DİSK “Darbe–Dava–Dayanışma” serisinin 3. cildi tanıtıldı: Bu kitap bir mücadele anıtı

DİSK Tarihi’nin üçüncü cildi “DİSK Davası” Beyoğlu Metrohan’da tanıtıldı. DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu ile kitabın editörü Prof. Aziz Çelik, 12 Eylül yargılamalarının emek ve demokrasi tarihi açısından önemini vurguladı. Gecede Ahmet İsvan Vefa Plaketleri takdim edildi; Silivri’de tutuklu bulunan Ekrem İmamoğlu’nun mesajı okundu.

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (DİSK) “Darbe–Dava–Dayanışma” başlıklı tarih serisinin üçüncü cildi “DİSK Davası” için tanıtım toplantısı Beyoğlu Metrohan’da yapıldı. DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, kitabın editörü Prof. Aziz Çelik ve çok sayıda sendikacı, hukukçu, gazeteci ve aile temsilcisi programda yer aldı. Etkinlikte ayrıca Ahmet İsvan Vefa Plaketleri verildi; İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun Silivri’den gönderdiği mesaj İBB Başkan Danışmanı Yiğit Oğuz Duman tarafından okundu.

“Bu kitap bir hafıza kaydı, bir mücadele anıtı”

DİSK, 1967–1991 arasındaki ilk 25 yılını kapsayan üç ciltlik çalışmanın üçüncü bölümünde, 12 Eylül rejiminin en kapsamlı yargılamalarından DİSK Davasını belgesel bir anlatımla kayıt altına aldı. Çalışma; soruşturma ve dava belgeleri, gazete arşivleri, tanıklıklar ve uluslararası dayanışma kayıtlarıyla hazırlandı.

Çerkezoğlu: DİSK Davası 12 Eylül’ün kara kutusudur

DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, açış konuşmasında hem DİSK’in tarihsel mirasına hem de kitabın belgesel niteliğine dikkat çekti:

“Bugün burada yalnızca bir kitabı tanıtmıyoruz. Elimizde tuttuğumuz üç ciltlik, 2 bin 500 sayfalık bu eser bir mücadele anıtı, bir hafıza kaydıdır. DİSK Davası, yalnızca bir sendika davası değil, Türkiye demokrasi tarihinin özeti, 12 Eylül’ün kara kutusudur.”

Çerkezoğlu, 12 Eylül yargılamalarında DİSK yöneticilerine yöneltilen ağır suçlamaları hatırlattı:

“Yetmiş sekiz kişi için idam istendi, toplamda 1.477 kişi yargılandı. Savcılar, ‘manevi cebir’ gibi hukuk tarihinde eşi benzeri olmayan bir suç icat ettiler. Suç neydi? Grev yapmak, 1 Mayıs’ı kutlamak, sendikal hakları kullanmak. Dava bir hukuk davası değil, siyaseten yok etme operasyonuydu.”

DİSK’in uluslararası dayanışma ile ayakta kaldığını vurgulayan Çerkezoğlu, bugüne de göndermede bulundu:

“12 Eylül sadece bir tarih değil, bir düzen. Grev hakkı fiilen kullanılamıyor, sendikalaşma ve toplu sözleşme kapsamı düşük. Demokrasiye yönelen her saldırı, işçinin ekmeğine saldırıdır. Demokrasi işçinin ekmeğidir.”

Konuşmasının başında, DİSK’in kurucuları ve 12 Eylül direnişçilerinin anısını da andı:

“Kemal Türkler, Abdullah Baştürk ve tüm isimsiz kahramanların anıları önünde saygıyla eğiliyoruz. Yaşasın DİSK, yaşasın örgütlü mücadelemiz.”

Aziz Çelik: “Dava ilk kez bu bütünlükte yazıldı”

DİSK Tarihi’nin editörü Prof. Aziz Çelik, kitabın hikâyesini ve yöntemini anlattı:

“Bu kitap, 1967–1991 arasındaki ilk 25 yılı belgelere, yayınlara ve tanıklıklara dayanarak sistematik ve nesnel biçimde ortaya koyuyor. Üçüncü cilt, DİSK Davası’nın ilk kez bu kadar ayrıntılı ve bütünlüklü yazıldığı bir çalışma; bir belgesel niteliğinde.”

