Kamu, özel sektör ve STK iş birliği örneği “Yerli Yerinde” 5 yaşında:

Yerli Yerinde ile bu yıl ‘mavi kantaron’ hayatlar kurtarıyor  

ABC Deterjan kadın çiftçilerle birlikte yerli değerleri koruma stratejisine dayalı kurumsal sosyal sorumluluk projesi ile her yıl farklı bir bölgede farklı bir tıbbi ve aromatik bitki yetiştirmeye destek veriyor. Türkiye’nin 37 yıllık markası ABC’nin kurumsal sosyal sorumluluk projesi bu yıl beş yaşında… 2022 yılında destek amaçlı seçilen bölge Kars’ın merkez Oğuzlu köyü, destek verilecek tıbbi ve aromatik bitki ise mavi kantaron…

Türkiye’de bazı bölgelerde yetiştirilen mavi kantaron bitkisi şu ana kadar ekonomik anlamda değeri olan bir bitki değil. Oysa mavi kantaron özü ve yağı özellikle kozmetik/kişisel bakım sektöründe yaygın olarak kullanılıyor.

4 TON TIBBİ BİTKİ BEKLENİYOR

Hasat sonunda 5 dekar alandan yaklaşık 4.000 kg taze bitki elde edilmesi bekleniyor. Mavi kantaronun satışı için aktar toptancıları ve e-ticaret için altyapı çalışmaları sürüyor. Mavi kantaronun 100 gramının piyasadaki satış değeri yaklaşık 45 TL. Hasat sonunda ilk yıl için elde edilmesi planlanan 250 kg mavi kantaronun ekonomik değeri yaklaşık 125 bin TL ile 200 bin TL arasında değişiyor.

Bu projede dikkat edilmesi gereken önemli bir konu ise dünyanın en önemli flora kuşaklarından biri olan İran-Turan Flora Kuşağında bulunan Kars’ın çok geniş bir alana yayılan çayır ve meralarında bulunan tıbbi ve aromatik bitki varlığı. Mavi kantaron dışında tıbbi papatya, tıbbi nane, kekik, altın otu, civan perçemi, sarı kantaron, adaçayı, andız otu, karakafes, acı pelin vb olmak üzere yöreye has 54 tıbbi ve aromatik bitki var.

20 KADINA YENİ HAYAT

Yerli Yerinde Mavi Kantaron projesi sayesinde Kars Oğuzlu köyünde 20 kadın kendilerini geçindirecek geliri elde edebilecek. Kadın kooperatifinin tesisinde oluşturulan yağ yapımı için kullanılacak distilasyon ve soğuk sıkım makineleri sayesinde ziyan olan pek çok tıbbi ve aromatik bitki yağ haline getirilerek değerlendirilecek. Bu sayede yıllık yaklaşık 7.250.000 TL’lik gelir elde edilebilecek.

Projenin nadide çiçeği mavi kantaron ise anti-inflamatuar özelliği flavonoid, tanen gibi sekonder metabolitler içeriği ile tıbbi özelliği dışında son yıllarda kozmetik sanayinde yardımcı olması sebebiyle çok aranan bir çiçek durumunda. Kooperatif kadınlarının ürettiği ürünlerin satışı için ulusal ve uluslararası yağ hammadde kullanan markalar, kozmetik firmaları ve koku üreticileri ile görüşmeler yürütülüyor.

Kars Tarım ve Orman İl Müdürü: Fırsat ayağımıza geldi

ABC Deterjan’ın Tarım ve Orman Bakanlığı sayesinde bir araya geldiği Kars, tarım ve hayvancılık konusunda Türkiye’nin önde gelen illerinden. Kars merkeze bağlı Oğuzlu köyü ise sınırsız yemyeşil doğasıyla eşsiz bir köy. Oğuzlu köyünde bol miktarda tıbbi ve aromatik bitki yetişiyor. Bu bitkilerin değerlendirilmesi amaçlı bir tesis yoktu. Kapsamlı bir tıbbi ve aromatik bitki işleme tesisi olmaması sebebiyle hazine değerindeki pek çok bitki yeşil alanlarda kuruyup ziyan oluyordu.  

