Bir Tablonun Anlattıkları “Çığlık”

Sumatra ve Malezya arasında bulunan Endonezya’ya bağlı bir ada olan Karakatau adası adanın adı ile anılan yanardağı ile bilinir.
• • •
Karakatau Yanardağı, 1883 yılında beklenmedik bir şekilde faaliyete geçerek yüzlerce nükleer bombanın yaratacağı bir güçle patlamış ve hesaplamalara göre 30 metre yüksekliğinde dev tsunamilerin oluşumuna neden olmuştur. Oluşan bu tsunamiler Karakatau adasını (13 kilometrekare) tamamı ile yutmuştur. Patlama 35.000 kişinin yaşamını yitirmesine neden olmuştur.
• • •
Patlama sadece bulunduğu bölgeyi değil atmosferi de etkilemiştir. Açığa çıkan gazlar atmosferin sıcaklığını 1.2 derece düşürmüş ve çok şiddetli yağmurların oluşmasına sebep olmuştur. Amerika’nın Kaliforniya eyaletinin güney kısmı sellerden kendisini kurtaramamıştır ve bölgede 1883 ve 1884 yılları arası “su yılı” olarak adlandırılmıştır. Ayrıca patlamadan sonra El Nino periyodunu şaşmıştır, o dönem oluşmamıştır.
• • •
Patlamalar güneş ışığının yeryüzüne ulaşmasını da engellemiş ve dünya yıllarca olması gerekenden daha karanlık olmuştur.
Edvard Munch’un en bilindik eseri olan 1893 yılına ait “Çığlık”ta kaygı, umutsuzluk ve dehşet tarafından sürüklenen bir kimse temsil edilir.
• • •
Kaygı, kocaman açılmış bir ağızla, yuvalarından fırlamış gözlerle, dünyanın seslerinden korunmak üzere kulaklara bastırılan ellerle gösterilir.
• • •
Bizimde duyabildiğimiz o çığlıkla paramparça edilmiş yüz ifadesinin dehşetine kaygı veren her şeyin sonu düşüncesi yansımıştır.
• • •
Turuncu gökten, fiyortların sönük ve donuk buz mavisinin seçildiği manzara yaşamının, yaşamaya devam etmenin imkansızlığını yansıtır.
• • •
Bir düşünceye göre, 2012 yılının Mayıs ayında 120 milyon dolara satılan bu tablonun ressamı Munch, bu tablosunda Krakatao Yanardağı’ndan yayılan ve Norveç semalarında da görülen küllerden ve toz bulutundan ilham almıştı.

Önceki ve Sonraki Yazılar
Kubilay Kaptan Arşivi