Dünya şehirleriyle ilgili istatistiksel raporlar yayınlayan World Cities Culture Forum, 34 büyük kentin halka açık yeşil alanlarının kentlerin yüzölçümüne oranını gösteren yeni bir rapor yayınladı. Liste, her şehrin, halka açık parklara ve bahçelere ayrılmış yeşil alan yüzdesine göre sıralanması ile oluşturuldu. Araştırmada 34 şehir arasında en fazla yeşil alanı olan şehir yüzde 68 ile Oslo, en az yeşil alanı olan şehir ise yüzde 2.2 ile İstanbul oldu. Bazı şehirlerin verileri şu şekilde:

Tokyo
Nüfus: 35 milyon
Kamusal yeşil alan yüzdesi: yüzde 7.5

Bogota
Nüfus: 7,2 milyon
Kamusal yeşil alan yüzdesi: yüzde 4.9

Taipei
Nüfus: 2,7 milyon
Kamusal yeşil alan yüzdesi: yüzde 3,4

İstanbul
Nüfus: 15 milyon
Kamusal yeşil alan yüzdesi: yüzde 2,2

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yönetmeliğine göre kişi başına düşmesi gereken yeşil alanın en az 15 metrekare olması gerekiyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün tavsiye ettiği “aktif yeşil alan” oranı ise kişi başına en az 9 metrekare. (Bu iki oran da Covid sonrası yapılan yeni araştırmalar da çok yetersiz bulundu). İstanbul ilçelerinin durumu ise şöyle:

Şişli: 3.9; Kadıköy: 2.8; Beyoğlu: 3.2; Bakırköy: 10; Üsküdar: 8.2; Beşiktaş: 10; Sarıyer: 10; Fatih: 6.8; Sultangazi: 5; Üsküdar: 8.2; Beylikdüzü: 9; Esenler: 1.

690 kilometre kıyı uzunluğu bulunan İstanbul’da bu mesafenin yüzde 40’ına halkın erişimi bulunmamakta çünkü bu yüzde 40’da artık binalar, AVM’ler yükseliyor. Nüfusun yüzde 70’i ise deprem bölgesinde yaşıyor.

Peki, yeşil alan oranı bu kadar kötü olan bir şehirde ne yapılıyor? Yeşil alan oranı artıyor mu?

2009 yılında hazırlanan ve ‘İstanbul’un anayasası’ olarak tanımlanan 1/100 bin ölçekli planlarda bilhassa ezici çoğunluğu yeşil alan niteliğindeki askeri arazi ve güvenlik bölgelerinin 56 bin hektarı bulduğu belirtilmişti. Bu da İstanbul’daki arazilerin yaklaşık yüzde 10’una denk geliyordu (1 hektar yaklaşık bir futbol sahası).

Sonra 15 Temmuz darbe girişimi oldu.

15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrası görülen lüzum üzerine yerleşim yerleri içerisinde kalan askeri kışlaların yerleşim yerlerinin dışına taşınması kararlaştırılmıştı. Yerleşim yerleri içerisinde kalan ve büyük bölümü yeşil alan olan askeri arazilerin ise yeşil alan olarak kalacağı ve imara açılmayacağı belirtilmişti.

2020 itibariyle aşağıda listelenen bütün askeri araziler imara açıldı ve üstlerinde lüks konutlar, alışveriş merkezleri ve benzeri yapılar yükseldi:

Avrupa Yakası:

Sarıyer 15’inci Füze Üs Komutanlığı
Ayazağa Jandarma Genel Komutanlığı
Beyoğlu, Kuzey Deniz Saha Komutanlığı
Kuzey Deniz Saha Komutanlığı olarak kullanılan Cezayirli Gazi Hasan Paşa Kışlası,
Esenler Kışlası
Davutpaşa Kışlası
Habipler Kışlası
Hasdal Kışlası
Halkalı askeri arazisi
Zeytinburnu Tank Fabrikası

Anadolu Yakası:
Kuleli Askeri Lisesi
Selimiye Kışlası
Heybeliada Deniz Lisesi
Maltepe Baransel Kışlası
Büyükbakkalköy Bölge Parkı’ndaki askeri araziler
Maltepe Kenan Evren Kışlası
Sancaktepe Kışlası
Çekmeköy Kışlası
Tuzla Piyade Okulu
Tuzla Askeri Tersanesi
Şile Balibey Mahallesi’nde askeri alan

Sadece İstanbul’da değil farklı şehirlerde de aynı işlemler yapıldı, yapılıyor.

Konya’da iki dev askeri alan 2018 yılında Milli Savunma Bakanlığı’ndan Konya Büyükşehir Belediyesi’ne devredildi. Ancak belediye, yeşil alan yapmak için aldığı 56’ncı Bakım Fabrika Müdürlüğü’nün arsasını imara açtı.

Antalya’da Jandarma Genel Komutanlığı’nın kullandığı Manavgat’ta yer alan 157 dönüm kamu arazisi 2021’de özelleştirilme kapsamına alındı.

Ankara’da Etimesgut ilçesindeki Zırhlı Birlikler Okulu ve Eğitim Tümen Komutanlığı’na bağlı Eğitim ve Destek Taburu Şereflikoçhisar’a taşındı.

Doğayla canlı bir ilişki içerisinde yaşamak için doğduk.

Bu amacımıza ihanet edince ilk travmanın temeli atıldı.

Artık tabiatla beraber yaşamıyoruz.

Ruhsal olarak yerinden edilmiş bir şekilde dünyada sürgündeyiz; evsiziz.