Birleşik kamu-İş gerçeği ortaya koydu: Asgari ücret açlık sınırının altında

Araştırmaya göre, açlık sınırı 2025 yılının tamamında toplam 7 bin 399 lira artarken, gıda dışı harcamalarda 16 bin 466 liralık, yoksulluk sınırında ise 23 bin 865 liralık yükseliş kaydedildi. Aralık ayında gıda dışı harcamalar 888 lira artarak 64 bin 258 liraya çıktı. Böylece yoksulluk sınırı bir ayda 1.216 lira yükseldi. Açlık sınırı, 2025 yılı boyunca 22 bin 104 lira olarak uygulanan net asgari ücretin 8 bin 551 lira üzerine çıktı. 2026 yılı için yüzde 27 oranında artırılarak 28 bin 75 lira olarak belirlenen asgari ücretin de açlık sınırının 2 bin 580 lira altında kaldığı belirtildi.

Araştırmada, asgari ücretin en az açlık sınırı seviyesine çıkabilmesi için yüzde 40 oranında artırılması gerektiği ifade edildi. Mevcut asgari ücretin dört kişilik bir ailenin yalnızca 21 günlük, yeni asgari ücretin ise 27 günlük beslenme harcamasını karşılayabildiği vurgulandı. Asgari ücretin yoksulluk sınırının dörtte birini dahi karşılayamadığı, hanede dört asgari ücret geliri olsa bile toplam gelirin yoksulluk sınırının 6 bin 497 lira altında kaldığı kaydedildi.

Araştırmaya göre, 2025’in ikinci yarısında 16 bin 881 lira olarak uygulanan en düşük emekli aylığı, yalnızca 16 günlük beslenme giderini karşılayabiliyor. Mevcut enflasyon görünümüne göre en düşük emekli aylığının 2026 başında 19 bin lira seviyesine çıkabileceği tahmin ediliyor.
Aile ve çocuk yardımı dahil 50 bin 534 lira olan en düşük memur maaşı yoksulluk sınırının yüzde 53’ünü, 57 bin 310 liraya yükselen ortalama memur maaşı ise yüzde 60’ını karşılayabiliyor. Yoksulluk sınırının yakalanabilmesi için en düşük memur maaşının yüzde 87,8, ortalama memur maaşının ise yüzde 65,6 oranında artırılması gerektiği hesaplandı.

Aralık ayında et, balık ve yumurta için yapılması gereken aylık harcama 388 lira artarak 9 bin 711 liraya yükseldi. Bu kalemde yıllık artış 3 bin 80 lira oldu. Kuru bakliyat harcamaları aylık 54 lira artışla 583 liraya çıktı. Süt, yoğurt ve peynir harcamaları aralıkta 72 lira azalarak 6 bin 242 liraya gerilerken, yıl genelinde bin 651 liralık artış kaydedildi.

Meyve harcamaları aylık 227 lira düşmesine rağmen yıllık bazda 695 lira artarak 2 bin 962 liraya çıktı. Sebze harcamaları ise aylık bazda 2 lira artarak 3 bin 550 lira oldu. Ekmek, un ve makarna harcamaları 2 bin 486 lirada sabit kalırken, pirinç ve bulgur harcamaları 1.212 lira oldu. Şeker, bal ve reçel harcamaları aralıkta 148 lira artarak 2 bin 356 liraya yükseldi.

Araştırmaya göre, dört kişilik bir ailenin barınma, ulaştırma, sağlık, eğitim ve diğer temel ihtiyaçlarını insan onuruna yaraşır biçimde karşılayabilmesi için yapması gereken toplam aylık harcama Aralık 2025 itibarıyla 94 bin 913 liraya ulaştı. Barınma harcamaları 18 bin 990 liraya, ulaştırma 17 bin 571 liraya, sağlık harcamaları 2 bin 495 liraya, eğitim harcamaları ise 1.973 liraya yükseldi. Birleşik Kamu-İş, asgari ücrete yapılan yüzde 27’lik artışın açlık ve yoksulluk riskini büyüttüğünü vurgulayarak, gelir politikalarının temel yaşam maliyetleri dikkate alınarak yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirtti.