Görevden alınan başkan yardımcıları ne yaptı? İşte 3 ismin Merkez Bankası karnesi...
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) başkan yardımcılığı görevlerinde bulunan Emrah Şener, Taha Çakmak ve Mustafa Duman görevden alındı. Yerlerine; Osman Cevdet Akçay, Fatih Karahan ve Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Hatice Karahan atandı. Atamalar, kamuoyu tarafından olumlu şekilde karşılandı. Çünkü görevlerinden alınan isimler eski TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu döneminde enflasyonu yüzde 85'e çıkaran faiz kararlarının altında imzası bulunan PPK üyeleriydi. Söz konusu isimlerin Merkez Bankası görevlerindeki icraatleri nelerdi? İşte 3 ismin Merkez Bankası karnesi...
Bir önceki dönemde ekonomide "Faiz sebep, enflasyon sonuç" teorisine dayanarak başlayan heteredoks politikaların Türkiye'ye faturası ağır oldu. Merkez Bankası'nın rasyonel politikalardan kopması, enflasyondaki artışa rağmen faizleri yüzde 8,5'e kadar düşürmesi, Türkiye'yi bugün bile halen nasıl çözüleceği tartışma konusu olan ekonomik krizin içerisine sürükledi.
Bu dönemde de tartışmaların odağında haklı olarak Merkez Bankası vardı. Merkez Bankası doğrudan Saray'dan talimat almakla ve üzerine yüklenen "Fiyat istikrarını sağlamak" görevinden uzaklaşmakla eleştirildi. Bu vaziyetten de eski Başkan Kavcıoğlu ve PPK üyeleri sorumlu tutuldu. "Yatırım, üretim, ihracat ve istihdam" sözleriyle çıkılan ve bunu gerçekleştirebilmek için düşük faizi savunan iktidar ve Merkez Bankası yönetimi, Türkiye'de yüksek enflasyon yaratmanın yanı sıra makroekonomik göstergelerin de bozulmasına yol açtı. Örneğin, yeni ekonomi politikası cari açığın, ihracat artışıyla dengelenmesini hedefliyordu. Ancak cari açık dengeye gelmek bir yana, görülmemiş seviyelere ulaştı. Gelinen noktada Türkiye'nin cari açığı 60 milyar dolar seviyesinde.
Türk Lirası "Nereden nereye"
Alınan rasyonel dışı faiz kararları TL'yi zayıflatırken, bir yandan yaşanan enflasyon dalgasıyla da vatandaş TL'den kaçtı. Dolar/TL kurunu 7,15'li seviyelerden alan eski yönetim, kuru 26,90'lı seviyelerden bıraktı.
Doların önünü hiçbir şey alamadı
Ne bankalara getirilen zorunlu karşılık, ne rezervlerden satılan milyarlarca dolar ne de Kur Korumalı Mevduat (KKM) doların yükselişine mani olamadı. Mani olmak bir yana, dün itibariyle 3 trilyon lirayı aşan KKM hesaplarından nasıl çıkılacağı halen soru işareti. Çünkü bu hesapların sonlandırılması halinde KKM sahiplerinin yeniden dövize yöneleceği ve Türkiye'nin yeniden bir "kur şoku" yaşaması kaçınılmaz olarak görülüyor.
Düşük faiz uğruna rezervler yakıldı
Düşük faiz politikasıyla zirve üzerine zirve yapan doları dizginlemek için Merkez Bankası kasanın musluğunu açtı. Piyasaya her gün milyarlarca döviz satıldı. Ancak doları dizginlemek için faiz silahı yerine döviz silahına sarılan Merkez, rezervleri tüketince hem elindeki dolarlardan oldu hem de dolar her gün yeni bir rekora koşmaktan alı konamadı.
Doların yükselişini ve enflasyona etkisini dizginlemek için Merkez Bankası kasasından 18 ayda 200 milyar dolara yakın para satıldığı tahmin ediliyor. Yani enflasyonu körükleyen, vatandaşın geçinimi zorlaştıran faiz politikasından dönülmemek için TCMB'nin sahip olduğu dövizler "hiç" uğruna yakıldı.
"Paket" yeni başkanın kucağında
Eski dönemde alınan yanlış kararlar ekonomide öyle bir kör düğüm yarattı ki gelinen noktada ne tek başına faiz artışı ne de alınacak herhangi bir rasyonel kararın tek başına etkili olması beklenmiyor. Öte yandan vatandaşın döviz almasını engellemek için bankalara getirilen bir dizi önlem ve tedbirin nasıl sonlandırılacağı halen tartışma konusu.
Yeni Başkan Hafize Gaye Erkan da dün üçüncü enflasyon raporu sunumda söz konusu tedbirlere işaret etti. Erkan, bu düzenlemeleri, kucağına bırakılmış ve kurtulunması gereken bir hediye paketi olarak gördü.
"Enflasyonu patlatan ekip"
Ekonomist Uğur Gürses, görevden alınan 3 isme ilişkin yaptığı bir paylaşımda "Enflasyonu patlatan ekip gitmiş, üç iyi özgeçmişi olan isim gelmiş." dedi.
