Her yıl 300 bin kişi zatürreye yakalanıyor! Uzmanı uyardı: Hafif öksürük bile tehlike habercisi olabilir

Halk arasında zatürre olarak bilinen pnömoni, akciğer dokusunun iltihaplanması sonucu gelişen ciddi bir enfeksiyon hastalığı. Hem dünyada hem de Türkiye’de hâlâ en sık görülen enfeksiyonlardan biri olan zatürre, ölüm nedenleri arasında da ilk sıralarda yer alıyor.

Sağlık Bakanlığı’nın 2023 verilerine göre, zatürre, hastaneye yatış gerektiren enfeksiyonlar arasında başı çekerken, ölüm nedenleri arasında da ilk 10 sırada bulunuyor. Her yıl yaklaşık 300 bin kişiye zatürre tanısı konuyor.

Acıbadem Fulya Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Reha Baran, özellikle sonbahar ve kış aylarında kapalı alanlarda geçirilen sürenin artmasıyla hastalığın görülme sıklığının yükseldiğini belirtti. “Zatürre, ileri yaşta ve kronik hastalığı olan kişilerde son derece ciddi ve ölümcül seyredebilir. Enfeksiyon vücuttaki oksijen seviyesini düşürür, bu da tüm organları etkiler. Böbrek, kalp ve karaciğer yetmezlikleri gelişebilir” uyarısında bulundu.

Baran, zatürreden korunmanın yaşamsal önem taşıdığını vurgulayarak, “Bu enfeksiyondan korunmanın en etkili yolu; 65 yaş üstü ve kronik hastalığı olan kişilerin düzenli grip aşısı yaptırmaları ve bir kez zatürre aşısı olmalarıdır” dedi.

Kapalı alanlar riski artırıyor

Zatürre, sonbahar ve kış aylarında daha sık görülüyor. Bunun nedeni, grip, RSV ve koronavirüs gibi solunum yolu virüslerinin bu dönemde yaygınlaşması. Bu virüsler akciğerlerin savunma mekanizmasını zayıflatıyor, bakterilerin iltihap yapmasını kolaylaştırıyor.

Soğuk hava ve kapalı ortamlarda uzun süre kalmak, damlacık yoluyla bulaşan mikroorganizmaların hızla yayılmasına neden oluyor. Ayrıca D vitamini eksikliği ve zayıflayan bağışıklık sistemi, hastalığa karşı savunmayı düşürüyor.

Prof. Dr. Baran, KOAH, kalp yetmezliği ve diyabet gibi kronik hastalıkların da zatürre riskini artırdığını belirtti.

“Mikroplar oksijen seviyesini düşürür”

Zatürre çoğunlukla bakteriler, virüsler veya nadiren mantar enfeksiyonlarıyla ortaya çıkıyor. En yaygın bulaşma yolu solunum. Hasta bir kişinin öksürmesi veya hapşırmasıyla havaya karışan damlacıkların solunması sonucu mikroplar akciğerlere ulaşıyor.

“Grip, soğuk algınlığı, sigara, yorgunluk veya beslenme bozukluğu gibi durumlarda bağışıklık zayıfladığında, mikroplar akciğerin hava keseciklerine kadar ulaşabilir,” diyen Prof. Dr. Baran, bu süreçte akciğer dokularının iltihapla dolduğunu ve oksijen seviyesinin düştüğünü vurguladı.

Erken belirtiler uyarı sinyali

Zatürre genellikle basit bir soğuk algınlığı gibi başlayıp hızla ağırlaşabiliyor.
İlk belirtiler arasında:

• 38–40 derece ateş,

• titreme,

• kuru öksürük (daha sonra balgamlı hale gelebiliyor),

• göğüs ağrısı,

• halsizlik ve nefes darlığı yer alıyor.

Prof. Dr. Baran, “Risk grubundaki kişilerde hafif öksürük ve ateş bile erken zatürre belirtisi olabilir. Bu durumda vakit kaybetmeden hekime başvurmak hayat kurtarır” dedi.

Erken tanı sayesinde enfeksiyon akciğerin tamamına yayılmadan durdurulabiliyor; bu da solunum yetmezliği ve sepsis (kan zehirlenmesi) gibi komplikasyonların önüne geçiyor.

Tedavide doğru yaklaşım: İstirahat ve sıvı alımı

Zatürrenin tedavisinde amaç enfeksiyonu yok etmek, akciğer fonksiyonlarını düzeltmek ve komplikasyonları önlemek.
Prof. Dr. Baran, “Bakteri kaynaklı zatürrede antibiyotik tedavisi uygulanır.
Viral zatürrelerde ise antibiyotik etkisizdir; bu durumda bol sıvı alımı, istirahat, ateş düşürücü ilaçlar ve gerekirse oksijen desteği gerekir” dedi.
Grip kaynaklı zatürrelerde antiviral ilaçlar, Covid-19 gibi enfeksiyonlarda ise kortizon tedavisi uygulanabiliyor.

Zatürreden korunmanın 8 altın kuralı

1. Zatürre ve grip aşılarınızı yaptırın.

2. Sigara ve alkolden uzak durun.

3. Ellerinizi sık sık sabunla yıkayın.

4. Kapalı ortamlardan kaçının, zorunluysa maske takın.

5. Hasta kişilerle yakın temastan kaçının.

6. Dengeli beslenin, düzenli uyuyun ve egzersiz yapın.

7. Odaları günde üç kez 15 dakika havalandırın.

8. Soğuk havada burundan nefes alın; burun, havayı akciğerlere ulaşmadan önce ısıtır ve nemlendirir.

Prof. Dr. Reha Baran, “Zatürre tedavi edilebilir bir hastalık olsa da erken tanı ve koruyucu önlemler hayati önem taşır. Özellikle yaşlılar, çocuklar ve kronik hastalığı olanlar, grip mevsiminde bu belirtileri hafife almamalı” diyerek uyardı.