Emre Özpeynirci

Temmuz ayında otomotiv pazarı %13,73 büyürken, aynı dönemde devletin ÖTV geliri %26 arttı. Ancak asıl çarpıcı olan, yıl sonu hedeflerine ulaşmakta zorlanan hükümetin, vergi gelirini artırmak için Elektrikli Araçlara (EA) yöneldiğini gösteren veriler. İşte ayrıntılar;

2025 yılının ilk 7 ayında otomotiv pazarı %5,95'lik bir büyüme ile 740 bin adetlik rekor seviyeye ulaştı. Ancak bu büyüme, ÖTV tahsilatında beklenen oranda bir artışa yansımadı. Hükümetin yıl sonu için belirlediği 799 milyar TL'lik ÖTV hedefinin, 7 ay sonunda ancak %47,16'sına ulaşılabildi. Geçen yıl aynı dönemde bu oran %55,12'ydi. Bu durum, 2025 hedefine ulaşmak için yılın kalan 5 ayında 422 milyar TL'lik devasa bir tahsilat yapılması gerektiğini ortaya koyuyor.

TAHSİLAT ENFLASYONUN ALTINDA

Bu hedefin gerisinde kalınmasının temel sebebi ise, yüksek enflasyona rağmen araç başına düşen ÖTV tahsilatının beklenenin altında kalması. Temmuz 2025'te satılan bir araçtan ortalama 556 bin TL ÖTV alınırken, bu rakam Temmuz 2024'te 502 bin TL idi. Aradaki fark, yüksek enflasyon göz önüne alındığında oldukça düşük. Verilere göre, bu durumun en büyük nedeni, satışları hızla artan elektrikli araçlar oldu. %10'luk düşük ÖTV dilimine giren elektrikli araçların (EA) pazar payı, Haziran'da %27, Temmuz'da ise %20'yi aştı. Her ne kadar pazar büyüse de, vergi geliri düşük olan bu araçların satışlarındaki artış, toplam ÖTV tahsilatını aşağı çekti.

24 TEMMUZ’UN PERDE ARKASI

İşte 24 Temmuz'da yapılan ve elektrikli araçların ÖTV oranlarını artıran yeni düzenlemenin arkasındaki ana sebep tam da bu. Hükümet, ÖTV hedeflerine ulaşabilmek için, satışları artan ancak düşük vergi diliminde kalan elektrikli araçlara uygulanan ÖTV oranlarını yükselterek, hem pazarın büyümesinden hem de bu yeni segmentten daha fazla gelir elde etmeyi hedefledi. Bu tablo, otomotiv sektörünün, sadece büyüme rakamlarıyla değil, aynı zamanda vergi gelirleri üzerindeki etkileriyle de yakından takip edildiğini gösteriyor.

Otomotivin ÖTV payı düşüyor

2025’in ilk 7 ayı, devletin kasası açısından oldukça öğretici bir tablo çiziyor. Vergi gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre %61,75 artmış durumda. Ama bu artışın motoru Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) değil. Aynı dönemde ÖTV gelirlerindeki artış %37. Yani ÖTV vergi gelirleri içindeki payını kaybediyor. Geçen yıl vergi gelirlerinin %20’sini tek başına sırtlayan ÖTV, bu yıl %17,9’a geriledi. Otomotivin payı ise %7,36’dan %6,59’a düştü. Yani devlet daha çok vergi topluyor ama otomotivin katkısı görece azalıyor. İlk 7 ay sonunda toplam 1 trilyon 24 milyar TL’lik ÖTV gelirinin 377 milyar TL’sini otomotiv tek başına getirdi. Bu rakamla hâlâ zirvede. Petrol ve doğalgazdan 273 milyar TL, tütün mamullerinden ise 226 milyar TL tahsil edildi. Yani sıralama değişmedi ama oranlar kaydı.

Elektrikte 3. sıraya yükseldi

Citroen, Türkiye’de elektrikli araç satışlarını hızla artırıyor. Temmuz ayında 1.362 adet elektrikli araç satan marka, yüzde 7,9’luk pazar payıyla 3’üncü sıraya yerleşti. Yeni e-C3, 1.050 adetlik satış ve yüzde 87’lik payla B segmentinde açık ara lider olurken, e-C3 Aircross da kısa sürede bu segmentte 4’üncülüğe yükseldi. Citroen Marka Direktörü Bora Duran, “e-C3 ve e-C3 Aircross elektrikli araç pazarındaki büyümemizin lokomotifi oldu. 2 modelden yıl sonunda 15 bin adetlik satış hedefliyoruz. Bu sonuçla yıl sonunda elektrikli araçlarda yüzde 8,1 pazar payı hedefliyoruz” dedi. Marka, yılın geri kalanında ticari araçlarda da büyümeyi sürdürmeyi ve yeni C5 Aircross’u son çeyrekte Türkiye pazarına sunmayı planlıyor.

Geleceğin spor otomobiline imza atıyor

Kaliforniya’nın Carmel şehrinde düzenlenen The Quail etkinliğinde sahneye çıkan Lexus Sport Concept, aslında bir otomobilden çok daha fazlasını anlatıyor. Lexus’un geleceğe dair spor otomobil vizyonu bu iki kapılı, geniş ve yere yakın gövdede vücut buluyor.