Emre Özpeynirci

Türkiye’de otomobil sadece bir ulaşım aracı değil, aynı zamanda ekonomik direnişin bir simgesi. Vatandaş, düşen alım gücü karşısında yıllara meydan okuyan araçlarıyla yolları terk etmiyor. Çünkü yeniye ulaşmak artık her zamankinden daha zor. Bugün yollarda en çok bulunan otomobiller Doğan, Şahin ve Kartal’dan oluşan ‘Kuş Serisi.’

Türkiye otomobil parkının yaş ortalaması tam 14,2 yıl. Daha da çarpıcısı; trafikteki araçların %56’sı 10 yaşın, %25’i ise 20 yaşın üzerinde. Bu rakamlar, yollarımızda sadece araçların değil, ekonomik gerçeklerin de dolaştığını açıkça ortaya koyuyor. EBS Danışmanlık verilerine göre, Türkiye’de trafikte en çok bulunan otomobil, üretimi 2002 yılında sona eren TOFAŞ’ın Doğan–Şahin–Kartal üçlüsünden oluşan efsane “kuş serisi”. Onu, Renault’un 1990’larda veda ettiği R12 Toros ve R9 Broadway gibi modeller izliyor. Yani modern otomobiller yollarda hâlâ yer bulamadan, geçmişin demirbaşları direksiyonu elden bırakmamış durumda.

HAYAL Mİ LÜKS MÜ?

Günümüzde bir vatandaş için sıfır kilometre otomobil sahibi olmak artık bir hayal değil, doğrudan lüks bir fanteziye dönüşmüş durumda. Yükselen döviz kurları, artan ÖTV yükü, erişilemeyen kredi faizleri derken, vatandaşın yöneldiği tek seçenek kalıyor: "Ne kadar eskiyse, o kadar erişilebilir." Bu yüzden 30 yaşını devirmiş Toros, hâlâ Anadolu yollarında dimdik duruyor. Tıpkı yıllanmış bir halk efsanesi gibi hem ekonomik şartlara meydan okuyor hem de geçmişin sağlamlığına olan inancı temsil ediyor.

Tofaş Kartal/Şahin/Doğan bugün 820 bin 962 adetle yollarda en çok görünen modeller

NOSTALJİK MARKALAR

Verilere göre Türkiye’de en çok bulunan marka Renault (3 milyonun üzerinde) ve onu Fiat takip ediyor. Her iki marka da hem geçmişte hem bugün, yerli üretim ile halkın ulaşabildiği modeller sunmasıyla dikkat çekiyor. Aynı zamanda dayanıklılıklarıyla da uzun ömürlü birer yol arkadaşı olduklarını ispatlamış durumdalar. Listede bugün hâlâ ilk sıralarda yer alan modeller arasında Clio, Egea ve Megane gibi daha güncel araçlar bulunsa da, Doğan, Şahin, R12, R9, Symbol gibi nostaljik modeller de hâlâ ciddi sayılarda trafikte karşımıza çıkıyor. Bu da Türkiye’nin sadece yeni olanı değil, eski ama çalışır olanı da sahiplendiğini gösteriyor.

Renault R12-Toros, 553 bin 164 adetle parkta 6.sırada yer alıyor

EKONOMİK BİR ANLATI

Trafikte gördüğünüz her yaşlı araç aslında bir hikâye anlatıyor. Bu, sadece bir taşıt değil, ekonomik direnişin bir sembolü. Yıllar geçse de değişmeyen ekonomik sıkışmışlık, insanları yeniye değil eskiye bağlamaya devam ediyor. Çünkü yenisine ulaşmak, artık her zamankinden daha zor. Türkiye’de otomobil pazarını yorumlarken sadece satış istatistiklerine değil, yollarda gezen yaşlı otomobillerin anlattığı hikâyelere de kulak vermek gerek. Çünkü bu tablo, yalnızca otomotiv sektörünü değil, ülkenin sosyoekonomik durumunu da tüm çıplaklığıyla gözler önüne seriyor. Hayaller SUV, gerçekler Şahin. Ve bu gerçekle her sabah yollarda yeniden karşılaşıyoruz.

Türkiye’nin otomobil gerçeği

• Her 1000 kişiye düşen otomobil sayımız 190
• Her 1000 kişiye düşen sıfır otomobil satışımız 11,48
• Ortalama otomobil parkı yaşımız 14.2
• Yollardaki her 100 otomobilden 55,3’si 11 yaş ve üzeri
• Avrupa’da otomobil sahipliğinde sonuncu, satışlarında sondan 6’ıncıyız.

*31 Aralık 2024 itibarıyla

Hayaller ve gerçekler bir türlü buluşamıyor!

EBS Danışmanlık Genel Müdürü Erol Şahin, Türkiye yollarındaki otomobillerin yaş ortalamasının 14,2 olduğunu belirterek, “Otomobil parkımızın yüzde 56’sı 10 yaş üzeri, yüzde 25’i ise 20 yaş üzeri otomobillerden oluşuyor. Trafikte en çok bulunan otomobilimiz üretimi 23 yıl önce sona eren Fiat Tofaş’ın Doğan-Şahin modeli! Hemen arkasında 6.sırada ise Renault R12-Toros modeli ve 10. sırada ise Renault R9 Broadway yer alıyor. Her geçen gün düşen alım gücünün sonucunda, vatandaşın hayalleri ve gerçekleri ne yazık ki bir türlü buluşamıyor” yorumunu yapıyor.

Yollardaki 4.1 milyon otomobil 21 yaş üstü

2024 yılı güncel verilerine göre Türkiye nüfusu 85 milyon 664 bin 944 kişiye yükselirken, trafiğe kayıtlı araçların resmi kayıtlarına göre 16 milyon 232 bin adetlik otomobil parkına sahibiz. Türkiye’deki araç parkının yüzde 52’si otomobillerden oluşuyor. Bu parkın yaş ortalaması ise 14,2’ye yükselmiş durumda. Trafiğe kayıtlı otomobillerin yüzde 55,3 11 yaş ve üzeri, yüzde 25,6’sı ise 21 yaş üzeri otomobillerden oluşuyor. Bu da şu an yollarda 4 milyon 160 binden fazla 21 yaş üzerinde hurda statüsüne girmesi gereken otomobilin olduğunu net ortaya koyuyor.