İşkolik misiniz, tükenmek üzere mi?

Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın’a göre, işkoliklik ve tükenmişlik birbirine sıkça karıştırılsa da, aslında çok farklı iki durum. Aydın, “İşkolik bireyler genellikle çalışırken heyecan duyar, kendini işe adar. Ama tükenmiş kişiler için işi düşünmek bile yorucudur” dedi. Bu iki durumun zaman zaman iç içe geçebileceğini belirten Aydın, “Her işkolik zamanla tükenmiş olabilir ama bu kaçınılmaz değildir” diye konuştu.

Tükenmişliğin nedeni sadece fazla çalışmak değil

Aydın, tükenmişliğin yalnızca uzun saatler çalışmakla ortaya çıkmadığını da vurguladı. Özellikle duygusal emeğin yoğun olduğu mesleklerde, iş saatleri sınırlı olsa bile tükenmişliğin yaşanabileceğini kaydetti: “Bir hemşire ya da öğretmen, mesai dışında dinlense bile, sürekli duygusal yük taşımaktan tükenebilir.”

Uyarı sinyalleri: uykusuzluk, öfke, yorgunluk

İşkolikliğin bir süre sonra tükenmişlik sendromuna zemin hazırlayabileceğini belirten Aydın, şu belirtilere dikkat çekti: “Uyku sorunları, sinirlilik, sürekli yorgunluk, odaklanma güçlüğü ve keyif alınan aktivitelerden uzaklaşmak.” İş dışında geçirilen zamanın anlamsız görüldüğü bir yaşam biçiminin, hem sosyal ilişkileri hem de ruh sağlığını tehdit ettiğini söyledi.

Terapiyle sağlıksız düşünce kalıpları değiştirilebilir

Aydın, işkolik olup aynı zamanda tükenmiş bireyler için terapi sürecinin iki aşamalı olduğunu anlattı. İlk aşamada kişinin enerji rezervlerinin yeniden dolması sağlanıyor, ikinci aşamada ise “Durmak zayıflıktır” gibi sağlıksız düşünce kalıpları ele alınıyor. “Terapi sadece semptomları azaltmaz, yaşamı yeniden yapılandırmaya da yardımcı olur” dedi.

Tükenmişliğe karşı küçük ama etkili önlemler

İşkolikliğe karşı alınabilecek basit ama etkili önlemler olduğunu da hatırlatan Aydın, şunları önerdi: “İş-özel yaşam dengesini kurmak, mola vermeyi öğrenmek, tatil planlamak, her işi üstlenmemeyi bilmek ve akşamları bilgisayarı kapatmayı alışkanlık haline getirmek.” Bu adımların zamanla kişiyi tükenmişlikten koruyabileceğini vurguladı.