
Mehmet Yaşin
Maymun beyni mi, denizanası mı?
Geleneksel gıda maddeleri azalmaya yüz tuttukça, insanoğlu karnını doyurmak için alternatifler aramaya başladı. Garip yiyeceklerin sofralarımızda görünme oranı her geçen gün biraz daha arttı. Aslında insanoğlu çok eskilerden beri bu yiyeceklerle karnını doyuruyor.
Ama kültür farklılığı, din yasakları yüzünden, kimine çok lezzetli gelen, kiminin midesini bulandırıyor. Örneğin, bizim haşladıktan sonra üstüne zeytinyağı gezdirip, limon sıktığımız kuzu beyni, birçok kültürde mide bulandırıcı bir yemek. Çoğu insan onun görüntüsüne bile tahammül edemiyor! Halbuki biz onsuz rakı masası düşünemiyoruz.
Ağzına süt değmemiş kuzu bağırsağı ile yapılan kokoreç için de aynı şeyleri söylemek mümkün. Kokoreçin lafı bile benim ağzımı sulandırırken, bir Amerikalının midesini alt üst edebiliyor. Öte yandan Amerikalıların acımadan vurup yedikleri şirin sincaplar, bizim için oldukça yabancı bir gıda ürünü. Yine Peru’da, şişlere geçirilip afiyetle yenen büyük tarla fareleri, birçok kültürde düşlerde bile yer almıyor.
Maymun ve köpek eti de dünyanın büyük bir bölümünün dışladığı yiyeceklerin başında geliyor. Halbuki Çin ve Vietnam’da, bu hayvanların etleri en iştah açıcı yiyecek sınıfına giriyor. Tüm yasaklamalara rağmen gizli gizli tüketiliyor! Biz kuzu beynine övgüler düzerken, onlar maymun beynini öve öve bitiremiyorlar.
KIRLANGIÇ YUVASI ÇORBASI
Uzak Asya’nın birçok ülkesinde kırlangıç yuvasından yapılan çorba, en pahalı yiyeceklerin başında geliyor. Bunlar sıradan yuvalar değil. Derin uçurumlarda yapılmış özel yuvalar. Toplanması çok zor ve özel ustalık istiyor. En ufak dikkatsizliğin sonu mutlak ölüm.
Yüzlerce dolar ödeyip, bir kase kırlangıç yuvası çorbası yiyeceğiniz hiç aklınıza gelir mi?
Ortasından kazık geçirilip, ateşin üstünde döndürülen timsaha ne dersiniz? Ben bu kebabın tadına bakmadım ama kuyruğundan yapılan şişi yedim. Tavuk eti kıvamındaydı.
Bizim iğrendiğimiz “sırıkta timsah” görüntüsünün bir benzeri aslında bizde de var: Çorum’un ilçelerinin meşhur kebabı “Sırık Kebabı”. Kazık saplanmış kuzu görüntüsü birçok insanın tepkisini çekiyor!
EVLİYA ÇELEBİ ‘ZÜRAFA BOYNU’ YEMİŞ
Garip yiyeceklerin en çok tüketildiği kıta Afrika. Aslan hariç neredeyse tüm hayvanlar yeniyor. Evliya Çelebi bile Seyahatname’de, Sudan gezisi sırasında zürafa boynu yediğini ve sevdiğini belirtmiş.
Her yörenin sofrasında orada yaşayan hayvanlar var. Mesela Grönland’da, Muktuk denen kızarmış balina derisi, en sevilen yiyeceklerin başında geliyor. Yağlı ve kıtır kıtır!
Meksika’da ise Agav bitkisinin kökünde yaşayan karıncaların yumurtalarından, yağda kızartılarak yapılan dürüm kapış kapış gidiyor. Eğer yemeye niyetlenirseniz bu dürümün adı: Escamoles.
Hong Kong’ta kurutulmuş kertenkele, tarantula, ağaç kurdu, Japonya’da ton balığının gözü, beslenme listelerinde yer alan yiyecekler.
ÇEKİRGENİN TADI TEREYAĞLI BEYPAZARI KURUSU GİBİ…
Gelelim böceklere.
Çekirgeler bir sıçradı, iki sıçradı, üçüncüsünde mutfaklardaki yerini aldı. Protein miktarı oldukça yüksek olan çekirgeler, artık geniş kitlelerce tüketilmeye başlandı.
Çinliler bu hayvanı üretmek için Afrika’da geniş araziler satın alıp, üretime geçtiler bile.
Uzak Doğu’nun bu lezzetli sokak atıştırmalığı, artık tüm dünya mutfaklarına doğru yolculuğa başladı. Çoğu gıda reyonlarının raflarında konserve olarak boy gösteriyor. Çekirge unu da raflarda yerini alan gıda maddesi oldu.
Ben, Bang Kong’ta kızartılmış çekirgenin tadına baktım. Bana tereyağlı Beypazarı kurusunu anımsattı.
Ünlü şef Gordon Ramsey, kendisine ikram edilen kızarmış tarantulanın bacaklarının tadının, tavuk kanadı tadına benzediğini söyledi ve afiyetle yedi. Tarantula, bir basketbolcunun avucu büyüklüğündeydi.
Akrep, hamamböceği, tırtıllar, karıncalar artık görmeye alıştığımız, yenmesi fikrini pek yadırgamadığımız yiyecek kaynakları haline geldi.
DENİZDE BALIK BİTİNCE NE YERİZ?
İnsanoğlunun gözü şimdi denizin derinliklerinde. Balık neslini yavaş yavaş tükettik, sıra geldi diğer çeşitlere.
Japon mutfağının gözde yiyecekleri olan yosun ve deniz anası, hedefteki yiyecekler. Gıda sektörü özellikle deniz anasını tüm dünya sofralarına sokmanın peşinde. Bunun için çeşitli pişirme yöntemleri deniyorlar.
Diğer bir yiyecek adayı da deniz yosunu. Bunu da günlük tüketilen gıda maddesi yapabilmek için harıl harıl çalışıyorlar.
Deniz solucanları, deniz atı, deniz yıldızı, deniz patlıcanı ve diğerleri. İnsanoğlunun niyeti, dünyada canlı olarak ne varsa hepsini yiyebilmek. Her şey tükenince o da tükenecek ve dünyanın sonu gelecek.
Sözün özüne gelirsek: Artık yabancısı olduğumuz yiyeceklere burun kıvırmayalım. Onları yakın bir gelecekte mutfaklarımızda kullanacağımız gerçeğine kendimizi hazırlayalım.