HIV testi hayat kurtarıyor: Uzmanlardan erken tanı çağrısı

1 Aralık Dünya AIDS Günü öncesinde Gilead Türkiye’nin ev sahipliğinde düzenlenen “HIV Zor Değil / Hiç Zor Değil” başlıklı basın toplantısında, enfeksiyon hastalıkları uzmanları ve sivil toplum temsilcileri HIV’de erken tanının hayati önemine dikkat çekti.

Toplantıda, HIV testine erişimin yaygınlaştırılması, damgalamanın azaltılması ve toplumda açık, bilim temelli bir iletişim kurulmasının zorunluluğu vurgulandı. Uzmanlar, düzenli test uygulamalarının doğrudan yaşam kalitesini artırdığına ve sağlık sistemi üzerindeki yükü azalttığına işaret etti.

HIV artık yönetilebilir, sorun bilgi eksikliği

Uzmanlara göre, HIV günümüzde tıbbî gelişmeler sayesinde yönetilebilir bir kronik enfeksiyon haline gelmiş durumda. Ancak buna rağmen toplumda HIV/AIDS’e dair yanlış bilgiler sürüyor. Bu durum, birçok kişinin test yaptırmaktan kaçınmasına, tanının gecikmesine ve bulaş zincirinin devam etmesine yol açıyor.

Toplantının açılışında konuşan Gilead Türkiye Genel Müdürü Deepshikha Kiyawat, HIV’le mücadelenin önündeki en büyük engelin tıptan değil, önyargı ve bilgi eksikliğinden kaynaklandığını belirterek şunları söyledi:

Her bireyin damgalanmadan, korkmadan test yaptırabilmesi gerekir. Erken tanı, doğru tedavi ve özgür bir hayatın anahtarıdır. Asıl mücadelemiz, sessizlikle ve yanlış bilgilerle.

Gilead’ın Türkiye’de şimdiye kadar 30 binden fazla ücretsiz ve anonim HIV testi bağışı yaptığı, ayrıca HIV, hepatit ve enfeksiyon hastalıkları alanında 84 projeye toplam 2 milyon dolarlık destek sağladığı paylaşıldı.

“Testi yaygınlaştırmak en etkili mücadele yolu”

Toplantıya katılan uzmanlar da HIV ile mücadelede testin yaygınlaştırılmasının temel strateji olduğunu vurguladı.

HAKED temsilcisi Prof. Dr. Serhat Ünal, erken tanı ve düzenli taramanın hem birey hem toplum sağlığı açısından belirleyici olduğunu ifade etti.

EKMUD’tan Prof. Dr. Hüsnü Pullukçu ise HIV’in gündelik temasla bulaşmadığını hatırlatarak, yanlış bilgilerin toplumsal stigmayı derinleştirdiğini söyledi.

GÜNİDER üyesi Prof. Dr. Yeşim Taşova, özellikle kadınlarda tanı gecikmesinin ciddi bir sorun olduğunu belirterek, gebelikte erken tanıyla bebeğe bulaşın neredeyse tamamen önlenebildiğini aktardı.

Gizlilik, ücretsiz test ve B=B gerçeği

Uzmanlar, Türkiye’de HIV testinin tüm sağlık kuruluşlarında genel sağlık sigortası kapsamında ücretsiz yapıldığını, sonuçların ise yasal olarak gizli tutulduğunu hatırlattı. Ayrıca Gönüllü Danışmanlık ve Test Merkezleri’nde kimlik bilgisi vermeden anonim test yapılabildiği belirtildi.

KLİMİK adına konuşan Prof. Dr. Asuman İnan ise bilimsel olarak kanıtlanan B=B (Belirlenemeyen = Bulaştırmayan) ilkesine dikkat çekerek şu vurguyu yaptı:

Tedavi ile viral yük baskılandığında HIV cinsel yolla bulaşmaz. Bu bilgi hem damgalamayı azaltır hem de HIV ile yaşayan bireylerin yaşamını dönüştürür.

Sivil toplum kuruluşları da tanı sonrası psikososyal destek, hukuki rehberlik ve doğru bilgiye erişimin önemini hatırlatarak, damgalamayla mücadelenin yalnızca sağlık sisteminin değil, tüm toplumun sorumluluğu olduğunu dile getirdi.