Türkiye'de koronavirüs önlemleri kapsamında 29 Nisan-17 Mayıs tarihleri arasında uygulanan tam kapanma tedbirlerinin ilk haftasında kartlı harcamalar sert bir şekilde gerilemiş.
TCMB verilerine göre 7 Mayıs haftasında kartlı harcamalarda 20,7 milyar TL ile aralık ayından bu yana en düşük haftalık hacim tecrübe edilmiş. Halbuki, bir önceki hafta kartlı harcamalar 28,2 milyar TL olmuştu. Özetle adı tam kapanma olan ama tam da kapanmadığımız sürecin ilk haftasında kartlı harcamalarda yüzde 27'lik bir düşüş olduğu görülüyor. Rakam olarak bakarsak 1 milyar dolarlık haftalık azalma var. Ciddiye alınması gerekir diye düşünüyorum. Çünkü her harcamanın bir çarpan etkisi var.
Kartlı harcamalarda en sert düşüş yaşanan grup kuyum harcamaları olmuş. Tam kapanmanın ilk haftasında yüzde 66 düşüş ile rekor kırmış. Hemen ardından yüzde 64 düşüşle mobilya dekorasyon, yüzde 58 gerilemeyle araç kiralama, satış, servis ve yedek parça grubu izlemiş.
Tam kapanmanın ilk haftasında kartla yapılan havayolu harcamalarının ise arttığı görülüyor. Verilere göre havayolu harcamaları bir önceki haftaya göre yüzde 6 artış kaydetmiş ve 425,8 milyon TL 'ye ulaşmış. Havayolu harcamalarıyla birlikte sosyal kulüp, dernek grubu harcamaları da bir önceki haftaya göre artış gösterdi. Bu da normal, çünkü birçok dernek ve kulübün bu aylarda mali veya seçimli genel kurulları oluyor. Yıl boyu düşük seyreden üye aidat ödemeleri bu aylarda canlanıyor.
Tüketici talebindeki düşüş dikkat çekici
Yine kapanma haftasında sert düşüş olması ve bunun arkasından bir haftadan fazla kapanmanın devam etmiş olması, hatta 1 Haziran'a kadar hafta sonları sokağa çıkma yasağı olması kredi kartlarında harcamaların düşük seyretmesi ihtimalini güçlendiriyor. Yazılarımda sürekli belirttiğim gibi, zaten borç-alacak vade uyuşmazlığı olan sektörlerde bir de tüketim azalışı sebebiyle nakit akışının iyice bozulması söz konusu olabilir. Açıkçası 1 haftada 8 milyar TL'ye yakın azalış azımsanacak bir durum değil. Turizm ve döviz girdilerinde beklenenden de düşük bir seyir gerçekleşirse döviz ve faizleri bu seviyede tutmak mümkün olmayabilir. Özetle, daha radikal destek paketlerine ihtiyacımız var.
Bu arada açıklanan ÖTV zammı, enflasyonun daha uzun süre yüksek çıkacağını gösteren bir sinyal oldu. Doğalgaz zammının yaz başlarken yapılması akıllıca ama önünde sonunda fiyatlara yansıyacak elbette.