Çelik, davanın kapsamını özetledi:

“Başlangıçta 52 sanık için idam talebi varken, sayı 78’e ulaşıyor; DİSK Ana Davası temel alınıyor. Üye sendikaların bireysel davaları süreç içinde birleştikçe 1.477 kişiye kadar genişleyen benzersiz bir külliyatla karşı karşıyayız.”

Kaynaklara ilişkin teşekkürlerini sıralayan Çelik, çalışmanın kolektif emeğine dikkat çekti ve şu sözlerle bitirdi:

“Bu eser resmi tarih değildir. Başarılar kadar hatalar ve eksikler de yer alıyor. ‘Sen yolundan şaşma, bırak onlar ne derlerse desinler.’ Eleştirileriniz başımızın üstünde.”

İmamoğlu’nun mesajı: Demokrasi, emekçinin hak arama güvencesidir

İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun mesajı, İBB Başkan Danışmanı Yiğit Oğuz Duman tarafından okundu. İmamoğlu, emek–demokrasi bağını vurguladı:

“Halkçı ve icraatçı belediyeciliğin simgesi Ahmet İsvan’ın adını taşıyan bir ödüle layık görülmek büyük onurdur. İsvan, yoksulluğun kader olmadığını gösterdi; biz de şeffaflık, sosyal adalet ve kamu yararı anlayışıyla çalıştık.

Demokrasi, örgütlenme ve hak arama hürriyetinin güvencesidir. Demokrasiye yapılan her saldırı, işçinin ve dar gelirlinin hayatını zorlaştırır. Örgütlü sendikal yapı güçlendikçe demokrasi de güçlenir.”

İmamoğlu, İBB’de sendikal haklar ve sosyal politika adımlarını hatırlattı; Halk Ekmek, öğrenci bursu, kreşler ve sendikal örgütlenmenin artışını örnek gösterdi ve mesajını şu sözlerle tamamladı:

“Önce adalet, önce hürriyet. Bu ödülü, demokrasi ve adalet mücadelesinde yılmayan tüm vatandaşlarımıza armağan ediyorum.”

Vefa plaketleri: Gazeteciler, avukatlar ve ailelere teşekkür

Programda, DİSK Davası Ahmet İsvan Vefa Plaketini İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu adına Yiğit Oğuz Duman aldı.

DİSK Davası Vefa Plaketleri ayrıca şu isimlere takdim edildi:

Avukatlar adına: Ercüment Tahiroğlu

Gazeteciler adına: Şükran Soner

Aileler adına: Baştürk Ailesini temsilen Genel-İş YK Üyesi Adil Çiftçi

Arka plan: DİSK Davası neden kritik?

12 Eylül 1980 askeri darbesi sonrası DİSK ve bağlı sendikaların faaliyetleri durduruldu, yöneticiler gözaltına alındı.

78 sanık için idam talebi, 1.477 kişiye varan yargılama kapsamı; uzun tutukluluk ve işkenceli sorgulamalar dönemin karanlık tablosunu oluşturdu.

Askeri Yargıtay’ın “Şiddeti benimsemeyen sendika kapatılamaz” tespitiyle beraat kararları gelirken, DİSK’in mal varlıklarına el koyma girişimleri yargı yoluyla geri çevrildi.

Dava boyunca ETUC, ICFTU/ITUC ve DSF ekseninde uluslararası dayanışma belirleyici rol oynadı.

Tanıtım buluşması, “DİSK tarihi bir geçmiş değil, gelecektir” vurgusuyla sona erdi. Çerkezoğlu’nun ifadesiyle:

“12 Eylül’ün kurduğu emek karşıtı düzene teslim olmayacağız. Bu düzeni değiştirecek güç, örgütlü işçi sınıfıdır.”