Kars Tarım ve Orman İl Müdürü İbrahim Altıntaş, ABC Deterjan ile nasıl çalışma yaptıklarını anlattı:

“Tarım ve hayvancılık açısından ülkemizin en önemli illerinden birisi olan Kars’ta bunların yanı sıra tıbbi ve aromatik bitkiler açısından dev bir hazine daha mevcut. ABC Deterjan’ın geçtiğimiz aralık ayında bize gelmesi ile çok sevindik, bakanlığımızın da yönlendirmesi ile mavi kantaron yetiştirmek üzere çalışmalara başladık. Oğuzlu Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’nin kurulması çalışmalarına destek verdik ve süreci hızlandırdık. Kooperatif için köyde gerekli olan 10 dönümlük ekim alanı kooperatif başkanımız tarafından sağlandı. ABC Deterjan kooperatif üretim binası ve üretim ekipmanları bütçesine destek sağladı. ABC’nin başvurusu ile birlikte hem mavi kantaron bitkisi ekonomiye katkı sağlar hale gelmiş oldu hem de kooperatifimiz bir üretim merkezine sahip hale gelmiş oldu.”

Kooperatif Başkanı Yıldırım: Bu bölgenin yıldızı

Yerli Yerinde Mavi Kantaron projesinin STK ortağı Oğuzlu Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Sondem Yıldırım mavi kantaronun u bölgenin yıldızı olduğunu anlattı, şunları söyledi:

“Çok özel bir bitki. Bu bitkinin bu zamana kadar değerlendirilmemiş olması bizim için üzücüydü. ABC Deterjan yetkilileri ile görüştükten sonra 20 kadın çiftçi sevinçten havalara uçtuk. Kişisel olarak aromatik yağ yapımı çabalarım uzun zamandır sürüyor. Takdir edersiniz ki üretim ekipmanı olmadan üretebileceğimiz yağ hacmi çok sınırlı, yaptıklarımızla büyümemiz çok zordu. Artık hem tesisimiz var hem de bol miktarda yağ üretebilecek makinelerimiz var. Büyük hayallerimiz var. Bu aromatik yağ yapımı çalışmalarımızı bütün çevre köylere yaymayı hayal ediyoruz.”

Sondem Yıldırım çok sayıda bitki türünü de üretebilir hale geldiklerini belirtti.

ABC Deterjan Pazarlama Direktörü Özyer: Hedefimiz 2025 sonuna kadar 500 kadın çiftçi

ABC Deterjan Pazarlama Direktörü Deniz Özyer, diğer kentlerdeki sosyal sorumluluk projeleri ile birlikte neden mavi kantaronu seçtiklerini de anlattı:

“2017 yılında Osmaniye Bahçe’deki safran çalışmamızı 2018’de Ordu Perşembe’de taflan ile, 2020’de ise Bursa Karacabey Dağkadı’da ekinezya, 2021’de İzmir Menemen’de aynısefa bitkisi ile devam ettirdik. Bu yıl da sürdürebilirliği ve kurumsallığı sağlamak amacıyla başvurduğumuz Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yönlendirmesiyle Kars Tarım ve Orman İl Müdürlüğü’nün kapısını çaldık. Bu yıl Yerli Yerinde projemizi özellikle bir doğu ilimizde yürütmek konusunda ABC Deterjan olarak çok kararlıydık. Mavi kantaron projesi, Türkiye için bir örnek sağlayacak olması açısından da ilgimizi çekti. Buradan 20 kadının ekmek yiyecek olması bizim için büyük bir gurur kaynağı. Osmaniye Bahçe, Ordu Perşembe, Bursa Dağkadı, İzmir Menemen ve son olarak Kars Oğuzlu ile birlikte yaklaşık 350 kadın bu proje sayesinde gelir elde edebiliyor. 2025 yılına kadar ABC ile Yerli Yerinde projesi sayesinde 500 kadının gelir elde etmesi için çalışacağız.”

Önümüzdeki yıllarda yeni bölge ve yeni bitkilerle gündeme geleceklerini belirten Özyer “Projemizin geleneği olarak kullandığımız tıbbi ve aromatik bitki ile bağlantılı bir ürün versiyonunu satışa sunuyoruz. Bu yıl da mavi kantarondan ilham alan ABC Bulaşık Deterjanı üreteceğiz. Bu üründen gelen tüm karı da projeye bağışlayacağız” diyerek sözlerini tamamladı.