Hollanda’da erken genel seçimde D66 Partisi'nin şaşırtan başarısı

(ANKARA) - Hollanda'da gerçekleştirilen erken genel seçimlerde, sandık çıkış anketleri, merkez sol Demokratlar 66 Partisi'nin (D66) zaferini müjdeledi. Anket şirketlerinin ve uzmanların öngörülerinin tersine, Rob Jetten'in liderlik yaptığı parti 27 sandalye kazanarak birinci oldu.

Dün sabah oy verme işlemleriyle başlayan erken genel seçimler, Türkiye saatiyle 23.00'te sona erdi. Bu süreçte, 1166 aday ve 27 parti, toplamda 150 sandalye için yarıştı.

Sandık çıkış anketlerine göre, liderliğini Rob Jetten'in sürdürdüğü D66, katılımcı anket şirketlerinin "üç veya dördüncü olacağı" öngörüsüne rağmen 27 sandalye ile en fazla oyu alan parti olarak öne çıktı.

Önceki anketler ise VVD Partisi'nin seçim sonuçlarına dair yanıltıcı tahminler sundu. Dilan Yeşilgöz liderliğindeki Özgürlük ve Demokrasi İçin Halk Partisi (VVD), anketlerde 14 sandalye alacağı söylenmesine karşın, 23 sandalye kazanarak koalisyon oluşturma ihtimalinde önemli bir yer edindi.

Seçim sonuçlarına göre, seçim değerlendirmelerine göre aşırı sağcı Geert Wilders'ın liderliğindeki Özgürlük Partisi (PVV) 25 sandalye, Frans Timmermans'ın liderliğindeki Yeşil Sol-İşçi Partisi ittifakı ise 20 sandalye kazandı. Türk ve Fas kökenli siyasetçilerden oluşan Denk Partisi, meclisteki 3 sandalyesini korudu. Daha önce 5 sandalye kazanan Hristiyan Demokratlar Birliği (CDA) ise oylarını artırarak sandalye sayısını 19'a çıkardı.

Seçimlerin kesin sonuçlarının ise 7 Kasım'da açıklanması bekleniyor.

Koalisyon kurabilirse 38 yaşındaki Rob Jetten, Hollanda'nın en genç Başbakanı olacak

Partisini iki yıldan kısa bir sürede zirveye taşıyan 38 yaşındaki D66 lideri Rob Jetten, Hollanda'nın en genç Başbakanı olma fırsatına sahip. Kampanya süresince "Het kan wel" (Evet, yapabiliriz) şeklindeki "iyimser" sloganı, onu rakiplerinden ayırarak halk arasında popüler hale getirdi. Bu başarı, partinin 2023 seçimlerinde yalnızca 9 sandalye kazanmasının ardından geldi. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte döneminde hükümette yer alan Jetten, sonuçların resmi olarak ilan edilmesi ardından koalisyon kurarsa göreve başlayacak.

D66 Partisi'nin kutlamaları sırasında "Evet, yapabiliriz" sloganları ve Hollanda bayrakları dikkat çekti. Jetten, ilk sonuçların ardından kalabalığa hitaben yaptığı konuşmada, "Milyonlarca Hollandalı bugün bir sayfayı çevirdi ve olumsuzluk, nefret siyasetine veda etti. Sadece Hollanda'ya değil, dünyaya da popülist ve aşırı sağcı hareketlerin yenilebileceğini gösterdik" ifadelerini kullandı.

Wilders: "Yüzde 100 net olmadığı sürece D66 liderliği alamaz"

Özgürlük Partisi (PVV) Lideri Geert Wilders, seçim akşamı yaptığı açıklamalarda "partisinin sandalye kaybetmesinden dolayı hayal kırıklığına uğradığını ve muhtemelen bir sonraki hükümetin parçası olmayacağını" dedi. Ancak Wilders, sabahın erken saatlerinde sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda, "PVV'nin nihai olarak zirveye çıkması halinde liderliği üstleneceğini" şeklinde bir görüş bildirdi. Wilders, "Yüzde 100 net olmadığı sürece D66 liderliği alamaz. Bunu önlemek için elimizden geleni yapacağız" yazdı.

Avrupa'nın en uzun süre görevde kalan popülist liderlerinden biri olan Geert Wilders, İslam karşıtı tutumuyla tanınıyor. 2023 seçimlerinde partisini dikkat çekici bir başarıya taşıyan Wilders, koalisyon ortaklarının onun başbakanlığını onaylamaması sebebiyle zor bir süreç yaşadı. Wilders, koalisyonun "sertlik yanlısı tedbirlerini" kabul etmemesi sonucu Haziran ayında hükümeti düşürdü.

Sol ittifak Lideri Timmermans, sonuçlardan dolayı istifa etti

Seçim sonuçlarının ardından oyları düşen Yeşil Sol-İşçi Partisi ittifakı (GL/PvdA) Lideri Frans Timmermans, görevinden istifa etti. Kesin olmayan sonuçlara göre bu sol ittifak, 2023'te 25 sandalyeden 20'ye düştü. İttifak, seçimlerden önceki anketlerde, Wilders ile birincilik yarışındaydı. Timmermans, "Yeterince insanı bize oy vermeye ikna edemedik. Bunun sorumluluğunu üzerime alıyorum. Bu yüzden yönetimi bir sonraki ekibe devretmek istiyorum" diyerek durumu değerlendirdi.

Koalisyon görüşmeleri: Çok partili bir hükümet kurulacak

Hollanda Parlamentosu'nda 150 milletvekilinin 76 sandalyelik çoğunlukla bir hükümet koalisyonu oluşturması için en az üç partinin bir araya gelmesi gerekiyor. Tüm ana akım partiler, Wilders ile koalisyon kurmayı reddetmişti.

Hollanda basınına göre, muhtemel senaryolar arasında D66, Muhafazakar Hristiyan Demokratlar, merkez sağ VVD ve Yeşiller-İşçi Partisi'nden oluşan bir koalisyon yer alıyor. Ancak Hollanda'da istikrarlı bir koalisyon kurmanın zorluğuyla müzakerelerin aylarca sürmesi bekleniyor.