Tozun ışığı dağıttığı sergi Müze Gazhane’de

İstanbul’un 19. yüzyıldaki aydınlatma ihtiyacını karşılayan Müze Gazhane, bu kez ışık ve karanlık üzerine düşünen bir sergiye ev sahipliği yapıyor. Küratörlüğünü sanat tarihçi ve akademisyen Uras Kızıl’ın üstlendiği “Toz, Yıldızları Gölgede Bıraktığında” başlıklı karma sergi, Müze Gazhane’nin L binasında açıldı.

İBB Kültür ve İBB Miras tarafından düzenlenen sergide, ışık, karanlık ve bu iki kavram etrafında şekillenen düşünsel alanları sanat pratiğinin merkezine alan 11 sanatçının çalışmaları yer alıyor. Sergi, karanlığı yalnızca ışığın yokluğu olarak değil; görmenin, düşünmenin ve tahayyül etmenin başka biçimlerine olanak tanıyan bir alan olarak ele alıyor.

Sergi, tarihsel arka planını 19. yüzyıldan alıyor. Aydınlanma düşüncesi ve Sanayi Devrimi’nin şekillendirdiği bu dönemde; akıl ile hayal gücü, ışık ile karanlık, gerçeklik ile düş arasındaki gerilim sanatın da temel tartışma alanlarından biri hâline geliyor. “Toz, Yıldızları Gölgede Bıraktığında”, bu karşıtlıkları güncel sanat üretimleri üzerinden yeniden düşünmeye davet ediyor.

Toz ve yıldız arasında kurulan metafor

Serginin kavramsal çerçevesinde toz ve yıldız metaforları öne çıkıyor. Işığı görünür kılan ama aynı zamanda onu dağıtan toz ile karanlıkta kendi ışığını üreten yıldız arasındaki ilişki, serginin ana eksenini oluşturuyor. Bu ilişki, zaman zaman uyumlu bir bütünlük, zaman zaman da birbirini gölgeleyen bir karşıtlık olarak karşımıza çıkıyor.

Ontolojik olarak karanlık bir yapıya sahip olan Müze Gazhane’nin L binası, spiral biçimde yükselen mimarisiyle serginin anlatısına eşlik ediyor. Sanatçıların ışık, kömür, ateş, is ve karanlık temaları etrafında ürettikleri işler, mekânın bu yükselen yapısı boyunca birbirleriyle ilişki kurarak farklı hikâye katmanları oluşturuyor.

Sergide ayrıca, 19. yüzyıl romantizmini derinden etkileyen Novalis’in Geceye Övgüler adlı eserinden alıntılar da epigraflar hâlinde mekâna yayılıyor.

Pazartesi hariç her gün ziyaret edilebilir

“Toz, Yıldızları Gölgede Bıraktığında” sergisi, 22 Mart 2026’ya kadar pazartesi hariç her gün 10.00–18.00 saatleri arasında Müze Gazhane’de ücretsiz olarak ziyaret edilebilecek.