Yağız Kutay

Geçen hafta başlayan 32 takımlı Kulüpler Dünya Kupası, klasik futbol romantizmine kapı kapatan bir proje. Ama asıl mesele bu değil.
Mesele şu: Bu işin sonunda kim, ne kadar para kazanacak?
Ve merak etmeyin Türkiye de konuşacağız.

TURNUVA DEĞİL, BİLANÇO

Yeni format, Şampiyonlar Ligi'ni kıskandıracak ölçüde iştahlı.
Toplam ödül havuzu: 1 milyar dolar.
Yani bugünkü kurla yaklaşık 930 milyon euro.
Bunun yaklaşık yarısı (525 milyon dolar) sadece "katıldığınız için" veriliyor.
Kalan 475 milyon dolar ise başarıya göre dağıtılıyor.

Örnek senaryo:

• 7 maçı da kazanarak şampiyon olan takım (3 grup + 4 eleme) toplamda 121 milyon dolar gelir elde ediyor.
• Avrupa kulüpleri için ekstra 25–30 milyon dolar katılım primi de var.
  Toplam kazanç? 150 milyon dolara yakın. Bu da euro cinsinden yaklaşık 140 milyon euro.

Şampiyonlar Ligi kıyası:

Son şampiyon PSG 8 ayda 13 maç yaparak 118 milyon euro kazandı.
Burada 1 ayda 7 maç.
Yarı maç, tam para.

NBA’LEŞEN FUTBOL

Yeni turnuva aslında başka bir projeksiyonun parçası.
Futbol artık 12 aya yayılmak isteniyor.
Sürekli büyük maç, sürekli heyecan, sürekli yayın geliri.
NBA gibi.
Bir yandan Şampiyonlar Ligi, diğer yandan Premier League, Copa America, Afrika Kupası, şimdi de bu…

Sonuç?
Her maç, final değilse; hiçbir maç özel değil.
Futbol, "etkinlik" olmaktan çıkıyor, "sürekli yayın" haline geliyor.
Bu da kaliteyi düşürüyor, izleyiciyi yoruyor.

Yani hem para artıyor, hem anlam azalıyor.
Daha çok tüketilen, daha az değerli bir ürün.
Tıpkı yüksek enflasyonda para gibi:
Bol ama değersiz.

AVRUPA SÜPER LİGİ YERİNE

Bu turnuva, FIFA’nın büyük kulüplere “ben de varım” deme biçimi.
UEFA oyunu yönetiyor olabilir ama FIFA da yeni masa kuruyor.

FIFA, Real Madrid ve arkadaşlarının yıllardır kafasında dönen Avrupa Süper Ligi hayalini başka bir yoldan sisteme entegre etti.
“Turnuva yapmayın, parayı ben veririm” dedi. Kulüplere hem gelir hem statü sundu.

UEFA’ya rakip olmadan, onun pastasından pay alıyor.
Üstelik kendisi de doğrudan kulüp futbolunun parçası oluyor.
Bir tür "finansal diplomasi" diyebiliriz.

Kulüpler Dünya Kupası, ASL çetesiyle bir uzlaşma paketi.

TÜRKİYE BU TABLOYA NEREDEN GİRER?

Kısa cevap: Giremez.
Uzununa bakalım:
Mesela bu seneki kulüpler dünya kupası için Avrupa'dan katılacak 12 takım, 2021–2024 arasında Avrupa kupalarında topladıkları puanlara göre belirleniyor.
UEFA kulüp sıralamasında Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş gibi takımlar ilk 25'e bile zor giriyor. Tarihinde de ilk 12’ye giremedi hiçbir takımımız.
Bir Türk kulübünün bu turnuvaya katılabilmesi için, en az üç sezon üst üste Avrupa'da son 16 ve üstü oynaması gerekiyor.

“Ama Bayern’e 70 dk sahayı dar ettik” “Rangers’ın ikinci maçında turu biz hak etmiştik” peynirleriyle Süper Lig yürür, burası yürümez.

Sadece sportif değil, ekonomik olarak da imkânsıza yakın olduğunu sağır bile duydu.
Kadrosunu dövizle kurup gelirini TL ile elde eden kulüpler için bu seviye zaten finansal olarak sürdürülemez.
FIFA'nın kupasına gitmek, sadece başarı değil, ekonomik kapasite de istiyor.

PARA, SAHAYI YENDİ

FIFA'nın bu turnuvayla yaptığı şey, futbolun doğasını değiştirmek değil.
Zaten değişmiş olan bir oyunu, kendisi için kâra çevirmek.
Şampiyonlar Ligi artık tek merkezli değil.
UEFA'ya ait değil.
Ve futbolun haritası yeniden çiziliyor.

Türkiye gibi ülkeler, bu yeni düzende “ekonomik yetersizlik” yüzünden dışarıda kalacak.
Ama bu sadece bizim sorunumuz değil.
Futbol artık futbolcular için bile değil.
Futbol, fonksiyonel bir içerik.
Eğer bu turnuva tutarsa, yakında kripto kupası da görürüz.

Ama önce bu kupayı izleyip paranın futbolu nasıl çevrelediğini göreceğiz.
Çünkü FIFA sahada değil, sadece kasada.