Altın Portakal'da belgesel rüzgarı: görünmeyeni keşfeden yapımlar

(ANTALYA) - 62'nci Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali, Ermeni bir demirci ustası, gizemli bir ressam ve kitap kapaklarının arkasındaki bir tasarımcıyı konu alan belgesellerle izleyici karşısında yer aldı.

Bu yılki festival, Ulusal Belgesel Yarışması filmlerinin tanıtımına devam ediyor. Etkinlikte, Mardinli Ermeni demir ustası Yervant Demirci'nin öyküsünü anlatan "Yerli Yurtsuz", kimliği hala belirsiz olan sanatçı Mehmed Siyah Kalem'e odaklanan "Üstad Mehmed Siyah Kalem" ve grafik tasarımcı Birol Bayram'ı ele alan "Kitabın Rüyası" belgeselleri izleyicilere sunuldu.

"Kendim kamera ile üretim yapmak istedim"

Gösterimlerin yapıldığı Atatürk Kültür Merkezi (AKM) Perge Salonu'nda, ilk olarak "Yerli Yurtsuz"un yönetmeni Rıza Oylum, yapımcı Murat Yıldırım ve kurgucu Ali Moslemi seyircilerin sorularını yanıtladı. Yönetmen Rıza Oylum, Yervant Demirci ile yakın bir ilişki kurduktan sonra belgeseli çekme kararı aldığını belirtti ve "10 yılı aşkın süredir sinema üstüne yazılar yazıyorum. Kameradan çekilen görüntüleri yazıya dökmek dışında kendim de kamera ile üretim yapmak istedim. Benim genel çalışma disiplinim; ötekiler, azınlıklar üzerine. Türkiye içindeki azınlıkların yanında farklı ülkelerdeki hakim inancın, hakim yapının dışında kalanlar. O yüzden buradaki açmazların, çatışmaların görsel dile geçmesi gerektiğini düşündüm" dedi.

" "Siyah Kalem Dansı" ile yollarımız kesişti"

Türk resminin en özgün figürlerinden biri olan Mehmed Siyah Kalem'in hayatına odaklanan "Üstad Mehmed Siyah Kalem" belgeseli de gösterim için yer aldı. Bu gösterim sonrasında yönetmen Selin Aktaş ve besteci Mehmet Can Özer, izleyicilerin sorularını yanıtladı. Prof. Evren Karayel Gökkaya'nın "Orta Çağ'ın Grotesk Dünyası ve Mehmed Siyah Kalem'in Demonları" makalesinden etkilendiğini aktaran yönetmen Selin Aktaş, belgeselin yapım sürecini "Bunun üzerine Siyah Kalem'le ilgili neler var, diye bir araştırmaya giriştiğimde Mehmet Bey'in "Siyah Kalem Dansı" albümünü gördüm. Böylece yollarımız kesişti" şeklinde özetledi.

Gösterim sonrası izleyicilerle buluştular

"Kitabın Rüyası", grafik tasarımcı Birol Bayram'ı; Zeynep Atakan, Ahmet Ümit, Yekta Kopan, Gürbüz Doğan Ekşioğlu gibi önemli isimlerin anlatımları ile beyazperdeye taşıdı. Yönetmen Aslı Atasoy, görüntü yönetmeni Hakan Kasırga, akademisyen-küratör Sevengül Sönmez ve belgeselin odak ismi Birol Bayram, gösterim sonrası izleyicilerle bir araya geldi.

Gazeteci-yönetmen Aslı Atasoy, hazırladığı bir haber dosyası sayesinde Birol Bayram ile tanıştıktan sonra, kitap kapaklarıyla ilgili tasarımlarını öğrenerek belgesel fikrinin geliştirilmesine zemin hazırladığına dikkat çekti.