Uluslararası Spor Mahkemesi Yargıcı Emin Özkurt yanıtladı: Bir futbolcu bahis oynadığı için tutuklanabilir mi?

Gazete Pencere – Caner Taşpınar

“Futbolda bahis” soruşturması kapsamında gözaltına alınan 39 şüpheliden aralarında futbolcular Metehan Baltacı ve Mert Hakan Yandaş'ın da olduğu 20 şüpheli tutuklanırken yeni dalga operasyonlar bekleniyor.

Futbolda bahis ve şike soruşturmasıyla kamuoyunda yeni sorular gündeme geldi.

Bir futbolcu bahis oynayabilir mi? Oynarsa bu disiplin suçu mu yoksa ceza hukuku soruşturmasına mı tabi; yani hapis cezası alır mı?

Tutuklama kararları hukuki mi, soruşturmalar nereye uzanacak?

Sorular arttıkça artıyor.

Spor hukuku alanında Türkiye’yi uluslararası mecrada temsil eden, İsviçre'deki Uluslararası Spor Tahkim Mahkemesi (CAS) ile Euroleague Basketbol Tahkimi'nin Türk hakemi olan Avukat Emin Özkurt kamuoyunda merak edilen soruları Gazete Pencere’ye yanıtladı.

İşte sorularımız ve Avukat Emin Özkurt’un yanıtları…

- Öncelikle futbolda bahis soruşturmasının dalga dalga operasyonlar şeklinde ilerlediğini görüyoruz. Bu uygulama, birbiriyle ilişkili çete soruşturmalarında karşımıza çıkıyordu. Ancak burada bireysel olarak bahis oynayan futbolcu ya da futbol insanını görüyoruz. Soruşturmanın böyle ilerlemesini hukuki açıdan doğru buluyor musunuz?

Bireysel olarak ilerlemesindeki sebeplerden biri de futbol camiasındaki kişilerin talimatlardan bireysel olarak sorumlu olmasıyla alakalıdır. Suçun maddi unsurlarının oluşması için failin bir kişi olması yeterlidir. Suçun nitelikli hallerinde örgüt şeklinde hareket etme şartı aranmaktadır. Dolayısıyla suçun basit hali bireysel olarak işlenebildiğinden soruşturmanın bireyler üzerinden yürütülmesinde bir beis yoktur. Kulüplere sirayet edebilmesi için kapsamlı şekilde Kulübün faaliyetleri çerçevesinde suçun işlenmesi gerekmektedir. Böyle bir örgütlenmeden bahsedilemediği noktada suçun bireysel olarak işlendiği ve bu kapsamda soruşturulması gerektiğini görmekteyiz.

- Futbolcuların tutuklanması kararıyla devam etmek isterim. Kamuoyunda tutuklamalar dikkat çekti. Şikeye ilişkin ceza uygulamasının 1 ila 3 yıl olduğu, bu nedenle tutuklamanın beklenmediği görüşü vardı. Sizce tutuklama kararları hukuka uygun mu? Tutuksuz yargılama olabilir miydi?

Tutuklama kararı verilebilmesinin şartları Türk Ceza Kanunu’nun 100. maddesinde yer almaktadır. Maddeye göre, kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösteren somut delillerin ve bir tutuklama nedeninin bulunması halinde, şüpheli veya sanık hakkında tutuklama kararı verilebilir. İşin önemi, verilmesi beklenen ceza veya güvenlik tedbiri ile ölçülü olmaması halinde, tutuklama kararı verilemez. Şüpheli veya sanığın kaçması, saklanması veya kaçacağı şüphesini uyandıran somut olgular varsa ya da şüpheli veya sanığın davranışları; delilleri yok etme, gizleme veya değiştirme, tanık, mağdur veya başkaları üzerinde baskı yapılması girişiminde bulunma, hususlarında kuvvetli şüphe oluşturuyorsa tutuklama nedeni var sayılmaktadır. Bu nedenle tutuklama kararı verilmesi için suçun ceza miktarı bir karar kriteri değildir.

- Bu noktada şikeye ve bahis oynamaya ilişkin cezalandırmayı da sormak isterim. Şikenin cezası ve bir futbolcunun bahis oynamasının ceza yaptırımı nedir?

6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun’un 11. maddesine göre; belirli bir spor müsabakasının sonucunu etkilemek amacıyla bir başkasına kazanç veya sair menfaat temin eden kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Suçun; kamu görevinin sağladığı güven veya nüfuzun kötüye kullanılması suretiyle veya bahis oyunlarının sonuçlarını etkilemek amacıyla işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artırılır. Suçun; suç işlemek amacıyla kurulmuş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde, işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.

7258 sayılı Futbol Ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis Ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un 5. maddesinde bahis oynamanın yaptırımı düzenlenmiştir. Maddenin (a) bendine göre; spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli ve müşterek bahis veya şans oyunlarını oynatanlar ya da oynanmasına yer veya imkân sağlayanlar üç yıldan beş yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılır. Maddenin (c) bendinde Spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarıyla bağlantılı olarak para nakline aracılık eden kişiler, üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılır. Maddenin (d) bendine göre Kanun’un verdiği yetkiye dayalı olmaksızın spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis veya şans oyunlarını oynayanlar mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından beş bin liradan yirmi bin liraya kadar idari para cezası ile cezalandırılacağı düzenlenmiştir.

