Siyasi Partiler Kanunu’na göre partiler iki yılda bir büyük kurultay yapmak zorunda. Bu süre en fazla 1 yıl uzatılabiliyor. MHP geçtiğimiz yıl, AK Parti ise 3 ay önce kurultayını yaptı. 5-6 Kasım 2023 kurultayına yönelik iptal davası süren CHP gelişmelere göre yeni kararlar alabilir ama önümüzdeki günlerde olağan kurultay sürecini başlatmayı planlıyor. Bayram sonrası açıklanması beklenen kongre takvimi kapsamında önümüzdeki kasım ayında olağan kurultayın yapılabileceği hesaplanıyor.
Kurultay hazırlığı yapan bir diğer parti de İYİ Parti. Bu ay 2 yıllık kongre süresi dolan İYİ Parti’nin önümüzdeki haftalarda kongre takvimini belirleyerek sonbahar ayında büyük kurultay yapması hedefleniyor.
Sonbaharda bir başka kurultay ise son dönemlerde oy oranlarında düşüş görülen Yeniden Refah Partisi’nin olacak. Böylece sonbaharda Meclis’te bulunan 3 parti -erken seçim olmazsa- kendilerini 2028 seçimlerine götürecek kadrolarını belirleyecek.
Cumhur İttifakı’nın anayasa için transfer hesabı
AKP, 14-28 Mayıs 2023 seçimlerinin ardından yaptığı “yeni anayasa” çağrısını sürdürüyor. Partinin üst düzey yöneticilerinin yer aldığı 11 kişilik yeni bir komisyon kuran AKP’nin anayasa çağrısına MHP de tam destek veriyor.
CHP ve İYİ Parti çağrıya mesafe koyarken DEM Parti yeni yasama döneminde kurulması beklenen anayasa masasına oturmaktan yana. DEM Parti’nin alacağı tutum Cumhur İttifakı’nın anayasa değişikliği yapması için yeterli oya ulaşmasını sağlıyor ancak başka hesaplar da var.
İYİ Parti (29), Yeni Yol Partisi (23) ve bağımsızların (8) oluşturduğu 60 kişilik havuzdan AK Parti’ye geçişler olabileceği düşünülüyor.
2023 seçimlerinin ardından geçen 2 yılda bu partilerden 11 milletvekili transfer eden AK Parti’nin önümüzdeki 3 yılda da yeni transferler yapmasının sürpriz olmayacağı konuşuluyor.
Cumhur İttifakı’nın yeni anayasanın referanduma sunulması için gerekli 360 oya ulaşması için 35 milletvekili gerekiyor.
CHP’den karne: Hal ve gidiş…
Yaklaşık 18 milyon öğrenci 10 gün sonra karnelerini alarak 3 aylık yaz tatiline girecek. Siyasette de gelenektir bir dönemin sonunda Meclis, parti çalışmalarına karne vermek.
Geçtiğimiz ekim ayında Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer’in tutuklanması ile başlayan, sonrasında dalga dalga devam eden operasyonlarda bir dakika nefes alamayan CHP’liler de kendilerine karne verdi. Adliye, cezaevi, sokak üçgeninde çok yoğun bir siyasi mücadele yürütmeye çalıştıklarını anlatan bir parti yetkilisi, “Zor bir süreçten geçiyoruz. Önümüzdeki süreç daha da zorlaşabilir, ama geçen zamanda sokaktan çekilmedik, çekilmeyeceğiz. Eskiden karnelere iyi sonuç alınamasa bile hal ve gidişattan not verilirdi. CHP’nin karnesi için de henüz sınıf geçemesek de “Hal ve gidiş iyi” notu düşebiliriz” dedi.
DEM Parti’nin süreç endişesi
AKP ve MHP’nin yürüttüğü “Terörsüz Türkiye” sürecinde PKK’nın fesih kongresi sonrası silah bırakması bekleniyor.
Örgütle hiçbir pazarlık yapılmadığı söylense de sürecin başarıya ulaşması için kimi gerekliliklerden bahsediliyor.
Bayram öncesi çıkan yeni yargı paketi bu açıdan bir sınav olarak görüldü ancak AK Parti sınavdan geçemedi, DEM Parti’nin beklediği birçok düzenleme gerçekleşmedi. DEM Partililer böyle devam ederse süreçle ilgili güven bunalımı oluşacağı görüşünde. DEM Partili bir yetkili, Öcalan’ın çağrısına destek konusunda en ufak sorun olmadığını söylerken “Asıl devlete karşı endişe yüksek. Süreçle ilgili “devlet aklı” deniyor ama devlet kaç parça bunu bilmiyoruz? Devlet içindeki farklı güç odakları bu konuda ikna mı, bizim için soru işareti?” dedi.
AK Parti’nin cezaevi rekoru
Meclis bayram tatili öncesi içinde bazı infaz düzenlemeleri de olan 10. Yargı Paketi’ni yasalaştırdı. Covid izniyle ilgili beklentileri karşılamayan paketin görüşmeleri cezaevlerindeki kapasite aşımına dair bir dizi eleştiriye yol açtı. Verilen resmi rakamlara göre cezaevlerinde 358 bin 582’si hükümlü, 57 bin 150’si tutuklu, toplam 415 bin 732 mahkum bulunuyor.
Cezaevi kapasitesinin 300 bin olduğu dikkate alındığında 100 bin kişinin yatacak yeri yok!
Asıl çarpıcı verilerden biri ise AKP’nin 23 yıllık iktidarında mahkum sayısındaki artış.
AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında 67 milyon olan nüfus yüzde 26 artışla bugün 86 milyon oldu. Aynı süreçte mahkum sayısı 61 binden yüzde 575 artışla 415 bine çıktı. Cezaevi sayısı da 23 yılda 257’den 405’e yükseldi. DEM Partili Ali Bozan yasa görüşülürken yaptığı konuşmada, cezaevi mevcudu sayısını yüzde 575 artırarak dünya 1'incisi yaptığı için AKP’yi kutlayıp alkışladığını söyledi. Bu sözlere DEM Parti’den de ironik alkışlar geldi.
Türkiye partiye doymuyor: 5 ayda 14 parti daha kuruldu
Türkiye Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçtikten sonra siyasi parti sayısında patlama yaşıyor. 2019 yılında 70 olan siyasi parti sayısı 5 yılda 180’e çıktı.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı verilerine göre 2020 yılında 18, 2021 yılında 15, 2022 yılında 3, 2023 yılında 27, 2024 yılında 34 yeni siyasi parti kuruldu.
Siyasi parti kuruluşları yeni yılda da tüm hızıyla devam ediyor. 2025 yılının ilk beş ayında kurulan yeni siyasi parti sayısı şimdiden 14 oldu. Son 5 ayda siyaset sahnesine Hürriyet, Yeni Yol, Karar, Bizim, Birlik ve Yükseliş, İnsanca Yaşam, Toprak, Zirve Yolu, Büyük Medeniyet, Üreten Türkiye, Kızıl ve Yeni Çağ, Güçlü, Cumhuriyet Vatan Partileri de katıldı. Parti kurma sayısındaki artış devam ederse yıl sonunda yeni kurulan parti sayısı 2024 rekorunu da geride bırakabilir.
