Yerim seni sarışın afet

Ne zamandan beri iyi bir omlet yemek istiyorum ama layıkıyla yapan bir mekan bulamadım. Bilen varsa beri gelsin, bana adresi versin. Aslında biz Türkler, bu kolay ve lezzetli yemeğin yabancısı değilizdir. Hatta bu konuda bir dünya rekoruna da imza atmışlığımız var.

Yıllar önce, 80 aşçı, 110 bin yumurtayla yaptıkları ve 4.401 ton ağırlığındaki omlet ile rekor kırıp, Guinness Rekorlar Kitabı’na Türkiye’nin adını yazdırmışlardı.

Sonra Portekizli aşçılar bu rekoru elimizden aldılar. Onlar omletlerinde 145 bin yumurta kullandılar. 10 metre çapındaki bir tavada yapılan bu omletin ağırlığı 6.500 tondu. Neyse amacımız rekor yarıştırmak değil, en lezzetlisinin nerede yapıldığını bulmak. Ama yine de dünyanın en hızlı omlet yapan kişisini atlamayalım. 72 yaşındaki Amerikalı Howard Helmer, bir omleti 39 saniyede yaparak, omlet tarihindeki yerini aldı.

giriste-anlattigi-rekor.jpeg

FRANSIZLARI OMLETLE NAPOLYON TANIŞTIRDI

Hatırlıyorum, en lezzetli omleti Paris’te yemiştim. Patates, peynir ve tütsülenmiş etle yapılmıştı. İçi sulu, dışı kıvamında pişmişti. Omlete, patates toprağın, peynir sütün, et ise tuzun tadını vermişti. O gün bu gündür hala öylesini yemedim.

Pardon!.. Az kalsın unutuyordum. Bir diğer çok lezzetli omletin tadına da, rahmetli Metin Münir’in KKTC’deki çiftlik evinde bakmıştım. Metin, o omletin içine, bahçede ne kadar yiyecek yeşillik varsa onların yapraklarını katmıştı.

Eğer siz de böylesine lezzetli bir omlet yapmak istiyorsanız, kullanacağınız patatesin Niğde çevresinden olmasına dikkat edin. Peynir için biraz paraya kıyıp ya Bergama ya da Kargı tulumunu tercih edin. Tütsülenmiş et için önerim Boşnakların kuru eti olacak. Yeşilliklerde de elinizin altındaki tüm sebzeleri kullanabilirsiniz.

Bu basit ama çok lezzetli yemek, Fransız mutfağının gözde yemeklerinden biridir. Bunun sebebinin de Napolyon olduğu söylenir. Şöyle ki, askerleri ile güney seferine çıkan Napolyon, Bessiere kasabasında mola verir. Konakladığı yerde aşçı onun için patatesli omlet yapar. Yemeği çok beğenen Napolyon, ertesi gün çevre köylerdeki tüm yumurtaları toplatıp, askerleri için de omlet yaptırır. Omletin o günden sonra Fransız mutfağındaki yerini aldığı söylenir.

Ama hiçbir kayıtta ilk defa ne zaman ve kimin tarafından yapıldığı belirtilmemiştir.

ekstra-lazimsa.jpeg

REFİK HALİD KARAY’IN OMLET SEVDASI

Ünlü yazar Refik Halid Karay da benim gibi omlet düşkünüdür. Yazar, omletle adeta aşk yaşar. Ona göre herkes omlet yapamaz. Refik Halid, bu basit gibi görünen yemeğin, bina ve köprü kurar gibi bir hesabı, bir mimarlığı olduğunu söyler.

Usta yazar omletin iyisini şöyle tarif eder: “Omletin iyisi tavadan alınınca tabakta yassılanıp, çökmez, pörsümez, kabarıklığını, dolgunluğunu, tontonluğunu muhafaza eder.

Koyu sarı ve turunç renkli görünümü ile mükemmel basılmış, cilası üstünde bir coğrafya atlası gibi, insana baktıkça bakmak, sıcak iklimli memleketlere yolculuk etme hevesi verir, ılık hülyalara sürükler. İyi pişmiş omleti ağzınıza atınca, her maddenin kokusunu ayrı ayrı ve bir arada, çiçek demeti imişçesine duyarsınız. Mesela, domates pembeliğini, maydanoz yeşilliğini kaybetmemiştir. Peynir ne erimiştir, ne de topak topak, kesmik kesmik kalmıştır.”