- Bir futbolcunun kendi takımı dışında bahis oynaması, o futbolcunun ceza soruşturma geçirmesine mi yoksa sadece disiplin soruşturması geçirmesine mi neden olur?

TFF Disiplin Talimatı’nın 56. maddesine göre futbol ailesi mensuplarının bahis oynamaları yasaklanmıştır. Kendi maçlarına ya da başka takım maçlarına bahis oynamaları ile ilgili bir ayrım bulunmaksızın TFF Disiplin Talimatına göre futbol ailesinin mensubu iseniz bahis oynamanız yasaklanmıştır. İşin ceza soruşturması boyutunda ise 6222 sayılı Kanun’u incelememiz gerekmektedir. Maddeye göre bahis oyunlarının sonuçlarını etkilemek amacıyla hareket etmek gerekmektedir. Bu nedenle bu suç sadece futbolcunun oynadığı maçlarda işleyebileceği bir suçtur.

- Bir futbolcu bir tanıdığını bahis oynaması konusunda yönlendirirse, o gün o maçta futbolcu yer almadığı halde bir yakınını bahis oynatırsa bu şike suçlamasına mı tabi olur?

Futbolcunun kendi oynamadığı maça bahis oynaması TFF Disiplin Talimatına göre suç olmakla birlikte ceza yargılaması bakımından suç teşkil etmediği için kendi oynamadığı maçta bir yakınının bahis oynaması da suç teşkil etmeyecektir. Dolayısıyla şike suçunun oluştuğundan söz edilemez bu nedenle soruşturmaya da konu edilemez.

- Özelleştirecek olursak, tutuklanan futbolcu Mert Hakan Yandaş’a takım arkadaşı İsmail Yüksek ile ilgili bahis oynadığının sorulduğu haberlere konu oldu. Ancak bu konuda İsmail Yüksek’in ifadesinin alındığını görmedik. Bunlar soruşturmanın genişleyeceğine mi yoksa bazı aksaklıklar olduğuna mı işarettir?

Soruşturmanın genişleyeceği aşikardır. Belki de yeni futbolcular, yöneticiler, kulüp başkanları veya sair meslek gruplarından insanlar duymaya devam edebiliriz. Ancak futbol dünyasında oldukça fazla insanı ilgilendiren bu ceza yargılamalarının ve disiplin soruşturmalarının spesifik isimler özelinde ilerlemesi beklenmez. Tutuklanan futbolcu Mert Hakan Yandaş, TFF Disiplin Talimatı’na göre sevk edilen bir futbolcu değildir, ancak bundan sonraki süreçte disiplin yargılamasına da tabi olabilir. Son durumda kendisi Şike Soruşturması kapsamında ceza yargılamasına tabi olan bir futbolcudur. Bu da göstermektedir ki kendisi müsabaka sonucunu etkileme suçundan 6222 Sayılı Kanun kapsamında yargılanmaktadır. Mert Hakan Yandaş için yargılama devam edecektir ve ihtiyaç duyulması halinde başka kişilerin de ifadelerine başvurulabilir.

- Murat Sancak’a gelecek olursak, MASAK raporu üzerinden 1 milyar TL’nin üzerine para giriş ve çıkışı olduğu, kendisine bahis ve para aklama suçlamasının yöneltildiği yine haberlere konu oldu. Sancak ise kulüp ödemeleri üzerinden durumu açıkladı. Aslında bu konu kara para soruşturmalarında da tartışılmıştı. Kara parayı tespit için paranın izinin yanı sıra telefon dinlemesi gibi destekleyici delillerin olması gerektiği konuşulmuştu. Şike ve bahis parasının aklanması suçlamalarında paranın izinin takip etmek şikeyi ortaya çıkarır mı? Savcılık bu noktada telefon tapeleriyle destekleyici deliller çıkarabilir mi?

Dijital çağda kara para aklama ve diğer mali suçlarla mücadelede paranın izini takip etmek, suçu tespit etmek için evrenselleşen bir yoldur. Dijitalde yapılan işlemler internette iz bırakır ve şüpheli işlemlerin takip edilmesi ile de olağandışı işlem yapan hesaplar belirlenebilir. Bu işlemlerle bahis veya şike yapan kişinin direkt olarak şike yaptığını söyleyemesek de yüksek miktar ile yapılan finansal işlemler tespit edilebilir. Dijitalde yapılan işlemlerin geriye dönük olarak da silinmesi mümkün olmadığı için şikeyi tespit için tercih edilen bir delil etme sistemidir.

7258 sayılı Kanunu’na göre, spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarıyla bağlantılı olarak para nakline aracılık eden kişiler, üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılır. Bu suçun soruşturulması sırasında Ceza Muhakemeleri Kanunu’nda yer alan iletişimin tespiti, dinlenmesi ve kayda alınması, örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenip işlenmediğine bakılmaksızın 139 uncu maddesinde yer alan gizli soruşturmacı görevlendirilmesi, 140’ıncı maddesinde yer alan teknik araçlarla izleme, tedbirlerine ilişkin hükümler uygulanabilir.