2024’te Türkiye'de dijital sansürün tablosu: En çok yolsuzluk haberleri engellendi!

Gazeteci Ali Safa Korkut tarafından hazırlanan "Veriler Ne Diyor? 2024 İnternet Sansürü Raporu", Türkiye’de dijital materyallere yönelik kısıtlamaların ulaştığı boyutları detaylı bir şekilde ortaya koydu. Rapora göre, 2024 yılı içerisinde toplam 758 bin 716 URL erişime engellendi.

Yıl boyunca engellenen içeriklerin türlerine göre dağılımı şu şekildedir:

• Alan Adı: 740.624

• Haber İçeriği: 8.762

• Sosyal Medya Paylaşımı: 7.218

• Sosyal Medya Hesabı: 1.897

• Diğer Materyaller: 73 Google Haritalar yorumu, 71 reklam içeriği, 34 mobil uygulama ve 1 Google Drive dosyası.

2024 yılında basın özgürlüğü ve halkın haber alma hakkı ciddi engellerle karşılaştı. Engellenen 8 bin 762 haberin odağında çoğunlukla "güç odakları" yer aldı.

En Çok Engellenen Haber Konuları:

1. Yolsuzluk ve Usulsüzlük: 1.834 haber

2. Magazin: 1.559 haber

3. Usulsüzlük: 1.458 haber

4. Kadına Şiddet: 891 haber

Dikkat Çeken Veri: Kadına şiddet konulu haberlerin yarısında (447 haber), şiddet uyguladığı iddia edilen kişilerin iktidara yakın isimler olduğu belirtildi. Yolsuzluk haberlerinde ise hedefteki isimlerin başında kamu görevlileri (804 haber) geldi.

• 12 farklı gazeteye ait 22 alan adı engellendi.

• En çok engellenen siteler sırasıyla AirportHaber ve Mezopotamya Ajansı oldu.

• 45 gazetecinin sosyal medya hesabına "milli güvenlik" gerekçesiyle erişim engeli getirildi.

İstanbul zirvede:

Haberler hakkında verilen 288 erişim engeli kararının merkezinde İstanbul yer aldı. En çok engel kararı veren 10 merciinin 9'u İstanbul'daki sulh ceza hakimlikleri oldu.

Gerekçe değişikliği:

Yılın büyük bölümünde "kişilik hakları ihlali" gerekçesiyle 8.587 haber engellendi. Ancak Anayasa Mahkemesi'nin bu maddeyi iptal etmesiyle birlikte, 10 Ekim 2024'ten sonra kararlar "milli güvenlik ve kamu düzeni" maddesine kaydırıldı.

"Engellemenin engellenmesi" döngüsü

Raporda öne çıkan en trajikomik bulgu, bir haberin engellendiğine dair yapılan duyuru haberlerinin de engellenmesi oldu.

Bilal Erdoğan’ın arkadaşının aldığı ihaleyle ilgili haber zincirinde, "engelleme kararının haberine" bile engel getirilerek tam 6 halkalı bir sansür zinciri oluştu.

Hizmet sektöründe de sansür etkisini gösterdi. Google Haritalar'da işletmeler hakkında yapılan 73 yorum, "malpraktis" (hatalı tıbbi/hizmet uygulaması) içeriği barındırdığı gerekçesiyle ilgili işletmelerin talebi üzerine engellendi.