Kürt’e Şekspir, Fransız’a Nasreddin Hoca sevdiren adam

Kısmet bugünlereymiş. Geçenlerde Galatasaray Lisesi’nde Tevfik Fikret salonunda Okan Bayülgen’i izledim. Ferhan Şensoy’un “Fransa’nın İbne Cumhurbaşkanı” isimli metnini seslendirdi. İstanbul Tiyatro Festivali bu yılki kapanışını işte böyle yaptı. Festivalin küratörü Işıl Kasapoğlu’yla Akatlar’daki evinde buluştum.

Bir daha hayata gelsem Galatasaraylı olmak isterdim. Takımını, üniversitesini değil, sadece lisesini isterdim. Ben de motor meslek lisesi çıkışlı değilim. Okuduğum okul 1878 tarihli İzmir Amerikan Lisesi…

Yalnız bu Galatasaraylılar, her zaman farklıydı. Sanki 10’lu yaşlarda Beyoğlu tozu yutunca yırtıklaşmışlar, yırtıklaştıkça ivme kazanmışlardı.

En imrendiğim kısım şuydu: Birbirlerini Masonlar kadar kollarlardı. Bir kurumda Galatasaraylı mı var? Sen de liseliysen, her işin çözülür, olmazlar oluverirdi.

Galatasaray Lisesi’ne daha önce girmemiştim. Aslında Galatasaray Lisesi müdürü Prof. Vahdettin Engin’i akademiden tanırım. Tarih profesörüdür. Atandığında nezaket ziyareti yapabilirdim. Yapmadım. Görevi 2021’de bitti.

Kısmet bugünlereymiş. Geçenlerde Galatasaray Lisesi’nde Tevfik Fikret salonunda Okan Bayülgen’i izledim. Ferhan Şensoy’un “Fransa’nın İbne Cumhurbaşkanı” isimli metnini seslendirdi.

İstanbul Tiyatro Festivali bu yılki kapanışını işte böyle yaptı. Festivalin küratörü Işıl Kasapoğlu’yla Akatlar’daki evinde buluştum.

Türk tiyatrosunun yüz akı… Sorbonne’da tiyatro eğitimi… Paris’te tiyatro kurmak, oyun sahnelemek… 87 sonrası İstanbul Şehir Tiyatroları yönetmenlik yılları… Karış karış Anadolu, sayısız ödüller… İzmit Devlet Tiyatrosu, Semaver Kumpanya kuruculukları… Çehov’dan Şekspir’e Gogol’a Trainspotting’e ne ufuklar…

Duvarlardaki Abidin Dino’ları hemen tanıdım. Kasapoğlu, Sorbonne’da tiyatro okumaya gittiğinde Dino da Paris’teydi. 70’lerin sonları…

Hemen sordum: Parayla mı aldınız, Dino mu hediye etti? Formül 1+1’miş. Yani Dino 1 resim hediye edermiş. Kasapoğlu da 1 resim satın alırmış.

Öğrenci adam, Dino’nun resmini nasıl mı alır? Gayet rahat alır. Fiyatlar bugün bile astronomik değil. Ben de öğrenciyken bir Dino almıştım.

Fakat tabloyu Dino’nun kendisinden alamadım. Çünkü Dino 1993’te öldü. Ben de komisyoncuların ağına düştüm.

Bana tabloyu satan komisyon şirketi Beyaz Müzayede’nin sahibi sonradan dolandırıcı çıktı. Şirket kapandı.

Beni dolandırmadığı için kendisine teşekkür ederim. Herhalde küçüğüm diye acıdı.

Hakkımı helal ediyorum ve sözü Işıl Kasapoğlu’na veriyorum.

Hayat nasıl geçiyor?

Çoğunlukla Marmaris’teki küçük teknemde. İşlerim oldukça İstanbul’da…

Festivalin küratörlüğünde 2. yılınız… Devam mı?

Bu sene sondu. Yoruldum, bırakıyorum.

Festival, oyunculara para veriyor mu?

İKSV ve oyuncular hasılatı yarı yarıya bölüşüyor.

Devlet tiyatrolarında yıllar yıllar… Yönetmendiniz. Hâlâ öylesiniz… Hiç oyunculuğa heveslenmediniz mi?

Hayır. Hep bunu istedim. Film yönetmenliği bile yapmadım. TV, dizi gibi başka hiçbir iş yapmadan 71 yaşıma gelebildim. Bu bir başarıdır.

Galatasaray Lisesi’nden önce İzmir Saint Joseph… Yoksul bir aileden gelmiyorsunuz…

Durumları kötü değildi. Ama ben, 15 yaşımdan itibaren ailemden para almadım. Alsaydım, tiyatro yönetmeni olamazdım. Oldurtmazlardı. Geleceğime karışırlardı.

Galatasaraylılar birbirlerini neden kollar?

Yatakhane dayanışması… Yaşlar küçük… Ana yok, baba yok.

Sorbonne’da okumak bedava, Paris’te yaşam pahalı. Aileden almıyorsunuz. Para nereden?

Onat Kutlar’ın asistanıydım. Fransa Kültür Ataşesi, Onat Abi’ye geldi. Bursla Paris’te tiyatro okutacak adam arıyorlardı. Ben gittim.

Paris’te elin Fransızına kendi dilinde Nasreddin Hoca oyunu izlettiniz. Anladılar mı?

Çok güzel anladılar. İngiltere, Hollanda, Almanya dahil 2 bin kez oynandı.

90’lar… Kürt sorunu çılgın atıyor. Diyarbakır’da sahnede Şekspir. Yönetmenisiz… Nasıl ortam?

Tepemizde uçaklar, etrafta Robokop polisler…

Kürtler oyunları sevdi mi?

Bayıldılar. Oyunlarımı gizli kayda alıp kasetlerini satmışlar.

Kaç şehirde oynadınız?

Devlet tiyatrolarının 18 şehirde sahnesi var. Tamamında…

Devletten emekli maaşınız var mı?

Tabii var.

93’te Aziz Nesin’i neredeyse öldürüyorlardı. Sizin başınıza neden bir iş gelmiyor?

Çünkü işimi kimseyi irite etmeden yapıyorum. Sonuç odaklıyım. Sonuçta bütün oyunlarımı oynattım mı? Mesajlarımı ulaştırdım mı? Bir kere bile
sansürlenmedim. Şunu da söyleyeyim; Türkiye’de her oyunu sahnelerim.