büyük teknoloji şirketleri de aynı yöntemi benimsiyor” dedi.

Callamard, Google’ın bu hakimiyetini kıracak adımların yalnızca rekabet açısından değil, temel hak ve özgürlüklerin korunması bakımından da hayati olduğuna dikkat çekti:

“Her şirket insan haklarına saygı göstermekle yükümlüdür. Ancak Google, mevcut modeliyle kullanıcılarının haklarını yeterince koruyamadığını defalarca kanıtladı. Artık yapısal bir dönüşüm zamanı geldi.”

Mahkemeden kritik karar: Reklam tekeli yasadışı

ABD Adalet Bakanlığı’nın açtığı davada, Google’ın dijital reklam pazarını yüzde 87 oranında kontrol ettiği belirtilmişti. Mahkeme, bu hakimiyetin rekabeti engellediğine ve kullanıcılara veri gizliliğine saygılı alternatiflerin sunulmasını imkansız kıldığına hükmetti. Washington DC’de başka bir mahkeme de Google’ın arama motoru pazarını yasadışı biçimde tekelleştirdiğine karar vermişti.

AB ve Birleşik Krallık’ta da benzer davalar

Google’a yönelik benzer davalar şu anda Avrupa Birliği’nde devam ederken, Birleşik Krallık’ta da yeni bir dava açıldı. Uluslararası Af Örgütü, bu davaların dijital alanın insan haklarına uygun yeniden düzenlenmesi açısından önemli bir fırsat sunduğunu savunuyor.

Türkiye'de medya gelirleri düşüyor

Google’ın algoritmalarında yaptığı değişiklikler, Türkiye’deki çok sayıda haber sitesinin reklam gelirinde ciddi düşüşe neden oldu. Yayıncılar, içeriklerinin görünürlüğünün azalmasının, ekonomik olarak bağımsız gazeteciliği zora soktuğunu belirtiyor.