Mehmet Yaşin

Bu pazar size sabah ziyafetinden bahsedeceğim. Hem bizden hem diğer ülkelerden. Kim, sabah enerji deposunu nasıl dolduruyor? Her babayiğidin bir kahvaltı âdeti vardır. Kimine lezzetli gelen, bir diğerinin midesini bulandırabilir. Başlayalım!

Tabii ki başlangıçta bizim sofralarımız var! Muhtelif yörelerde değişik kahvaltı alışkanlıkları var. Örneğin, Antepliler terleye terleye acılı beyran çorbası içmeden güne başlayamazlar. Bu acılı çorbanın yanında, kelle paça çorbası da sofranın gözdesidir. Eğer tatlı bir damakla not koymak isterseniz “şıllık” hemen imdada yetişir.

Urfa gibi, sabah ezanı ciğer kebabı kokan dünyada başka şehir yoktur. Bu kentte ciğer dürüm, kahvaltının vazgeçilmez yiyeceğidir. Urfa’da ciğerli kahvaltı geceden başlar!

Karadenizli, kahvaltıda kuymaktan vazgeçmez. Mısır ununun içinde erimiş imansız peyniri sündüre sündüre yemek, damakları şenlendirir. Karadeniz’in bir başka kahvaltı yemeği de pidedir. Özelikle pazar günleri, hemen herkes pide yer.

İzmirlilerin boyozu dillere destandır. Poğaça benzeri bu kat kat yağlı hamur işi, aslında günün her saatinde yenir. Tabii yanında katı yumurtayı ve kavun çekirdeği suyunu ihmal etmemek gerekir.

İzmir denince gevrekten (simit) bahsetmeden olmaz. Altın sarısı mis gibi kokan gevrekler, sabah sabah insanın aklını başından alırlar.

Aslında her kentin özel bir simidi vardır ve kahvaltıda genellikle simit tüketilir.

Tüm bu çeşitliliğe karşın, Türk kahvaltısı denince akla gelen demirbaş yiyecekler şunlardır:

Peynir, zeytin, reçel, tereyağı… Kaymak, sucuk ve pastırmaysa kahvaltının ekstrasıdır.

Uyanır uyanmaz sarımsaklı pilav yenir mi?

Kahvaltı, dünyanın birçok ülkesinde de vazgeçilmez öğündür. Bakalım onlar neler yiyor?

Lübnanlılar, güne yoğurtla başlıyor. Yoğurdun üstüne bir miktar sızma zeytinyağı gezdiriliyor. Bir tutam nane serpiliyor. Zeytin ve salatalıkla süslendikten sonra fırından yeni çıkmış, pamuk gibi pide eşliğinde yeniyor.

İranlıların kahvaltısı bizim kahvaltıya benziyor. Sofrada genellikle sıcak lavaş ekmeği, reçel ve tereyağı bulunuyor. Özel günlerde ise buğday, kimyon, yağ, şeker, kıymayla yapılan bir yemek yeniyor.

Ruslar kahvaltıda tuzlu, şekerli, tereyağlı, üzümlü yulaf lapasını yemeyi yeğliyorlar. Biraz varlıklılar ise balık yumurtası, lakerda, başta billur olmak üzere birçok sakatat tercih ediyor. Sofrada ayrıca, Volga-schnitte denen yumurtalı ve balıklı esmer ekmek bulunuyor.

Çin’de kahvaltıda özel bir yemek yok. En çok tüketilen yemek acılı erişte çorbası, buharda haşlanmış mantı, tatlımsı balık, ördek eti ve kazayağı…

Haiti kahvaltısı diyet düşkünlerine göre: Tropikal meyveler, meyveli yoğurt ve kâr suyu.

Meksikalılar, tortilla üzerinde yumurta, siyah fasulye ve yanık jambonla güne başlıyorlar.

Japonlar, fermente edilmiş fasulyeyle hazırlanan miso çorbasını tercih ediyorlar. Kahvaltı sofrasında ayrıca buharda pişirilmiş pirinç lapası, balık, soya filizi, somon ve uskumru eksik olmuyor.

Lezzetli mutfağıyla ünlenen Fransa’da ise kahvaltı çok sade. Tereyağı ve reçel sürülmüş kruvasanı, çorba kâsesi büyüklüğündeki fincanda gelen kahveye batırarak yemeye bayılıyorlar. Dünyaca ünlü peynirleri ise kahvaltı masasında yer almıyor.

Almanlar kahvaltıda işi sıkı tutuyorlar. Sabahları, tereyağı sürülmüş esmer ekmek, kremalı balık, peynir, sosis, kaz ciğeri patesi ve yumurta…

Avustralya’da kahvaltı yiyeceği olarak üzerine vegemite sürülmüş ekmeği tercih ediliyor. Vegemite, mayalanmış arpa ezmesi, değişik sebzeler ve peynirle yapılıyor.

Kolombiyalılar ise yumurtalı bir çorba içiyorlar. Changua denen bu çorba, maydanoz, soğan, peynir ve tuzla hazırlanıyor. Bu çorba, kaynayıp az kıvamlanınca kâsenin içine konuyor, Çorbanın üstüne, sarısı dağılmayacak şekilde bir yumurta kırılıyor. Bu çorba, sert kabuğu olan ekmek dilimleri banarak yeniyor.

Koreliler de kahvaltıda çorba içmeyi seviyorlar. Çorbaya, düğü lapası, acılı lahana turşusu ve tofu eşlik ediyor. Hindistan’da kahvaltı alışkanlığı bölgelere değişiyor. Ama özel ekmekler her sofrada bulunuyor.

Filipin halkı ise kahvaltı sofrasında çikolatalı pirinç lapası, kızarmış sarımsaklı pilav, salamura veya kurutulmuş balığı tercih ediyorlar.

Üstünde güneş batmayan İngiltere’de ise, kahvaltıda Meksika fasulyesi, jambon ve az pişmiş yumurta yeniyor. Bir büyük bardak bira da kahvaltıya eşlik ediyor!