Hükümetin gözü emeklinin cebinde: Maaş kesintileri geliyor iddiası

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın oğlu Bialal Erdoğan'In geçtiğimiz hafta EYT'lilerin hazine üzerinde yük oluşturduğuna ilişkin çıkışı sonrası emekli maaşlarında kesintiye gidileceği dedikoduları arttı.

Birgün'de yer alan habere göre; Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında atılacak adımlar arasında çalışan emeklilerden genel sağlık sigortası alınması formülü öne çıktı. Emeklilik öncesi çalışma hayatında bulunanların maaşlarından kesilen yüzde 12,5’lik genel sağlık sigortası primi, yeni düzenlemeyle beraber çalışan emeklilerin maaşlarından kesilecek.

Kayıt dışılık

İleri yaşta çalışmaya mecbur kalan emeklilerin, delinen bütçeye gelir sağlaması planlanıyor. Çalışan emeklilerin maaşlarından, yüzde 32 oranında Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) kesiliyor. Mevcut durumda bu kesinti, işveren yükümlülüğünde. İşverenlerin bu oranı yüksek bulması da emeklilerin sigortalı çalışmanın dışına itilmesine yol açarak kayıt dışılığı artıran bir etken olarak eleştiriliyor.

Çalışan emeklinin maaşı daha fazla kesilecek

SGDP, çalışan emeklinin iş kazası ya da meslek hastalığı nedeniyle çalışamaz duruma gelmesinde bağlanacak gelir için ayrılıyor. Emekliliğe kadar olan sürede iş kazası için maaşlardan ayrılan prim ise yüzde 2 oranında. Çalışan emekliler, diğer çalışanlardan çok daha yüksek prim kesintilerine maruz bırakılıyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre 2020 yılında 746 bin 766 olan sisteme kayıtlı çalışan emekli sayısı, bu yılın ocak ayında 1 milyon 871 bin 897 kişiye, haziran ayında ise 2 milyon 23 bin 11 kişiye yükseldi. Kayıt dışı çalışan emekli aylığı alanların sayısı bilinmemekle birlikte yaklaşık 1 milyon kişi olduğu tahmin ediliyor.

Ortalama emekli aylıklarının 16 bin 500 lira düzeyinde olması, emeklileri çalışma yaşamına dönmeye zorlarken emekliye gelir kaybı da yolda. Genel sağlık sigortası ile birlikte sosyal güvenlik destek priminin de çalışandan alınması maaşlarda büyük kesintiler yapılması anlamı taşıyor.

Temmuz ayında en düşük emekli aylıklarında 2 bin 500 liralık zam yapılmış, zammın yer aldığı Vergi Kanunu teklifinde EYT’lilerin çalışmaya devam etmesi durumunda işverene ödenen destek de geri alınmıştı. Kıdem tazminatını yok edecek Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) de OVP’de ‘tasarrufların artırılması’ başlığı ile yer almıştı. 'İkinci emeklilik geliri' olarak tanıtılan TES ile kıdem tazminatı yerine çalışanların maaşlarından kesinti yapılarak fon oluşturulması planlanıyor. TES’e dahil olanlar ise kıdem tazminatı alamayacak.