Refik Halid Karay sonra sözü, yemek kitabı yazarı Ekrem Muhiddin Yeğen’e getirir. Onun kitabından alıntılar yaparak, omlet pişirmenin inceliklerini anlatır.

Ekrem Muhiddin’e göre; omlet pişirmede, yumurtanın sayısıyla, tavanın büyüklüğü arasındaki oran çok önemli rol oynarmış. Mesela tava küçük, yumurta çok olursa omletin altı yanarcasına kızarır, üstü ise pişmezmiş. Ona göre için 3 yumurta için 18-20 santim çapında bir tava gerekirmiş.

“ARNOLD BENNETT USULÜ OMLET”

Anlaşılan yazarlarla omletin arası hep iyi olmuş. Bunlardan birisi de İngiliz yazar Arnold Bennett. Londra’daki bazı otellerin menüsünde, “Arnold Bennett usulü omlet” yazdığını görürsünüz. Bu, ünlü yazarın Savoy Hotel’de yaşarken aşçılara yaptırdığı özel bir omlettir. Tavaya önce yumurta kırılıyor, yumurtaların beyazı pişince üstüne meşe odununun dumanında tütsülenmiş morina balığı parçaları, krema ve rendelenmiş parmesan peyniri konuyor. Yazar, ekmeğiyle yumurtanın sarılarını patlata patlata bu açık omleti yemeye bayılıyormuş.

arnold-bennett-usulu-omlet.jpeg

Ben Tortilla denen İspanyol omletini de çok severim. Kızarmış patates, soğan, dolmalık biber, jambon ve peynirle yapılan bu çok özel omleti pek çok yemeğe değişmem.

Omlet yaratıcılığa açık bir yemektir. Neredeyse her malzeme ile yapmak mümkündür. Mesela kuzu ciğeri, soğan, maydanoz, tuz ve karabiberli harçla yapılan omletten, Cumhuriyet dönemi başlangıcını anlatan kitaplarda övgüyle bahsedilir.

Haşlanmış iç bezelye ile yapılan omlete de, o dönem mutfaklarında sıklıkça rastlanırmış.

Priscilla Mary Işın’ın hazırladığı, Mehmed Reşad’ın “Fenn-i Tabahat” adlı kitabında, omlet çorbası tarifine rastlamak beni oldukça şaşırttı. Tarif şöyle: “Her biri bir yumurtadan iki tane omlet yapılıp tavadan çıkartılmalı. Soğuyunca birbiri üzerine koyup incecik doğranmalı. Dokuz kepçe tuzlu et suyunda bir taşım kaynatarak, üzerine maydanoz koyup servis edilmeli.”

Ünlü gurme Brillat-Savarin, en sevdiği yemeklerden birinin ton balıklı omlet olduğunu itiraf etmekten çekinmez. Onun omleti, ton balığı, sazan yumurtası, yabani sarımsakla yapılıyordu. Savarin, bu muhteşem omletin yanında yıllanmış iyi bir şarap içilmesini önermişti. Ben ise omletin yanına soğuk biranın daha çok yakışacağına inanıyorum.

DÜNYANIN EN LEZZETLİ OMLETİ

Bana kulak verecek olursanız, dünyanın en lezzetli omletinin şöyle yapılması gerektiğini söyleyebilirim:

Önce parmak kalınlığında doğranmış patatesleri, soğanı, kurutulmuş domatesi ve küçük küçük doğranmış isli etleri, ördek yağında bir güzel kızartın. Daha sonra bir tavaya ördek yağını koyun, iki tane ördek yumurtası kırın. Yumurtalar suluyken hazırladığınız içi tavaya ekleyin. Omleti mektup zarfı gibi katlayıp, altını üstünü kurutmadan kızartın. Üstüne eski kaşar rendeleyerek afiyetle yiyin.

dunyanin-en-lezzetli-omleti-tarif.jpeg

Önceki ve Sonraki Yazılar
Mehmet Yaşin Arşivi