Grand Kartal Otel yangını sonrası denetim eksikliği gündemde: Bakanlık, yangın denetim hükümleri 2024’te kaldırılmış

Gazete Pencere- Bolu Kartalkaya'da Grand Kartal Otel'de 78 kişinin ölümüne yol açan yangınla ilgili tartışmalar sürüyor.

T24'ten Cengiz Anıl Bölükbaş'ın haberine göre; Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın, turizm işletme belgesi alacak ya da bu belgeye sahip olan turizm tesislerinde yapılan denetimlerde, yangın önlemlerine ilişkin tespit edilen eksikliklerin ilgili idareye bildirilmesi hükmünü 23 Eylül 2024’te kaldırdığı ortaya çıktı. Yapılan değişiklikle birlikte ayrıca, tespitler doğrultusunda turizm tesisinin ruhsatının değişikliğinin ya da iptalinin Bakanlığa bildirilmesi hükmünün de yürürlükten kaldırıldığı anlaşıldı.

Grand Kartal Otel, yangın önlemleri eksik olduğu gerekçesiyle denetim başvurusunu iptal etmişti. Bakan Mehmet Nuri Ersoy, sorumluluğun İl Özel İdaresi ve Bolu Belediyesi'nde olduğunu belirtirken, Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan, itfaiye raporunun savcılığa bildirilmemesini itfaiye müdürünün dava korkusuna bağladı.

Kontrolörler Kurulu Başkan Vekili’nden personele genelge

Denetim sorumluluğuna ve itfaiye raporunun bildirilmesine yönelik tartışmalar sürerken, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın turizm işletme belgesi olan tesislerde yangın önlemlerine ilişkin tespitlerin bildirilmesine yönelik Birleştirilmiş İç Genelge’deki kritik bir maddeyi yürürlükten kaldırdığı anlaşıldı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürü Yardımcısı ve turizm tesislerinde denetimi yapmakla sorumlu olan Kontrolörler Kurulu’nda Başkan Vekili olan Levent Kırcan imzalı 23 Eylül 2024 tarihinde genelgeyle birçok madde yürürlükten kaldırıldı.

Personele gönderilen genelgede, şu ifadeler yer aldı:

“Bilindiği üzere; Bakanlığımızca turizm tesislerinin belgelendirilmesine ilişkin işlemler 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu ve ilgili ikincil mevzuat hükümleri doğrultusunda yürütülmektedir. Bakanlığımızdan turizm işletmesi belgesi alınması için işletme iznine esas belge olan işyeri açma ve çalışma ruhsatının ibrazı zorunludur.

Diğer taraftan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 6 ncı maddesi; "Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır." hükmüne amirdir. İşyeri açma ve çalışma ruhsatını vermeye yetkili kurumlar ise ilgili belediyesi ve diğer yetkili idarelerdir. Bu kapsamda işyeri açma ve çalışma ruhsatını vermeye yetkili idarelerce; yapıların gerek yangın güvenlik önlemleri açısından uygunlukları gerekse plan, fen, sağlık şartlarına uygunlukları ve geçmişten gelen müktesep hakları da gözetilerek ruhsatlar düzenlenmekte ve uygunluklarının takibi yapılmaktadır. Söz konusu hususlar, konusunda uzmanlık gerektirir nitelikte olup uygulanması ve takibi de uzman ve yetkili olan idari birimlerce ilgili imar mevzuatı ve binaların yangından korunmasına ilişkin mevzuat hükümleri dikkate alınarak yapılmaktadır. Nitekim Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen söz konusu yönetmeliğin uygulanmasında görevli, yetkili ve sorumlular arasında Bakanlığımız bulunmamaktadır.

Yukarıda belirtilen hususlar; ilgili kurumların görev, yetki ve sorumluluk alanında olup Bakanlığımızın görev, yetki ve sorumluluk alanına girmemekte ve özel uzmanlık gerektirmektedir. Bu konularda tesislerin hak kaybına uğrayarak mağduriyetlerine sebebiyet verilmemesini teminen Birleştirilmiş İç Genelgenin (2022/1/2)+(2023/1/2)+(2024/1) C bölümünün 17 ve 18 inci maddeleri ve D bölümünün 3 üncü maddesi yürürlükten kaldırılmıştır. Bilginizi ve gereğini rica ederim.”

Kaldırılan hüküm: Yangın önlemlerindeki eksikliğin ilgili idareye bildirilmesi

Yürürlükten kaldırılan İç Birleştirilmiş İç Genelgenin D bölümünün 3’üncü maddesi yapılan denetimler, denetimlerin bildirilmesi ve işyerinin ruhsat durumuna ilişkin atılacak adımlar açısından kritik öneme sahip bir maddeydi. Maddenin kaldırılmasıyla birlikte, bakanlıktan turizm işletme belgesi talebinde bulunan ya da bu belgeye sahip işletmelerde yapılan denetimlerde, yangın önlemleri konusunda tespit edilen eksikliklerin ilgili idareye bildirilmesi hükmü kaldırıldı. Yapılan değişiklikle ayrıca, tespitler doğrultusunda çalışma ruhsatına ilişkin olarak atılacak adımlarda da Bakanlığa bilgi verilmemesi talimatı verildi.

Yürürlükten kaldırılan Birleştirilmiş İç Genelgenin D bölümünün 3’üncü maddesinde şu ifadeler yer alıyordu:

“İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı ile Bakanlığımızdan belge talebinde bulunulan/belgeli tesislerde yapılan denetim sonucu yangın önlemleri hususunda eksiklik tespit edilmesi halinde, Turizm Mevzuatı hükümleri çerçevesinde cezai işlem tesis edilmeksizin genel ifadelerle ilgili yerel idareye bildirimde bulunulması,

Bakanlığımızdan belgeli olup yangın önlemlerine ilişkin tespitler doğrultusunda ilgili idareye bildiri amaçlı hazırlanan yazıların sadece bilgi amaçlı gönderilmesi, "gereği" ifadesinin kullanılmaması, yazı içeriğinde bu konudaki görev ve sorumluluğun ilgili belediyeye ait olduğunun ve tesise ait işyeri açma ve çalışma ruhsatının değişikliği ya da iptali durumlarında Bakanlığa bilgi verilmesinin, işyeri açma ve çalışma ruhsatını düzenleyen belediye ile tesisin bulunduğu ilde varsa Büyükşehir Belediyesinden dağıtımlı olarak istenilmesi,”